Dünyanın En Eski Uydusu 67 Yıldır Uzayda: Mühendisler Eve Getirmek İstiyor
1958 yılında, bir greyfurt büyüklüğünde, garip görünümlü, küresel bir uydu olan Vanguard-1, yüksek eliptik bir yörüngeye fırlatıldı. Bu uydu, uzay çağının ilk günlerinde fırlatma yeteneklerini test etmek amacıyla kullanıldı. O döneme ait diğer uydular Dünya’nın atmosferine yeniden girip yanarak yok oldu, fakat Vanguard-1 hâlâ uzay boşluğunda sessizce yol alıyor. Bir grup araştırmacı ve mühendis bu uydunun yakından incelenmesi için geri getirme planları yapıyor.
Vanguard-1, Amerika’nın uzaya gönderdiği ikinci uydu. 1955 yılında Deniz Araştırma Laboratuvarı tarafından tasarlanan bu uydu, üç aşamalı bir fırlatma aracının yeteneklerini ve uzayın zorlu koşullarının bir uydu üzerindeki etkilerini test etmek için geliştirilmişti. Bugün, Dünya yörüngesinde dönen en eski yapay nesne olarak kalmaya devam ediyor. Virginia merkezli danışmanlık firması Booz Allen Hamilton’dan bir grup araştırmacı ve mühendis, uydunun Dünya’ya getirilip yıllara meydan okuyan ekipmanlarının incelenebilmesi için bir öneri taslağı hazırladı. Bu öneri, Space.com tarafından bildirildi ve yılın başlarında Aerospace Research Center’da yayınlanan bir çalışmada detaylandırıldı.
Vanguard-1, 1964 yılında sessizliğe büründü, fakat takip verileri konumunu ve yörüngesini gösteriyor. Uydu, Sovyet Sputnikleri ve Amerika’nın Explorer-1’i gibi alçak dünya yörüngesinde atmosferik sürüklenmeden dolayı birkaç ay ya da birkaç yıl içinde geri düşmeye çalışmadığı için bu kadar uzun süre kalabildi. Eğer geri getirilirse, Vanguard-1 geri döndürülen en eski uydu olacak.
Araştırmacılar, uydunun daha düşük bir yörüngeye indirilebileceğini veya Uluslararası Uzay İstasyonu’nda yakalanabileceğini öne sürüyor. 1984 yılında NASA, uzay yürüyüşleri sırasında astronotlar tarafından kullanılan bir jetpack, Manned Maneuvering Unit’i kullanarak bir uydunun yakalanmasını sağladı. Westar 6 ve Palapa B2 iletişim uyduları, üst aşama roket arızalarından dolayı yanlış yörüngelere girdiler, bu yüzden uzay ajansı astronotları işlevsel fakat yönünden sapmış bu araçları geri getirmeye gönderdi. Uydular, Uzay Mekiği yük ambarına konulup Dünya’ya döndürüldü.
Vanguard-1’in yaşı dikkate alındığında, astronotların onu dikkatle ele almaları gerektiği belirtiliyor. Geri getirme girişiminden önce, bir uzay aracının uyduya yaklaşarak durumunu yakından incelemeleri isteniyor. Mühendisler, bu uzay macerasını finanse edecek zengin bir uzay meraklısı ile ortaklık kurmayı ya da uydunun taşınması için bir SpaceX aracını kullanmayı öneriyor.
Yeryüzüne getirildikten sonra uzmanlar, Vanguard-1’in durumu—uzay enkazı tarafından çarpılıp çarpmadığı, hâlâ ayakta durup durmadığı ve yörüngedeki zamanının uyduyu nasıl etkilediği gibi konuları inceleyebilir. Uydu daha sonra bir zaman kapsülü olarak, uzay uçuşu tarihinin bir hatırlatıcısı olarak Smithsonian’da sergilenebilir.
“Gelecek görevler (uzay enkazı temizliği, yörüngede üretim için malzeme yakalama ve hatta derin uzay araştırmaları) Vanguard 1’in geri getirilmesinde kullanılan tekniklerden yararlanabilir,” şeklinde belirtilen makalede. “Vanguard 1’in geri getirilmesi bir zorluk teşkil eden ama gerçekleştirilmesi mümkün ve tüm ABD uzay topluluğu için ileriye doğru atılan paha biçilmez bir adım olacaktır.”
