Eski Meta yöneticisi, İrlanda’daki veri koruma otoritesine atandı.
İrlanda Veri Koruma Komisyonu, Avrupa Birliği’nde teknoloji şirketlerini denetleyen en güçlü otoritelerden biri olarak gündeme geldi. Meta’da uzun yıllar üst düzey kamu politikaları görevlerinde bulunan Niamh Sweeney, komisyonun üçüncü komiseri olarak göreve başladı. Bu atama, İrlanda’nın ötesinde tüm Avrupa’da dikkat çekti. Sweeney’nin geçmişi nedeniyle, bu durum tarafsızlık ve bağımsızlık konularında tartışmalara yol açtı.
Sweeney, Meta’da altı yıl boyunca kritik görevler üstlendi. WhatsApp’ın Avrupa kamu politikaları direktörlüğü ve Facebook’un İrlanda kamu politikaları bölümünün yöneticiliği gibi rollerde bulunarak, teknoloji devinin Avrupa’daki karar alma süreçlerine doğrudan katkı sağladı. Ancak, bu geçmişi denetlemesi gereken şirketlerle olan mesafeyi sorgulatıyor. Kamunun gözleri, Sweeney’nin alacağı kararlarda olacak.
Veri koruma kurumunun bağımsızlığı eski Meta yöneticisinin atanmasıyla sorgulanmaya açıldı
Sweeney’nin göreviyle birlikte komisyon artık üç komiser tarafından yönetilecek. Des Hogan ve Dale Sutherland ile iş birliği yapacak olan Sweeney, AB genelindeki denetimlerde önemli bir rol oynayacak. İrlanda Adalet Bakanı Jim O’Callaghan, artan sorumlulukların böyle bir yapıyı zorunlu kıldığını belirtti. Bu durum, görevin yalnızca sembolik olmadığını açıkça ortaya koyuyor. Ancak halk arasında, Sweeney’nin atanması hâlâ tartışmalara sebep oluyor.
İrlanda’nın teknoloji devlerine olan yaklaşımı uzun bir süredir eleştiriliyor. Düşük vergi oranları, uluslararası şirketler için ülkeyi cazip kılarken, denetimlerdeki esnek politikalar da İrlanda’yı diğer AB ülkelerinden farklı bir pozisyona getiriyor. Bu durum, kurumların bağımsızlığına dair şüpheleri de artırıyor. Bu nedenle, Sweeney’nin rolü daha da kritik bir hal alıyor.
Veri Koruma Komisyonu, şimdiye kadar milyarlarca dolarlık ceza kararları vermiş olsa da, bu cezaların yalnızca az bir kısmı tahsil edilebilmiştir. Resmî kayıtlara göre, kesilen cezaların yaklaşık %0,6’sı gerçekten toplanabilmiştir. Bu oran, yaptırımların etkinliğini sorgulatarak, teknoloji şirketlerinin mali durumları dikkate alındığında cezaların caydırıcılığını da tartışmalı hale getiriyor.
Meta’nın geçmişte aldığı cezalar bu durumu daha da net bir şekilde ortaya koyuyor. Facebook, kullanıcılarını etkileyen veri sızıntısı sonrası yaklaşık 300 milyon dolarlık bir ceza aldı. Bunun yanı sıra kullanıcı şifrelerini düz metin olarak sakladığı ortaya çıkınca, GDPR kapsamında 100 milyon dolarlık ek bir ceza daha alındı. Ancak bu cezaların etkisi sınırlı kaldı. Kamuoyu, denetimlerin daha sıkı hale getirilmesi yönünde beklenti içerisindeydi.
Tüm bunlara rağmen, İrlanda Veri Koruma Komisyonu hâlâ AB’nin en güçlü otoritelerinden biri olarak kabul ediliyor. Avrupa Birliği’nin Genel Veri Koruma Tüzüğü çerçevesinde birçok önemli karar bu kurum üzerinden alınıyor. Dolayısıyla, Sweeney’nin yeni rolü sadece İrlanda’yla sınırlı kalmayacak. Tüm Avrupa’daki milyonlarca kullanıcı, bu kararların sonuçlarından etkilenecek. Bu nedenle, atamanın önemi daha da belirginleşiyor.
Diğer yandan, eski bir Meta yöneticisinin, aynı şirkete bağlı bir kurulu denetleyecek olması çelişkili yorumlara yol açıyor. Kamuoyunda, bu durumun denetimlerin tarafsızlığına zarar verebileceği düşünülüyor. Bu bağlamda, Sweeney’nin geçmişi bir risk unsuru olarak algılanıyor. Ancak bazı yorumcular, bu deneyimlerin kurumun etkinliğini artırabileceğini savunuyor. Böylece iki zıt görüş arasında tartışma devam ediyor.
Önümüzdeki dönemde yapay zekâ tabanlı hizmetler, kullanıcı verilerinin korunması ve sınır ötesi veri transferleri ön planda olacak. Avrupa Komisyonu, bu alanlarda daha sıkı düzenlemeler hazırlıyor. Tüm bunların yanında, teknoloji şirketleriyle devlet kurumları arasında yeni çatışmaların çıkması olasılığı yüksek görünüyor. Bu noktada, Sweeney’nin alacağı kararlar belirleyici bir rol oynayacak. Süreç, şimdiden yakından takip edilmeye başladı.
