Yapay Zeka Yüzünden İşinden Olacaklar: Onu İnşa Edenler!
Yapay zekanın işlerimizi elimizden alacağı iddia edilirken, kapitalist baskıların da yapay zekayı geliştirenlerin peşine düştüğü anlaşılıyor. Wired’a göre Google’ın yapay zeka ürünleri üzerinde çalışan 200’den fazla kişi, işten çıkarılmış. Bu kişiler Google’ın chatbot’u Gemini ve arama sonuçlarında gösterdiği AI özetleri dahil çeşitli ürünlerde çalışıyordu. Ne yazık ki bu eski çalışanlar, xAI ve Meta gibi devlerdeki “yeniden yapılanma” mağdurlarına katılıyor. Milyarlarca dolar yatırım yapan şirketler, bu yatırımın geri dönüşünü nasıl sağlayacaklarını çözmeye çalışıyor.
Wired’a göre, Google’ın yapay zeka ürünlerinde çalışanların çoğu Google çalışanı değil, taşeron sözleşmeli çalışanlardı. Çoğunlukla Hitachi’ye ait olan GlobalLogic adlı bir yazılım geliştirme şirketi için çalışıyorlardı. Rapor, Google’dan ilişiği kesilen GlobalLogic çalışanlarının çoğunun değerlendirici (rater) olarak çalıştığını, yapay zekanın yanıtlarının kalitesini sağlamak için uğraştıklarını belirtiyor. Çoğu ABD merkezli, İngilizce içerikle çalışan ve alanında yüksek lisans veya doktora derecesine sahip uzmanlardı.
Bu işten çıkarmalara uğrayan bazı çalışanlara, “projede küçülmeye gidildiği” için böyle bir karar alındığı söylenmiş, ancak bazı çalışanlar bu gerekçeye şüpheli bakıyor. Kesintilerin, ödeme ve iş güvenliği endişeleri hakkındaki çalışan protestolarıyla alakalı olabileceğine inanıyorlar, Wired’a göre. Yayın, GlobalLogic’ten gelen belgelerde şirketin, değerlendirme sürecini otomatikleştirmek için insan değerlendiricileri eğitmek amacıyla bir sistem geliştirdiğini ve bunun yapay zekanın kendi kendini denetlemesini sağlayacağını bildirdi.
Google’ın yapay zeka çıktısını geliştirmekle görevli olanların sektördeki tek sıkıntılı grup olmadıkları da aşikar. Business Insider’a göre, Elon Musk’ın xAI’sı da yakın zamanda veri anotasyonu yapan en az 500 çalışanı işten çıkardı. Bu işten çıkarmalar, şirketin genel veri anotörlerinden uzaklaşıp “uzmanlıklar” alanında büyümeye geçiş yapmasının bir parçası gibi görünüyor. Google’ın da yeni işten çıkardığı çalışanlar muhtemelen bu “uzman” etiketine uyacak kişilerdir, ancak iş güvenliği konusunda hala belirsizlik ve gerginlik hissedildiği kesin.
Yapay zeka araçlarına veri sağlayan kişiler için işler pek de kolay olmadı. Meta, veri etiketleme firması Scale AI’ye yatırım yaptıktan kısa süre sonra, personelinin %14’ünü kesti, yani 200 tam zamanlı çalışanı ve yaklaşık 500 sözleşmeli çalışanı işten çıkardı. Meta’nın kendisi de söylentilere göre önceliklerini değiştirip yapay zeka bölümünü küçültmeye çalışıyor.
Düşük seviyedeki çalışanların ve sözleşmeli çalışanların işten çıkarılmalarında, yapay zeka uzmanlarına verilen milyonlarca dolarlık iş tekliflerini görmezden gelmek oldukça zor bir durum. Ne yazık ki bu, işlerin genellikle böyle yürüdüğü bir dünyadayız: Geri planda fazla göze çarpmayan işleri yapan çalışanlar kolayca yerine konabilir olarak görülürken, büyük meblağlar, kimin ne yaptığı pek de bilinmeyen ama çok para kazanması gerektiği düşünülen üst düzey kişilere akıyor.
