Bu Tuhaf Balık, Cinsel İlişki Sırasında 8 Sıra Alın Dişini Kullanıyor!

Leke balığı, derin denizlerin pullu olmayan, tavşan yüzlü balıklarıdır ve boyları yaklaşık 61 santimetreye kadar uzar. Bu diğer anormal tanımlama yetmezmiş gibi, köpekbalığına uzak kuzen olan bu balıklarda alında dişler bulunur.

Birçok deniz canlısı gibi, köpekbalıkları, vatozlar ve balina köpekbalıkları dışta dişe benzeyen yapılarla kaplı olabilir, ancak leke balığının dişli yapıları gerçekten de ağız içindeki dişler gibidir. Ve bu dişleri çiftleşme amacıyla kullanırlar.

Araştırmacılar, erkek leke balığının alnında bulunan tenakulum adı verilen bir uzantıdaki yapıların gerçek dişler olduğunu ortaya çıkardı. Bu keşif, dişlerin evrimsel tarihi üzerinde önemli etkiler yaratabilir. Ayrıca araştırmacılar şimdi başka hangi çılgın yerlerde dişlerin çıkabileceğini merak ediyor.

“Erkek chimaera’lar, tenakulum adı verilen, dişe benzeyen yapılarla kaplı bir uzantı geliştirir” diyor araştırmacılar, geçtiğimiz hafta PNAS dergisinde yayınlanan bir çalışmada. “Bu ağız dışı dişler hâlâ tam olarak anlaşılabilmiş değil ve evrimsel kökenleri belirsiz. Biz de Leke Balığı olan Hydrolagus colliei’nin ontogenisi boyunca bu onarım ve dişlerin gelişimini araştırıyoruz.”

Deniz altında çiftleşmek zor bir iş

Leke balıkları, tenakulumlarını rakiplerinden korunmak ve dişilerin göğüs yüzgeçlerine tutunmak için kullanırlar. Sonuçta, kollar olmadan denizin altında aşk yaşamak zor olmalı ki bu derin deniz balıkları çiftleşirken partnerlerinin kaçıp gitmemesi için dişli pelvik claspers adlı ikinci bir araçla donatılmıştır. Tenakulum dik durduğunda, yedi veya sekiz sıra geri çekilebilir ve esnek dişlerle kemerlenir. Kullanılmadığında ise küçük ve beyazdır.

“Bu inanılmaz, kesinlikle muhteşem özellik, evrimsel biyolojide dişlerin yalnızca ağız yapıları olduğu uzun süredir kabul edilen varsayımı tersine çeviriyor,” diyor Washington Üniversitesi’nden biyolog Karly Cohen üniversitenin bir açıklamasında. “Tenakulum, gelişimsel bir kalıntı, tuhaf bir rastlantı değil ve çenenin dışında dişli bir yapının ilk net örneğidir.”

Tenakulum yapılarını diş mi yoksa sadece dişe benzer dentikler mi olduğunu anlamak için araştırmacılar, yüzlerce balığı inceledi. Ayrıca balıkları atalarının fosilleriyle karşılaştırdılar. Bu yöntemlerle hem erkek hem de dişi leke balıklarının tenakulum başlangıcı geliştirdiğini, ancak sadece erkeklerde bunun alınlarında küçük beyaz bir nokta olarak ortaya çıktığını ve sonra dişlerin çıktığını gösterdiler. Neyse ki benim sivilcelerim hiç bu hale gelmedi.

Tenakulumun dişleri, diş eti olan çene dokusuna köklenmiştir—şimdiye kadar başka bir yerde görülmemiştir. “Diğer diş eti yapılarını ilk gördüğümüzde gözlerimiz yerinden fırladı,” diye açıklıyor Cohen. “Çene dışında bu önemli yapıyı görmek çok heyecan vericiydi.”

Gerçek dişler

Bu heyecanın bir kısmı, deri dentiküllerinin dental lamineye sahip olmaması, bu nedenle tenakulumun dişlerinin gerçekten de diş olduğu anlamına geliyor. Araştırmacılar, bunun yanı sıra genetik verilerle bu teoriyi güçlendirdi, vertebrat dişlerle ilgili genlerin tenakulumda ifade edildiğini gösterdi. Bu genler dentiküllerde ifade edilmemişti. Dahası, ekip fosil kayıtlarında ilgili türlerin tenakulumunda diş ipuçları tespit etti.

“Deneysel verilerle paleontolojik kanıtları birleştirerek, bu balıkların üreme için gerekli yeni bir cihaz yapmak için diş üretimi için önceden var olan bir programı nasıl kullandığını gösteriyoruz,” dedi makalenin ortak yazarı ve Chicago Üniversitesi organizma biyolojisi ve anatomi kürsüsü başkanı Michael Coates.

“Chimeralar geçmişe nadir bir bakış sunar,” diyor Cohen. Chimaera, leke balıkları da dahil olmak üzere kıkırdaklı balıklar grubudur. “Bence omurgalılardaki dikenli yapıları daha çok inceledikçe, çenenin dışında daha fazla diş bulacağız.”