50 Yıldır Görülmeyen ‘Soyu Tükenmiş’ Denizanası Turistlerin Yeni Gözdesi

Denizanası hayranları için müjde: Depastrum cyathiforme—küçük tentakülleri saç gibi, buruşuk, varil şeklinde bir denizanası—neredeyse 50 yıldır kayıp olmasına rağmen aslında yok olmamış olabilir. Bunun için teşekkür etmemiz gereken kişi ise tatilde Güney Uist, İskoçya’da denizanasına tesadüfen denk gelen turist Neil Roberts.

Bu özel saplı denizanası, Viktorya ve Edward dönemlerinde çok sevilmiş, ünlü doğa bilimciler tarafından yapılan detaylı çizimlerde yer almıştı. Tarihi kayıtlara göre her zaman nadir bir tür olarak görülmüştü, ancak 1976’da Fransa’da son kez görüldükten sonra, D. cyathiforme araştırmacıların ve denizanası meraklılarının gözünden kaybolmuştu. Ta ki Haziran 2023’te Roberts tatil için Güney Uist’i ziyaret edene kadar.

“Yeni aldığım kameramı suyun altına koyup birkaç fotoğraf çekerken biraz çekingen hissettim,” diye anlattı Roberts, British Wildlife editörü Guy Freeman’a. Tatilden döndüğünde fark etti ki fotoğraflarındaki canlı, D. cyathiforme’nin kalem çizimleri ve suluboyalarına oldukça benziyordu. Uzmanlardan aldığı onay, Roberts’ın neredeyse 50 yıldır neslinin tükendiği sanılan bir canlıyı yeniden keşfettiğini doğruladı.

“Neil ilk kez fotoğrafları paylaştığında, bir hayalet gördüğümü sandım,” dedi Freeman, The Guardian’a. Roberts’ın fotoğraflarını gördükten sonra Freeman, D. cyathiforme’nin sadece tek seferlik bir tesadüf olmadığını, gerçekten İskoç adasında sabit bir popülasyon barındırabileceğini umarak bir takip araması başlattı. Büyük bir sevinçle, cevabın evet olduğu görüldü.

“Bir şeyi korumak istiyorsanız, nerede olduğunu ve hatta var olup olmadığını bilmeniz gerekiyor,” diyerek keşif hakkında bir makale yazdı Freedman. Ekibi tarafından keşfedilen özel habitatın “herhangi bir şekilde dikkat çekici görünmediğini—yakın çevrede sayısız benzer kıyı olmalı” olduğunu ve bu kıyıların daha birçok D. cyathiforme barındırabileceğini belirtti, “ancak daha fazla kayıt ortaya çıkana kadar bunu garantileyemeyiz.”

“Bu gerçekten dikkate değer bir buluş ve bunu öğrendiğimde çok mutlu oldum,” dedi Smithsonian Enstitüsü’nde saplı denizanası uzmanı Allen Collins Guardian’a. “Bu nadiren karşılaşılan türün varlığını sürdüğünden şimdi emin olabiliriz. Umarım yakında daha fazla birey bulunur.”

Freeman’a göre, D. cyathiforme‘yi görmenin en iyi zamanı yaz aylarıdır ve genellikle kaya altlarında ya da gölgeli derinliklerdeki kayalarda bulunabilirler. Tabii bu, İskoç bir plajda önünüze çıkan her kayayı çevirmeye davet değil. Ancak denizanası popülasyonunun varlığına ve sağlığına olan ilgi, onları tekrar kaybetmememizi sağlayabilir.