Cinsel Parazit Karınca Kraliçeleri: Başka Türleri Köleleştirerek Klon Hibrit İşçiler Yaratıyor

Karınca yaşamı oldukça sert olabilir. Ve her koloniyi yöneten kraliçeler de bir o kadar acımasızdır—öyle ki, biyolojinin kurallarını biraz eğip bükerek kendi melez klon ordularını yaratıp emirlerini yerine getirmeleri için kullanırlar.

3 Eylül’de Nature dergisinde yayınlanan bir çalışmada, araştırmacılar kraliçe Iberian biçerdöver karıncalarının (Messor ibericus) tamamen farklı bir karınca türünden yavrular üretebildiklerini kaydetti. Nedeni ise, kraliçelerin başka bir biçerdöver karınca türü olan Messor structor erkeklerinden aldıkları spermleri saklayıp kullanarak, koloninin tüm ağır işlerini üstlenen melez işçi sürüler üretmeleridir.

“İlk başta bunun komik bir deneme olduğunu düşünmüştük, böyle bir şey, ‘Kraliçeler iki farklı tür mü üretiyor? Yok canım, bu saçma,’” diyor çalışmanın kıdemli yazarı ve Montpellier Üniversitesi’nden evrimsel biyolog Jonathan Romiguier. Ancak genetik verileri uzun süre analiz ettikten sonra “şaka” bir “ciddi hipoteze” dönüştü, diye ekledi.

Olağanüstü Bir Buluşma

M. ibericus ve M. structor birlikte var olabilseler de, beş milyon yıl önce—insanlar ve şempanzelerin ayrıldığı döneme yakın—birbirlerinden genetik olarak ayrışmışlardır. Bu yüzden Romiguier ve ekibi için, M. structor karıncalarının Iberian biçerdöver karıncası kolonisi içinde yaşaması kafa karıştırıcıydı. Etrafta başka M. structor kolonileri olmadığı için, bu karıncalar diğer bir koloniden gelme de değildi.

Bu farklı karıncaların neden orada olduklarını anlamak için araştırmacılar karıncaların genetik analizini yaptılar ve laboratuvarda 65 Iberian biçerdöver karıncası kolonisini izlediler. Genetik gizem oldukça yavaş çözüldü, Romiguier belirtiyor ve laboratuvar ortamındaki bir kraliçe iki farklı türde erkek karınca doğurduğunda, ekibin “şaka” hipotezinin gerçek olduğu anlaşıldı.

Tahmin ettikleri gibi, göçmen karıncalar gerçek M. structor DNA’sı taşıyordu, tek fark anneleri yani kraliçeden miras aldıkları mitokondrileriydi. Araştırmacılar, bunun “cinsel evcilleştirme”nin eşi görülmemiş bir örneği olduğunu belirtiyor.

Tanıdık Yüzler Arasında Bir Yabancı

Dahası, araştırmacılar bu klonları normal bir M. structor kolonisine yerleştirdiklerinde, istilacı oldukları düşünülüp öldürüldüler. Rominguier bunun sebebinin, klonların feromonlarının M. ibericus türüne ait olmasından kaynaklanabileceğini düşünüyor. Bu feromonlar, normal M. structor karıncaları için klonların, tıpkı kendileri gibi görünseler de, kovulması gereken bir yabancı olduğunu işaret etmiş olabilir.

“Bu, neredeyse düşünülemez gibi görünen şeylerin gerçekleşmesine olanak tanıyan bir sistemin kesinlikle fantezi dolu, tuhaf bir hikayesi,” dedi çalışmaya katılmayan Kopenhag Üniversitesi’nden evrimsel biyolog Jacobus Boomsma, Nature News‘e.

Çalışmaya katılmayan Kaliforniya Üniversitesi, Riverside’da entomolog Jessica Purcell ise “Bu, kuşkusuz, melezleşmenin biyolojide bir yenilik kaynağı olarak önemini açığa çıkaran ve bizi beklenmedik şeylere açık olmamız gerektiğini hatırlatan tuhaf ve harika bir keşif” diyor.

“Bu, türlerin ne olduğuna ve nasıl tanımlamamız gerektiğine dair birçok varsayımı dağıtıyor,” dedi Rominguier. “M. ibericus kolonileri, şimdiye kadar bilinen en karmaşık koloniyal yaşam formlarından biri, çünkü cinsiyet, kast ve türler açısından birbirinden farklı bireyler üretebiliyorlar; her biri birleşik bir üreme birimi içinde kendine özgü bir role sahip.”