Ani Pankreas Sorunları Artışına Sebep Olan Kilo Verdirici İlaçlar Hakkında Türkiye’de İnceleme Başlatıldı!

Ozempic ve benzeri GLP-1 ilaçlarının bazı insanların pankreaslarına zarar verdiği görülüyor. İngiltere’deki sağlık yetkilileri, bu yıl görülen vakalardaki artışın ardından, GLP-1 kullanımı ile akut pankreatit arasındaki bağlantıyı araştırmayı planlıyorlar.

The Guardian’ın bildirdiğine göre, İngiltere İlaç ve Sağlık Ürünleri Düzenleme Kurumu (MHRA), ilaç sınıfıyla ilişkili pankreatitleri incelemek üzere bir soruşturma başlatıyor. Semaglutid veya yeni onaylanan diğer GLP-1’leri alan yüzlerce kişi pankreas sorunlarını bildirmiş durumda ve 2025 yılında yalnızca pek çok vaka belgelenmiş. MHRA, bazı insanların genetik olarak bu yan etkiye karşı savunmasız olup olmadığını anlamaya çalışacak.

Semaglutid gibi yeni GLP-1 ilaçları, obezite tedavisinde devrim yarattılar. Sadece diyet ve egzersizle kıyaslandığında, bu ilaçlar kilo verme konusunda insanlara çok daha etkili bir yardım sağlar. Ancak tüm ilaçların riskleri vardır ve GLP-1’ler de bu konuda bir istisna değil. Örneğin, yaygın yan etkiler arasında kabızlık, mide bulantısı ve kusma bulunuyor.

Bazı araştırmalar ayrıca, GLP-1’in akut pankreatit veya pankreas iltihabı riskini artırabileceğini belirtmiştir. Aslında, pankreatit, GLP-1 ürün etiketlerinde “nadir” bir reaksiyon olarak listelenmiştir. Pankreas, sindirim ve metabolizma için önemli olan enzimler ve hormonlar üreten, midenin arkasında bulunan bir bezdir, insülin bu hormonlara dahildir. Akut pankreatit genellikle şiddetli mide ağrısına neden olur ancak çoğu vaka bir hafta içinde kendiliğinden iyileşir. Bu durum, nadir de olsa ciddi, hatta yaşamı tehdit eden komplikasyonlara, organ yetmezliği gibi durumlara neden olabilir.

Düzenleyici kuruluşlar, ilaçların onay sonrası güvenliğini, hastaların ve doktorların bir ilaca veya tıbbi cihazlara ilişkin olası olumsuz olayları gönüllü olarak bildirebileceği sistemler aracılığıyla izler. İngiltere’de, bu sistem Sarı Kart şeması olarak bilinir. MHRA’ya göre, ülkede neredeyse 400 kişi semaglutid, liraglutid veya tirzepatid (en son onaylanan GLP-1 ilaçları) kullanmaya başladıktan sonra akut pankreatit bildirmiştir. Bu yıl, vakaların dörtte birinden fazlası bildirildi ve yaklaşık yarısı tirzepatide bağlandı.

“Artan kullanımın yanı sıra, GLP-1 ilaçları ve akut pankreatitin belirtildiği Sarı Kart raporlarında bir artış görüyoruz,” dedi bir MHRA sözcüsü Guardian’a.

MHRA şimdi, pankreatit ve GLP-1 kullanımı arasındaki bağlantıyı derinlemesine analiz etmeyi amaçlıyor. Pankreatit nedeniyle hastaneye kaldırılan GLP-1 kullanıcılarını, vakalarını Sarı Kart Şeması’na bildirmeye ve Sarı Kart Biyobank çalışmasına katılmaya teşvik ediyorlar. Bu çalışmanın amacı, bazı ilaçlardan kaynaklanan yan etki riskini artırabilecek şu an bilinmeyen genetik faktörleri ortaya çıkarmaktır—bu liste artık GLP-1 ilaçlarını da içeriyor.

“Bazen genler, bir kişinin bir ilaç alırken yaşadığı yan etkileri etkileyebilir, bu nedenle bu ilaçların kullanımınn artması ve aldığımız akut pankreatit raporları bağlamında, bunu daha fazla araştırıyoruz,” dedi MHRA.

Bazı çalışmalar, en azından bazı popülasyon gruplarında, GLP-1 kullanımı ile pankreatit riski arasında bir artış göstermede başarısız olmuştur. Pankreatit, kilo kaybı nedeniyle dolaylı olarak da meydana gelebilir, çünkü hızlı kilo kaybı, akut pankreatitin yaygın bir nedeni olan safra taşlarının oluşmasına yol açabilir. Çalışmalar, GLP-1 kullanımının pankreatit komplikasyonu olan pankreas kanserine neden olabileceğine dair kanıt bulmakta başarısız olmuştur, bu yüzden GLP-1’lerin pankreasa zarar verme şekli hakkında hala belirsizlik var.

Umarız, MHRA’nın çalışması bu olası yan etki hakkında gerekli bazı içgörüler sağlar ve bu yan etkinin bazı insanlarda neden daha fazla risk teşkil ettiğini ortaya çıkarır.