2032’de Dünya’ya Asteroit Çarpma Olasılığı Yeniden Artıyor: Yeni Zirveye Ulaşıldı!

Astronomlar 27 Aralık 2024 tarihinde 2024 YR4 isimli asteroidi ilk kez fark ettiklerinde, bu taşın sekiz yıl içinde Dünya’ya çarpabileceği öngörülmüştü. Şu anda bu asteroit için çarpma bahisleri en yüksek olasılığına ulaşmış durumda.

NASA’nın Yakın Dünya Cisimleri Araştırma Merkezi’ne ait Sentry aracının son (ve sürekli güncellenen) verilerine göre, asteroidin 2032’de Dünya’ya çarpma ihtimali 32’de 1, yani %3,1. Bu da demek oluyor ki, taşın Dünyamızı ıskalama ihtimali %96,9.

Bu oran hem çok şey ifade ederken, aynı zamanda çok az şey ifade ediyor. Çok şey ifade ediyor çünkü asteroid, CNEOS’un çarpma olasılığı tablosunda en üst sırada, yani Dünya’ya çarpma ihtimali diğer dikkatle izlenen asteroitlere göre en yüksek olanı.

NASA, asteroidin çarpma olasılığını -ve uzayda dolaşan diğer Potansiyel Tehlikeli Asteroitlerin (PHA’lar) olasılıklarını- sürekli yeniden modellemeye devam ediyor. 28 Ocak 2024’teki oran %1,2’lik bir ihtimalle 83’te 1’di. Bu sayı artarak, Şubat başında bu oran Dünya’ya çarpma şansını %1,58 ile 63’te 1 olarak yükseltti. 10 Şubat’ta oran bir kez daha yükseldi ve 45’te 1, yani %2,2 olasılık olarak belirlendi. Bu gelişimin ardından NASA, bu beklenmedik durumu daha iyi incelemek için Webb Uzay Teleskobu’na gözlemler için zaman ayırmayı planladı.

Önceki deneyimlere göre, bir asteroit çarpma olasılığı genellikle artar, ardından düşer. Umarız ki burada da olan budur. The Planetary Society’nin baş bilimcisi Bruce Betts’in Gizmodo’ya açıkladığı gibi, daha fazla gözlem ve modelleme, asteroidin tahmin edilen yolundaki belirsizliği azaltır. Eğer Dünya bu belirsizlik koridorunda kalırsa, çarpma olasılığı artar. Astreoidin yolunu kesin bir şekilde öngörebildiğimizde ve Dünya bu menzil dışında kaldığında, bu olasılık sıfıra düşer.

Mevcut durumda, 2024 YR4’ün yedi yıl içinde Dünya’ya çarpma ihtimali sıfır değil. Böyle bir durum gerçekleşirse, yerel ölçekte yıkıcı bir etki yaratması muhtemel olur. Asteroidin genişliği 40 ila 90 metre arasında, dolayısıyla yaratabileceği yıkım da benzer şekilde değişken olabilir. Bu genişliğin alt tarafını ele alacak olursak, çarpan bir asteroid bile önemli bir yıkım yaratabilir; NASA’ya göre, çarpışma yaklaşık 8 megaton enerji üretecek, bu da 1908’deki Tunguska patlamasına kıyaslanabilir.

Uluslararası Asteroid Uyarı Ağı’na göre, astreoidin çarpma risk koridoru “Pasifik Okyanusu’nun doğu kısmı, Güney Amerika’nın kuzeyi, Atlas Okyanusu, Afrika, Arap Denizi ve Güney Asya” boyunca uzanıyor.

CNEOS’a göre 2024 YR4 şu anda Torino Çarpma Tehlike Skalası’nda 3 numara, ki bu “yerel ölçekte yıkıma yol açabilecek %1 veya daha yüksek çarpışma şansı” anlamına geliyor. “Muhtemelen yeni teleskopik gözlemler, derecelerin 0’a düşmesiyle sonuçlanacaktır.” Diğer yandan, düşük ihtimal bile var olmasına rağmen, hazırlıklı olmak her zaman iyidir ve Dünya’nın teleskoplarının nesneyi sürekli izlemeye devam etmesi önemlidir.

Hali hazırda asteroid Dünya’dan uzaklaşıyor ve 2028’e kadar tekrar geçmeyecek (not: 2028’de çarpışma ihtimali yok). Nisan ayına gelindiğinde, asteroidin en büyük teleskoplarla bile gözlemlenmesi zor hale geleceği öngörülmektedir, bu yüzden zaman önem arz ediyor. Astronomlar, gözden kaybolmadan önce bu potansiyel olarak tehlikeli kayada mümkün olduğu kadar çok veri toplamaya çalışıyorlar, zira o andan sonra birkaç yıl boyunca daha fazla bilgi edinme şansı olmayacak.

Astronomların, 2024 YR4’ün kesin yörünge elemanlarını, hızını, dönüşünü, boyutunu, şeklini, yoğunluğunu, bileşimini, yüzey özelliklerini ve Yarkovsky etkisi gibi kütleçekim dışı kuvvetlerin yörüngesini nasıl etkileyebileceğini öğrenmeleri gerekiyor.

Birkaç yıl önce, NASA’nın DART görevi, bilim insanlarının bir asteroidin yörüngesini değiştirebileceklerini kanıtladı. Ancak böyle bir hilenin tekrar uygulanabileceğinin garantisi yoktur ve aslında, kimse böyle bir duruma düşmek istemez. Verilen sözlere güvenin, bilim insanları 2024 YR4’ün tam güzergahını belirlemeye çalışıyorlar. Bu aşama tamamlandığında ve (umarız) Dünya’nın hemen hemen kesin bir şekilde tehlikede olmadığı kesinleştiğinde, bilim insanları bir sonraki adımları tartışabilirler.