
Ay’daki Buzları Temiz İçme Suyuna Dönüştüren Dahiyane Mikrodalga: Ay Su Arıtıcınız!
NASA’nın Artemis görevi, on yılın sonuna kadar Ay’da uzun süreli insan varlığının temellerini atmayı hedefliyor. Bu amaca ulaşmak için, uzay ajansları insan hayatta kalma gereksinimlerine yeniden odaklanmalı: yiyecek, su ve barınak. Bu amaç doğrultusunda, İngiliz bir teknoloji şirketinden bir araştırma ekibi, Ay’da temiz içme suyu sağlamak için geliştirdikleri yenilikçi bir sistem sayesinde £150,000 ($194,070) ödül kazandı.
Geliştirdikleri SonoChem Sistemi, İngiltere Uzay Ajansı tarafından fonlanan ve Kanada Uzay Ajansı ve diğer kuruluşlar ile organize edilen uluslararası Aqualunar Challenge’da birinci oldu. Bu yarışma, özellikle Ay’da temiz içme suyuna erişim konusunda, gelecekteki ay yerleşimleri için teknolojik yenilikleri teşvik etmeyi amaçlıyor. İngiltere Uzay Ajansı, kazananları Perşembe günü yayınladıkları bir açıklamayla duyurdu.
Aqualunar Challenge jürisi başkanı Meganne Christian, “Astronotlar, içme suyu ve yiyecek yetiştirmek için suya, hava için oksijene ve yakıt için hidrojene ihtiyaç duyacak.” ifadelerini kullandı. “Ay’ın güney kutbu civarındaki toprağın (dünyada ‘regolith’ olarak bilinir) %5.6’sının buz olarak donmuş su içerdiği tahmin ediliyor. Eğer bu su başarıyla çıkartılıp topraktan ayrıştırılır ve arındırılırsa, insanlı bir üs kurulması mümkün olabilir.” Aynı zamanda İngiltere Uzay Ajansı’nda Rezerv Astronot ve Ticari Keşif Lideri olan Christian, bu sözleri ekledi.
Naicker Scientific’ten teknik direktör Lolan Naicker liderliğindeki ekip, Ay’dan çıkarılan buzlu suyu arıtacak bir tür ay mikrodalgası geliştirdi. Basitçe söylemek gerekirse, SonoChem Sistemi, ay suyunda baloncuklar oluşturmak için ses dalgalarını kullanıyor. Bu baloncuklar içindeki yüksek sıcaklık ve basınç, suyu arındıran dengesiz ve kimyasal olarak tepkisel serbest radikaller yaratıyor.
Naicker, “Kış ortasında arka bahçenizdeki toprağı kazdığınızı ve içmek için donmuş su çıkardığınızı hayal edin. Şimdi bunu, -200°C’de, neredeyse tam bir vakum içinde, düşük yerçekiminde ve çok az elektrik enerjisiyle yaptığınızı düşünün,” dedi. “Ay’da başarmamız gereken şey bu.” Naicker, eğer SonoChem Sistemi Ay’da başarılı olursa, bunun Mars’ta veya Dünya’da temiz içme suyuna zor erişim sağlanan uzak bölgelerde de kullanılabileceğini ekledi.
İkinci sırayı, sürekli içme suyu sağlamak için üç aşamalı su filtrasyon yöntemi geliştiren baba ve oğullardan oluşan bir ekip kazandı. Londra’daki Queen Mary Üniversitesi’nden bir ekip ise reaktör gücünü kullanan bir yaklaşım geliştirdi. Yarışmanın ikincisi ve üçüncüsü sırasıyla £100,000 ($129,380) ve £50,000 ($64,690) ödül aldı.
İngiltere Bilim Bakanı Patrick Vallance yaptığı açıklamada, “Bu fikirlerin birçoğu, sadece gelecekteki uzay keşiflerini desteklemekle kalmayıp, aynı zamanda burada Dünya’da hayatları iyileştirerek ve su kıtlıklarını çözerek iklim değişikliğinin etkilerini azaltmamıza yardımcı olabilir—net sıfır bir geleceğe doğru çalışırken” dedi.
Adım adım, SonoChem Sistemi gibi teknolojiler bilim kurguyu gerçeğe dönüştürüyor. 2001: Bir Uzay Destanında ki Clavius Üssü, ne dersiniz?