Anthropic, yazarlarla gerçekleştirdiği 1,5 milyar dolarlık uzlaşma ile yapay zekâ telif davalarında önemli bir dönüm noktası kaydetti.
ABD merkezli Anthropic, yazarlarla açılan telif hakkı davasında 1,5 milyar dolar tazminat ödemeyi kabul etti. Her bir eser için yaklaşık 3.000 dolar (yaklaşık 123.000 ₺) ödeme yapılacak ve toplamda yarım milyona yakın eserin bu durumdan etkileneceği tahmin ediliyor.
Anlaşmanın kesinleşmesi için mahkeme onayı gerekecek ve ön onay duruşması 8 Eylül 2025 tarihinde gerçekleştirilecek. Mahkeme anlaşmayı onaylarsa, davaya katılan yazarlar bireysel hak taleplerinden vazgeçmiş olacak. Ayrıca, katılımcı sayısının artması durumunda toplam ödeme 1,5 milyar doları aşabilir. Böylece, bu dava yalnızca bir ödeme süreci olmanın ötesine geçip, telif mücadelesinde önemli bir eşik haline gelmiş olacak. Ancak süreç mahkeme onayına kadar devam edecek.
Anthropic, dava kapsamındaki tüm indirilmiş dosyaları ve kopyalarını imha edeceğini belirtti. Yalnızca geçmişteki eylemleri kapsayan bu anlaşma, 25 Ağustos 2025 tarihinden sonra meydana gelebilecek telif hakları ihlalleri için herhangi bir izin sağlamayacak. Ayrıca, anlaşma şirketin gelecekteki faaliyetleri için bir lisans sunmuyor. Bu durum, gelecekteki her türlü kullanımın yeniden yargıya tabi olabileceği anlamına geliyor ve yapay zekâ firmaları açısından dikkate değer bir uyarı niteliği taşıyor.
2024 yılında yazarlar Andrea Bartz, Charles Graeber ve Kirk Wallace Johnson tarafından açılan dava, yasadışı kitap kütüphanelerinden elde edilen içeriklerin AI eğitiminde kullanıldığı iddiasıyla başlamıştı. Şirket, satın alınmış eserler üzerinden eğitim yapmak için mahkemeden “adil kullanım” kararı almıştı. Fakat, korsan içeriklerin kullanımıyla ilgili ayrı bir dava açılmıştı. Kaliforniya’da bir federal yargıç yazarların toplu dava açabileceğine hükmetmişti. Ancak uzlaşma sayesinde davanın genişlemesi engellenmiş oldu.
Anthropic yazarlarla anlaşarak sürecin ilerlemesini engelledi
Kaliforniya’daki karar sonrası, binlerce yazar eserlerinin korsan kütüphanelerden alındığını belirterek davaya dahil oldu. Uzlaşma, bu yazarların topluca temsil edilmesini sağladı. Dava sürecinde ortaya çıkan belgeler, yapay zekâ şirketlerinin veri toplarken sınırları zorladığını ortaya koydu. Mahkeme onayıyla birlikte uzlaşma yürürlüğe girerse, yazarların bireysel hak talepleri de sona erecek. Bu nedenle, dava sadece telif hakkı meselesi değil, aynı zamanda veri kullanım yöntemleri açısından da önemli bir örnek teşkil ediyor.
Anthropic, yaptığı açıklamada, “Bu anlaşma geçmişten gelen iddiaları çözmektedir” ifadesine yer verdi. Şirket, güvenli yapay zekâ geliştirmeye devam edeceğini duyururken, herhangi bir yanlış davranış kabul edilmedi. Bunun yanı sıra şirket, gelecekte bilimsel ilerlemelere katkıda bulunma hedefini yineledi. Ancak dava dosyasındaki iddialar kamuoyunda oldukça büyük yankı buldu. Sonuç olarak, anlaşma sadece mali bir yükümlülük değil, aynı zamanda kamuya verilen bir mesaj olarak değerlendiriliyor.
Uzlaşma çerçevesinde ödenecek toplam miktar 1,5 milyar dolar olarak belirlenmiş durumda. Ancak davaya katılım sayısı artarsa, her ek eser için 3.000 dolar ödeme yapılacak ve bu durum toplam maliyetin 1,5 milyar doları aşmasına yol açabilir. Ayrıca, bu rakam ABD’deki telif davaları tarihindeki en yüksek tazminat anlamına geliyor. Dolayısıyla, davanın sonucu yalnızca Anthropic için değil, tüm yapay zekâ sektörü için dönüm noktası olma potansiyeline sahip.
Ayrıca, yapay zekâ eğitimi için kullanılan verilerin kaynağı konusunda büyük belirsizlikler mevcuttu. Bu dava ile korsan kaynaklardan elde edilen verilerin ciddi hukuki sonuçları olabileceği açıkça ortaya konmuş oldu. Öte yandan OpenAI ve Meta gibi diğer büyük şirketlerin de benzer süreçlerle karşılaşabileceği üzerinde duruluyor. Her ne pahasına olursa olsun, ABD’deki bu karar, diğer ülkelerde de emsal teşkil edebilir ve küresel ölçekte yeni tartışmaların gündeme gelmesine neden olabilir.
Anthropic, Amazon ve Google gibi devlerden aldığı yatırımlarla öne çıkan bir şirket. Ancak, son yıllarda çeşitli telif davalarıyla da karşı karşıya kaldı. 2023 yılında, Universal Music şirketi Anthropic’i telifli şarkı sözlerini izinsiz kullanmakla suçladı. Reddit de 2024 yazında, Anthropic’in botlarının izinsiz erişim sağladığını belirterek dava açtı. Yazarlarla yapılan bu anlaşma ise şirketin karşılaştığı en büyük mali yükümlülük durumunda. Bu tablo, yapay zekâ şirketlerinin hukuki baskıyla büyüdüğünü gözler önüne seriyor.
Hak sahipleri için bilgi sağlayan AnthropicCopyrightSettlement.com adlı bir internet sitesi kuruldu. Bu site üzerinden davaya dahil olan eserlerin tam listesi görüntülenebilecek ve hak sahipleri tazminat süreçleri hakkında bilgi alabilecekler. Mahkeme onayı verilirse, ödeme takvimi ve detaylar yine bu site üzerinden duyurulacak. Böylelikle sürece katılmak isteyen yazarlar kolayca bilgiye ulaşabilecek. Bu uygulama, davanın şeffaf bir şekilde yürütülmesine katkı sunuyor.
Bu gelişme, yaratıcı sektör ile yapay zekâ şirketleri arasındaki gerilimin giderek arttığını bir kez daha ortaya koydu. Özellikle telifli içeriklerin AI eğitiminde nasıl kullanılacağına dair net düzenlemelerin olmaması, büyük bir sorun teşkil ediyor. Bu nedenle, ABD’deki bu kararın uzun vadede uluslararası ölçekte de yansımaları olabilir. Sonuç olarak, bu davadan çıkan neticeler, telif hakkı tartışmalarında yeni bir sayfa açmış oldu.
