Çin, Nvidia’nın Mellanox anlaşmasında kurallara uyulmadığını öne sürdü.
Çin’in piyasa düzenleyicisi SAMR, Nvidia’nın Mellanox Technologies’ı satın alımında ülkenin rekabet yasalarına uymadığını vurguladı. Aralık 2024’te başlayan incelemenin ilk bulguları kamuoyuyla paylaşıldı. Açıklamalarda, şirketin hem ulusal düzenlemeleri hem de Çin’in 2020’de onay için belirlediği koşulları ihlal ettiği belirtildi. Henüz bir yaptırım kararı ilan edilmedi, ancak soruşturmanın devam edeceği kesinleşti. Bu durum, Çin-ABD arasındaki teknoloji rekabetinin yeni bir yansıması olarak değerlendiriliyor.
Soruşturma, aslında uzun süredir devam eden bir gerilimin uzantısı olarak görülüyor. Nvidia’nın Mellanox’u satın alma süreci ilk kez 2019’da duyurulmuştu. Yaklaşık 6,9 milyar dolarlık bu anlaşmayı Çin, 2020’de onayladı; ancak belirli şartlarla gerçekleşti. Şirketin hem GPU’ları hem de bağlantı ürünlerini Çin’e sunmaya devam etmesi istendi. Ayrıca, satışlarda “adil, makul ve ayrımcı olmayan” bir yaklaşım benimseneceğine dair şartlar ortaya konuldu.
Nvidia, Çin’in şartlarına uymamakla eleştiriliyor
SAMR’nin raporunda, bu şartların tam anlamıyla yerine getirilmediği vurgulanıyor. Ancak kurum, ihlalin boyutları hakkında somut bir açıklama yapmadı. Financial Post’un aktardığına göre, rapor haftalar önce hazırlandı fakat açıklanması özellikle ertelendi. Madrid’de yapılan Çin-ABD görüşmeleri sırasında raporun gündeme gelme olasılığı artmış durumda. Çin, bu şekilde görüşmelerde daha fazla söz sahibi olmayı amaçlıyor.
Görüşmelerde teknoloji ticareti önemli bir konu olarak öne çıktı. TikTok’un geleceğine ilişkin bir çerçeve anlaşma, bu sürecin dikkat çekici sonuçlarından biri oldu. Bunun yanı sıra yarı iletken teknolojilerinde tarafların uzlaşmaz tutumu sürüyor. Nvidia’nın Çin’deki faaliyetleri, bu bağlamda önemli bir pazarlık unsuru olarak görüldü. Ancak kesin kararın açıklanması birkaç ay sürebilir.
Nvidia ile Çin arasındaki ilişkiler sadece bu raporla sınırlı değil. Son aylarda şirketin yeni H20 çipleri de gündemi meşgul ediyor. Çinli yetkililerin yerli şirketlere bu ürünleri almamaları yönünde telkinde bulundukları biliniyor. Bu durum, hem güvenlik endişeleri hem de ABD’den gelen açıklamalara yanıt niteliği taşıyor. Bunun yanı sıra, Çin’in teknoloji bağımsızlığını artırma çabalarının hız kazandığı da görülüyor.
ABD cephesi bu süreçte farklı mesajlar veriyor. CNBC’ye konuşan finans yöneticisi Howard Lutnick, Nvidia’nın Çin’e yalnızca daha düşük seviyedeki ürünleri sunacağını belirtirken; “En iyisini, ikinci en iyisini hatta üçüncüsünü bile satmıyoruz” şeklindeki sözleri, ülkede büyük yankı uyandırdı. Bu yaklaşım, Çin’de yerli üretim arayışlarını daha da öne çıkardı. Bununla birlikte, Nvidia hâlâ Çin pazarında güçlü bir oyuncu konumunda kalıyor.
Bunların yanı sıra, ABD yönetiminin çip satışları konusundaki tavrı da dikkat çekiyor. Temmuz 2024’te üç aylık bir yasak sonrasında Nvidia’nın Çin’e satış yapmasına yeniden izin verildi. Ancak bu izin yalnızca orta seviye ürünleri kapsıyor. ABD, en gelişmiş çiplerin Çin’e ulaşmasını engellemeyi hedefliyor. Bu durum, iki ülke arasındaki teknoloji gerilimini sürekli canlı tutmaya devam ediyor.
Çin’in bu süreçte attığı adımlar, kendi iç pazarını da etkiliyor. Yerli şirketler, devletin teşvikleriyle yeni GPU çözümleri geliştirmeye çalışıyor. Bu yatırımlar, hem yapay zeka projelerine hem de veri merkezi altyapılarına odaklanıyor. Ayrıca, Çin’in uzun vadede yabancı teknoloji bağımlılığını azaltma amacı gütmesi de biliniyor. Böylece, Nvidia gibi şirketler için pazar koşulları daha belirsiz bir hale gelebilir.
Bunların yanı sıra, Nvidia’nın ürünleri hâlâ Çin’de yüksek talep görmekte. Yapay zekaya olan ilginin artması, GPU satışlarını canlı tutuyor. Ancak SAMR’nin nihai kararı açıklamasıyla birlikte bu durum değişiklik gösterebilir. Çin’in olası yaptırımları, şirketin iş hacmini direkt olarak etkileyebilir. Bu karar, aynı zamanda küresel tedarik zincirinde yeni tartışmalara yol açma potansiyeline sahip.
Diğer yandan, küresel teknoloji rekabeti giderek sert bir hal alıyor. ABD’nin çip politikaları ve Çin’in yerli üretim yatırımları bu rekabeti daha da artırıyor. Nvidia gibi şirketler, iki ülke arasında sıkışmış bir şekilde faaliyet gösteriyor. Yapay zeka pazarının büyüklüğü, bu gerilimi daha görünür hale getiriyor. Önümüzdeki dönem, yeni kararlarla bu sürecin tekrar şekillenmesine sahne olabilir.
