NASA, Havalandırma Sorununu Aştı: Özel ISS Misyonuna Yeşil Işık!

NASA, Rus modülündeki hava sızıntılarını onarma girişimlerinin başarılı olmasının ardından bu hafta Axiom Space’in Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) dördüncü özel görevini başlatmayı planlıyor.

Geçen hafta NASA, 11 Haziran’da fırlatılması planlanan Axiom Görevi 4’ün lansmanını ani bir şekilde ertelemişti. Kurum, neredeyse altı yıldır yavaş yavaş hava sızdıran Zvezda servis modülünde yeni bir basınç sinyali tespit edildiğini belirtti. NASA cumartesi günü yayınladığı açıklamada bu basınç sinyalinin (sensörlerle algılanan hava akışının veya kabin basıncının değişmesi) sızıntıların kapatılmış olduğuna dair bir işaret olabileceğini açıkladı. Ancak, hava akışının Rus modülünün arka segmentindeki başka bir alana yönelmiş olma ihtimali de bulunuyor, bu da yeni basınç sinyaline sebep olmuş olabilir.

“Son onarımdan sonra transfer tünelindeki basınç sabit kaldı. Daha önce bu alandaki basınç düşerdi,” NASA açıklamasında yazdı. “Bu, küçük sızıntıların kapatılmış olduğuna işaret ediyor olabilir. Ekipler ayrıca, basıncın stabil olmasının uzay istasyonunun ana kısmından geçiş kapağı contası boyunca transfer tüneline küçük miktarda hava akışının sonucu olabileceğini değerlendiriyor.”

NASA, zaman içinde değişen basıncı izliyor ve transfer tüneli ile Zvezda modülünün arkasındaki geçiş kapağı contası arasındaki durumu değerlendiriyor. Bu arada, ajans AX-4’ün fırlatılmasına 19 Haziran Perşembe gününe kadar devam etme kararı aldı. Görev, uzayda en çok gün geçiren ulusal rekora sahip eski NASA astronotu Peggy Whitson tarafından yönetilecek. Ona Hindistan’dan pilot Shubhanshu Shukla, Polonya’dan görev uzmanı Sławosz Uznański-Wiśniewski ve Macaristan’dan görev uzmanı Tibor Kapu eşlik edecek.

Görevin ertelenme kararı, NASA ve Rus uzay ajansı Roscosmos’a ISS’deki durumu daha detaylı değerlendirmek ve daha fazla mürettebat eklemeden önce çözümlemeye ihtiyaç olup olmadığını belirlemek için daha fazla zaman tanımak amacıyla alındı. NASA bir önceki açıklamasında “ekipler transfer tüneli konfigürasyonunu değerlendirmede ilerleme kaydediyor” dedi.

Roscosmos ilk olarak bu sızıntıyı Ağustos 2020’de bildirdi ve bunu, Rusya’nın Temmuz 2000’de alçak Dünya yörüngesine gönderdiği Zvezda yaşam destek modülüne kadar izledi. O zamandan beri Zvezda servis modülünden hava sızma oranı günlük bir pounddan günde iki poundun biraz üzerine çıktı, 2024’te yayınlanan bir rapora göre. Bunun sonucunda NASA, sızıntıyı en yüksek risk düzeyine yükseltti. O dönemde NASA ve Roscosmos, sızıntının kökeni veya nasıl düzeltileceği konusunda anlaşmaya varamadıklarını bildirmişti.

Her ne kadar çözümlemeleri yıllar almış olsa da, son onarım çabaları sızıntı olan uzay istasyonunu düzeltmek için bir ilerleme gösteriyor. Yaşlanan ISS’in şu anda daha fazla astronot ağırlamaya uygun olup olmadığı henüz belli değil.