Kan Bağışı Yapmanın Sürpriz Sağlık Faydası!

Kan bağışında bulunmanız sadece başkalarına değil, kendi sağlığınıza da faydalı olabilir. Araştırmacılar, kan bağışının kan tedarikimizi yenileyen hücrelerde faydalı değişikliklere neden olabileceğine dair ilk kanıtları buldu.

Francis Crick Enstitüsü başta olmak üzere birçok bilim insanı tarafından yürütülen çalışmanın sonuçları, Salı günü Blood dergisinde yayınlandı. Sık sık kan bağışında bulunan kişilerden alınan kan örnekleri üzerinde yapılan çalışmada, bilim insanları, kan hücrelerine dönüşen kök hücrelerde genetik mutasyonlar belirledi. Bu mutasyonlar, vücudun kan kaybına karşı tepkisini artırabilir, ancak lösemi gibi kanla alakalı kanserlerin riskini arttırmaz. Bu bulgular, bu tür kanserleri daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir, ancak bağışın gerçekten bu tür hastalıklardan koruyup korumadığına karar verebilmek için daha fazla araştırma yapılması gerekmektedir.

Kan bağışının büyük kamu sağlığı değeri ve genel güvenliği yıllardır bilinmektedir. Ancak araştırmacılara göre, kan bağışının sık sık bağışta bulunan kişilerin sağlığını, özellikle kan hücrelerini yenileyen hematopoietik kök hücrelerini nasıl etkilediği üzerine daha az odaklanılmış. Bu yüzden, yaşamları boyunca 100’den fazla bağış yapan yaşlı sık bağışçılardan alınan HSC’leri, yaşamları boyunca 10’dan az bağış yapmış, benzer yaş grubundaki kişilerle karşılaştırmışlar (kontrol grubu).

Kök hücrelerimiz olgunlaştıkça, bazen genetik olarak diğer kan hücrelerinden hafifçe farklı ayrı bir kan hücresi popülasyonu oluşturacak şekilde mutasyonlar geliştirir. Bu olguya klonal hematopoez (CH) denir ve bu popülasyonlara klonlar denir. Yaşlandıkça CH daha yaygın hale gelir, ancak genellikle zararsızdır. Nadiren, klonlar kansere dönüşmeye yatkın mutasyonlar taşır.

Araştırmacılar, sık bağışçılar ile seyrek bağışçılar arasında CH gelişme ihtimalinin benzer olduğunu buldu. Ancak daha yakından incelediklerinde, sık bağışçılardan alınan klonların, özellikle CH’de yaygın bir genetik değişiklik yeri olan DNMT3A geninde, kontrol grubundakilerden farklı mutasyonlar taşıdığını fark ettiler.

CRISPR ile düzenlenmiş insan kök hücreleri ve farelerle yapılan deneyler, sık bağışçılarda görülen DNMT3A ile ilgili değişikliklerin olumlu olabileceğini öne sürdü. Değişiklikler, kan kaybının taklidini yapan stresli koşullar altında hücrelerin yeni kırmızı kan hücreleri üretme yeteneğini artırmış gibi görünüyordu. Enflamasyonu taklit eden koşullarda (kanserli büyüme için bir risk faktörü) büyümediler, oysa lösemi riskini artıran değişikliklere sahip kök hücrelerde bunun tam tersi oldu.

Sonuç olarak, araştırmacılar kan bağışının kan kök hücrelerimize sağlıklı bir antrenman sağladığını ve bu durumun onları kansere karşı dirençli hale getirebileceğini düşünüyorlar.

“Çalışmamız, genlerimizin çevreyle ve yaşlandıkça nasıl etkileşime geçtiğinin büyüleyici bir örneği,” diyor kıdemli araştırma yazarı Dominique Bonnet, Crick Enstitüsü’ndeki Kök Hücre Laboratuvarında grup lideri, enstitüden yapılan açıklamada. “Düşük seviyelerde stres yaratan aktiviteler kan hücrelerinin yenilenmesine izin veriyor ve bunun, hastalığı teşvik etmek yerine kök hücre büyümesini daha da destekleyen mutasyonları desteklediğini düşünüyoruz.”

Bonnet ve ekibi, keşfedilen bu mutasyonların gerçekten kanser önleyici olup olmadığının henüz net olmadığını belirtiyorlar. Daha fazla araştırma ve daha büyük örneklem grupları ile çalışmalara ihtiyaç var ve ekip, bu sorunun üzerine gitmeyi planlıyor. “Bu farklı mutasyon tiplerinin löseminin gelişiminde nasıl bir rol oynadığını ve terapötik olarak hedeflenip hedeflenemeyeceğini çözmeye çalışıyoruz,” dedi çalışmanın ortak yazarı Hector Huerga Encabo, Crick Enstitüsü’ndeki HSC Laboratuvarındaki bir doktora sonrası araştırmacı, bir açıklamada.

Ancak en azından, araştırmacılar potansiyel bir sık kan bağışçısını endişelendirecek bir şey bulmamışlar. Eğer çalışmalar ileride kanserle ilgili bir fayda olduğunu doğrularsa, kan bağışı yapmayı düşünmenizin birçok nedeninden biri daha ortaya çıkmış olacak. Başkalarına hayat kurtaran bir hediye verdiğinizin yanı sıra, kan bağışı kalp krizi riskinin azaltılması ile ilişkilendirilmiştir, örneğin.