Bu Balığın Derisi, Yanık Tedavisinde Çığır Açabilir
Yanık ve yara bakımının geleceği farklı türden bir çözüm sunuyor. Yeni araştırmalar, düşündüğümüzden daha fazla balık derisinin yara tedavisi için kullanılabileceğini gösteriyor.
Filipinler’deki Ateneo de Manila Üniversitesi’nden araştırmacılar, süt balığı (Chanos chanos) derisinin deri greftlerinde kullanılabilirliğini test etmeyi amaçlayan bir çalışma yürüttü. Araştırmacılar, süt balığı derisinin, ortaya çıkan bir deri grefti alternatifi olan tilapia balığı derisi kadar dayanıklı ve mikrop çoğalmasını önlemede etkili olduğunu buldular. Bu keşif, süt balığının yoksul bölgelerde ciddi yaraların tedavisi için maliyet-etkin ve çevre dostu bir seçenek haline gelmesine olanak tanıyabilir, diyor araştırmacılar.
Son yıllarda bilim insanları, balık derisini insanlar ve hayvanlar için deri grefti malzemesi olarak araştırmaya başladılar. Diğer hayvan derisi greftlerine kıyasla, balık derisi viral kontaminasyona daha dirençlidir ve yaraların daha hızlı iyileşmesine yardımcı olabilir. Şu anda çeşitli balık derisi greft ürünleri test edilmekte ve hatta 2023’teki California yangınları gibi acil durumlarda kullanılmaktadır.
Ancak şu anda en yaygın olarak kullanılan balık tilapiadır. Ateneo de Manila araştırmacıları, popüler süt balığının (yerel adıyla “bangus”) da yara tedavisinde kullanılıp kullanılamayacağını görmek istedi.
Metro Manila’daki bir yerel pazardan taze süt balığı ve tilapia derileri topladılar, daha sonra onları pul ile temizleyip, yıkayıp ve şeritler halinde kestiler. Şeritlerin bazıları, yaygın bir antimikrobik olan gümüş nanopartiküllerle muamele edildi, bazıları ise kontrol olarak bırakıldı.
Mikroskop altında baktıklarında, süt balığı derileri kollajen yapısının bütünlüğünü tilapia kadar iyi korudu. Ve işlenmiş süt balığı derisinin de bakteri ve mantar büyümesini aynı ölçüde engellediği görüldü.
“Süt balığı derisinin etkili bir şekilde sterilize edilebileceğini ve tilapia derisine benzer şekilde kullanılabileceğini göstererek, bu araştırma yenilikçi, maliyet-etkin ve sürdürülebilir yara iyileştirici çözümler sunmaktadır,” diye yazdı araştırmacılar makalelerinde, geçen yıl BIO Web of Conferences dergisinde yayınlanan.
Filipinler gibi yerlerde süt balığı ne kadar popüler olsa da, derisi genellikle çöpe atılıyor. Bu nedenle, süt balığı derisinin bir yara örtüsü olarak kullanılması, hem daha az kaynağa sahip hastanelere yardım edebilir hem de çevresel atıkları azaltabilir. Süt balığı derisinin greftlerdeki kullanılabilirliğini doğrulamak için daha fazla araştırma yapılması gerekecek, ancak araştırmacılar bu çözümün gerçekten önemli bir tedavi seçeneğine dönüşebileceğini belirtiyorlar.
“Bu bulgunun gelişmiş tıbbi imkanlara sınırlı erişimi olan bölgelerde yara bakımı kilit seviyede dönüştürme potansiyeli vardır, hasta sonuçlarını iyileştirebilir,” diye eklediler. Başka yerlerdeki bilim insanları da deri greftleri için baz malzeme olarak diğer balık türlerini, mesela morina balığını, test etmeye başladılar.