Onaylanmış Bir İlaç Gıda Alerjilerinin En Kötü Tepkilerini Durdurabilir

Gıda alerjileri gerçekten can sıkıcı olabilir. Diyetiniz üzerinde ciddi kısıtlamalar getirmenin ötesinde, sağlık üzerindeki etkileri hayatınızı alt üst edebilir. Bu durumun en kötü etkilerine daha kalıcı çözümler bulmak için bilim insanları uzun bir süredir çaba gösteriyor. Bugün Science dergisinde yayımlanan iki makale, anafilaksi meydana geldiğinde vücutta neler olduğunu ortaya koyuyor ve mevcut bir ilacın bu hayati tehlike arz eden alerjik reaksiyonları önlemeye nasıl yardımcı olabileceğine işaret ediyor.

İlk makalede, bir grup bilim insanı, laboratuvar farelerinde yiyecek alerjisi semptomlarından bazıların sorumlu olabilecek, daha önce bilinmeyen bir bağırsak yolu keşfettiklerini açıklıyor. İkinci makalede ise başka bir ekip, zileuton adlı bir astım ilacının, bu yolu farelerde bir şekilde bloke ettiğini ve çoğu durumda beklenen alerjik reaksiyonların meydana gelmesini önlediğini gösteriyor. Araştırmacılar şimdi, zileuton’un insanlar üzerinde de aynı etkiyi gösterip göstermeyeceğini test etmek amacıyla bir klinik deneme başlatıyor.

Eğer bu gerçekleşirse, “anafilaksi önleyici bir tedavi sunulabilir” diyor Northwestern Üniversitesi’nde immünolog olarak çalışan ve ikinci makalenin ortak yazarları olan Adam James Williams ve Stephanie Eisenbarth, Gizmodo’ya verdikleri bir e-postayla.

Bilim insanları yıllardır kafa karıştırıcı bir gizemi çözmeye çalışıyorlar: Neden bazı insanlar gıda alerjisi testi pozitif çıksa da tetikleyen yiyeceğe maruz kaldığında hasta olmazken, aynı alerjisi olan diğerleri anafilaksi geliştiriyor?

Araştırmacılar, DPEP1 adlı bir geni tanımlıyorlar ve bu genin farelerde yemekle ilişkili anafilaksiyi kontrol etmede şaşırtıcı bir rol oynadığını ileri sürüyorlar. Bu gen, bir alerjene karşı bağışıklık tepkisini tetikleyen moleküller olan lökotrienlerin bağırsakta salınmasını düzenliyor gibi görünüyor.

Gıdaları yediğimizde çoğu besin, vücuda fayda sağlayacak şekilde parçalara ayrılır. Ancak çok küçük bir kısmı, kan içine tam proteinler olarak taşınır ve işte bu tam proteinler, gıda alerjisi olan bir kişide reaksiyonu tetikleyebilir. “Farelerde, lökotrienlerin bağırsak boyunca taşınan tam protein miktarını kontrol ettiğini, hatta sağlıklı, alerjisiz bir durumda bile beklenmedik bir şekilde tespit ettik,” diyor çalışmanın yazarları. Ve bilim insanları, lökotrienlerin astım ataklarına yol açmadaki rolünü zaten biliyorlardı ve zileuton da dahil olmak üzere birkaç astım tedavisi bu moleküllerin aktivitesini engelleyerek çalışıyor.

Araştırmacılar daha sonra yer fıstığına alerjisi olan farelere bir doz zileuton verdiler ve ardından onları tetikleyen yiyeceğe maruz bıraktılar. İlaç, farelerin bağırsaklarındaki lökotrienlerin normal şeklini engelleyerek alerjik reaksiyon olasılığını azalttı. Toplamda, dozlanan farelerin %95’inde anafilaksi belirtisi görülmedi, diye rapor ediyor araştırmacılar.

Çalışmalar fareler üzerinde; dolayısıyla bulguların insanlara nasıl yansıyacağı henüz belirsiz. Yazarlar ayrıca zileuton’un gıda alerjileri için bir tedavi olmadığını da uyarıyor. Ancak, eğer insan denemeleri farelerde görülen sonuçları doğrularsa, bazı kişilerin, muhtemelen bu tür yiyeceklere maruz kalabilecekleri yüksek riskli durumlarda öncesinde alabileceği koruyucu bir ilaç olarak kullanılabilir. Dikkat çekici bir şekilde, birçok kişi zaten uzun vadeli astım semptomlarının yönetimi için günlük olarak zileuton almaktadır, bu da ilacın güvenliğini işaret ederken, uzun vadeli kullanımının bağırsak üzerindeki etkileri belirsizliğini korumaktadır.

Devam eden insan klinik denemelerinde, ilaç farelerdeki aynı yolu bloke ettiğini gösterirse, araştırmacılar gıda alerjisi olan insanlarda anafilaksiyi önleme kabiliyetini doğrudan test etmeyi planlıyor. Araştırmacılar, bu klinik uygulamaların ötesinde, diğer soruları da gündeme getiriyor.

“Çevremizdeki birtakım unsurların, örneğin diyetle değişen mikrobiyomlar gibi bu yolu düzenleyip düzenlemediği gibi birçok heyecan verici soru var,” diyor Williams ve Eisenbarth.