Arkeologlar, 2.000 Yıllık Medusa Maskesi Kalıbı Ortaya Çıkardı

İtalya’daki antik bir Yunan kentinin kalıntılarından tanıdık bir yüz yeniden gün yüzüne çıktı.

Sicilya’da arkeologlar, antik Roma dönemine ait olduğuna inandıkları ikonik Medusa’yı tasvir eden bir mask kalıbı keşfettiler. Tapınaklar Vadisi Arkeoloji Parkı’ndan Roberto Sciarratta’nın yönetiminde bir ekip, bu kalıbı, Finziade kalıntılarındaki Geç Cumhuriyet Dönemi’ne (MÖ 133-31) ait bir binada gün yüzüne çıkardı. 23 Ocak tarihli Sicilya bölge hükümetinin duyurusuna göre, bu buluş, antik Roma’nın manevi ve kültürel yaşamını anlamada yeni kapılar açıyor.

Arkeologların bu kalıbı hemen yılan saçlı kadına yani Medusa’ya benzetmelerine şaşmamalı—kalıp, kalın, vahşi saç telleriyle çevrili sert bir yüzü tasvir ediyor.

“Fotoğrafta gördüğünüz şey bir matris, antik çağlarda eserlerin negatif baskısını almak için kullanılan bir kalıptı. Matris üzerine malzeme dökülerek, matrisin şeklini alan kalıplar oluşturuluyordu!” diye yazıyor Finziade Projesi‘nin Facebook gönderisinde. Finziade Projesi, Sicilya’nın bir bölgesi olan Catania’daki Miras Bilimleri Enstitüsü için Alessio Toscano Raffa’nın eş-direktörlük yaptığı kazı çalışmasını üstlenen araştırma programı. Matris bir tür kalıptır.

Yunan mitolojisine göre, Medusa’nın saçları yerine yılanlar vardı ve (kelimenin tam anlamıyla) taşlaştırıcı bir bakışa sahipti. Antik kaynaklar bazen onun hikayesi konusunda farklılık gösterebilir, ancak Hesiod’un Theogony eserine göre Medusa, Gorgonlar olarak bilinen üç kardeş canavardan biriydi. Ne yazık ki, en çok kahraman Perseus’un elinde ölüm bulmasıyla tanınır.

Yunan kahramanı Perseus, Medusa’yı başını keserek öldürdü ve sonrasında bu kesik başı düşmanlarını taşa çevirmek için kullandı. Bu sebeple, antik çağ boyunca mozaiğe, sütunlara ve paralara kadar birçok yerde Medusa’nın tasvir edilmesinin koruyucu tılsımlar olarak yapılmış olabileceği düşünülüyor.

Arkeologların 2,000 yıllık bu kalıbı ele geçirip inceledikleri “Ev 18” olarak adlandırılan bina, muhtemelen mask üretimi için atölyeye dönüştürülmüş. Daha önce benzer bağlamlarda bulunan eserler de göz önüne alındığında, bu yeni buluş mask yapımının bu bölgede ne kadar önemli olduğunu daha da pekiştiriyor.

Finziade veya başka bir yazı şekliyle Phintias, M.Ö. 282 yılında Akragas şehrinin tiranı Finzia tarafından kurulan bir antik Yunan kolonisi ve şehirdi. Kuruluşundan sadece iki on yıl sonra Roma tarafından fethedildi ve günümüzde güneybatı Sicilya’da Licata’ya yakın bir konumda bulunmaktadır.

Kalıptan üretilen maskeler, dekoratif, ritüel ya da tiyatro temalarında kullanılmış olabilir. The History Blog‘un aktardığına göre, bu eser sayesinde antik Roma’nın ruhsal ve kültürel yaşamı arasındaki önemli örtüşmeye ışık tutulmuş oluyor. Ayrıca antik Finziade’nin zanaatkârlık üretimleri ve sembolik kültürüne ilişkin önemli bilgiler sağlıyor.

Bu eserin kazısında hiçbir arkeolog taşlaşmadı.