Evrenin En Büyük Yapısı Beklediğimizden de Büyük Çıktı!

Eğer evrenin kozmik ağını yeterince karışık olduğunu düşünüyorsanız, tekrar düşünün. Bir grup astrofizikçi, evrenin en uzak noktalarından gelen o muhteşem ve gizemli enerji patlamaları olan gama ışını patlamalarını kullanarak, bilinen en büyük yapının, daha önce düşünülenden bile daha büyük olabileceğini gösterdi.

Bu yapı, 10 milyar ışık yılı genişliğine sahip, galaksi grupları ve kümelerinden oluşan bir iplik olan Hercules–Corona Borealis Büyük Duvarı’dır. Yapının yeni boyut tahmini, standart kozmoloji modelleri için yeni baş ağrılarına sebep oluyor, çünkü önceki 9.8 milyar ışık yılı tahmininden bile daha büyük görünmekte.

Henüz hakemli değerlendirilmeyi geçmemiş ve arXiv adlı ön baskı sunucusunda yer alan yeni bir çalışmada, Budapeşte’deki Kamu Hizmeti Üniversitesi’nden István Horváth tarafından yönetilen bir Macar-Amerikan araştırma ekibi gökyüzünün desenlerini taradı. Ekip, mesafeleri bilinen 542 gama ışını patlamasının verisetini kullandı. Bu patlamalar, tüm galaksileri anlık olarak gölgede bırakabilen aşırı parlak, yüksek enerji ışığı patlamalarıdır. Bu parlak patlamalar büyük mesafelerden gözlemlenebilir ve bu da onları ideal kozmik işaretler yapar. Astronomlar onları gökyüzünün belirli bir alanında toplu halde görmeye başladığında, büyük sorular ortaya çıkar.

Araştırmacılar evrendeki noktaların dağılımını test ederek, 2014 yılında keşfedilen büyük duvarın z = 0.33’ten z = 2.43’e kadar bir kırmızıya kayma aralığından geçebileceğini buldular. Diğer bir deyişle, yapı devasa bir uzay ve zaman dilimini kapsıyor. Burada söz konusu olan, milyarlarca ışık yılıdır. Yazarlar, istatistiksel yanılgıları ve örneklem yanlılıklarını dışladı, yani bu bir piksel hatası ya da teleskop yanılgısı değil.

Ama kozmolojik ilkeye göre, evren büyük ölçeklerde kabaca homojen olmalı. Bu tür yapılar için kabul edilen üst sınır yaklaşık 370 megaparsek (yaklaşık 1.2 milyar ışık yılı), makalede belirtildiği gibi. Ancak adını aynı bölgedeki takımyıldızlardan alan Hercules-Corona Borealis Büyük Duvarı bunu aşacak kadar büyük. Sloan Büyük Duvarı ve Dev Kuasar Grubu bu yapının yanında oyuncak ev gibi kalıyor.

Hercules-Corona Borealis süperkütlesi sadece gama ışını patlamalarıyla dolu bir gökyüzü parçası değil; muhtemelen galaksiler, yıldızlar ve karanlık maddeyle dolu yoğun bir bölge olup, kütle çekimi tarafından bir arada tutuluyor. Ayrıca, parlak gama patlamaları diğer gözlemler tarafından görülemeyen yapıları ortaya çıkarabilir; bu patlamalar muhtemelen büyük yıldız ölümleriyle ilişkili olduklarından, galaksi gözlemlerinin yakalayamadığı bir şekilde yıldız oluşumunu izleyebilirler.

Eğer yeni çalışmanın arkasındaki ekip haklıysa ve bu büyüklükteki yapılar evrende var olabiliyorsa, kozmolojik ilkenin biraz elden geçirilmesi gerekebilir. Elbette, evrenin nasıl geliştiği konusunda temel bir şeyi kaçırmış olmamız da mümkün. Aslında, her ikisinin de biraz doğru olduğunu söylemek muhtemeldir.

Bir dahaki sefere yıldızlarla dolu gökyüzüne bakıp ne kadar küçük hissettiğinizi düşündüğünüzde, unutmayın ki, siz aslında ondan da küçüksünüz—en azından neredeyse evrenin kendisine eşdeğer bir “duvar” düşünüldüğünde.