
Farkında Olmadan Yaşıyoruz: Adını Bile Duymadığımız Vücudumuzdaki 20 Gizemli Nokta
“`html
Günlük yaşamda nadiren düşündüğümüz, fakat hayatımız için hayati olan pek çok organ ve yapı mevcut.
İşte vücudumuzun gizli kahramanları!
Palmaris Longus Kası
“Olmasa da olur.” denilebilecek bir kasımız var. O da palmaris longus, bileğimizin iç kısmında, serçe parmak ve baş parmak birleştiğinde belirginleşen ince bir kas.
İlginç bir şekilde, insanların yaklaşık %20’sinde bu kas mevcut değil. Günlük işlevlere pek katkısı olmadığı için evrimsel süreçte kaybolmaya başlamış.
Lakrimal Plica
Bu küçük yapı, gözümüzün iç köşesinde yer alıyor ve gözyaşının tahliyesine yardımcı olan, “üçüncü göz kapağımızın” kalıntısı olan pembe dokudur. Çoğu memelide tam işlevsel olan üçüncü göz kapağı, insanlarda zamanla körelmiştir.
Bartholin Bezleri
Kadın üreme sisteminin bir parçası olan bartholin bezleri, vajinal kayganlığı sağlayan sıvıyı üretir; çoğu insan ismini bile bilmiyor.
Lingual Tonsiller
Boğazın arkasındaki bağışıklık savunmamız olarak tanımlanabilir. Daha çok bademcikler olarak bilinse de, dilin arkasında yer alan lingual tonsiller, bağışıklık sisteminin bir parçasıdır. Görevi enfeksiyonlarla savaşmaktır.
Arrector Pili
Soğukta veya korktuğumuzda tüylerimizin diken diken olmasını sağlayan arrector pili kaslarıdır ve bunlar kıl köklerine bağlı küçük düz kaslardır.
Evrimsel olarak atalarımızın vücutlarını kabartarak ısıyı korumasına ve tehditlere karşı daha büyük görünmesini sağlamaktaydı.
Ceruminous Bezler
Kulak kirini üreten ceruminous bezler, toz, mikroplar ve diğer zararlı maddeleri dışarda tutmayı amaçlayan küçük fabrikalardır.
Vestigial Kuyruk
Kuyruk sokumu kemiğimiz (koksiks) bir zamanlar atalarımızda kuyruk işlevi görüyordu. Artık işlevsiz olmasına rağmen bazı kaslara destek sağlamaktadır.
Dua Tabakası
Son bilinmeyen yerimize geldik. Dua tabakası, gözün kornea bölgesinde bulunan ince bir doku katmanı ve bu yapı 2013’te keşfedilmiştir.
Kornea içindeki sıvı akışını düzenleyerek göz sağlığında oldukça önemli bir rol oynayacağı düşünülmektedir. Bu keşifle birlikte göz ameliyatları ve hastalıklarına yeni bir bakış açısı kazandırılmıştır.
Darwin’in Tüberkülü
Darwin’in tüberkülü, bazı insanların kulaklarının üst kenarında bulunan küçük, çıkıntılı bir yapıdır. Evrimsel kalıntı olarak kabul edilen bu yapı, atalarımızın daha büyük ve hareketli kulaklara sahip olduğu dönemlerden kalma olabilir. Günümüzde herhangi bir işlevi bulunmamakta ve herkesin kulağında da bulunmuyor.
Meibomian Bezleri
Göz kapaklarının kenarında bulunan meibomian bezleri, göz yüzeyini nemli tutan yağları salgılamaktadır. Eğer düzgün çalışmazlarsa kuru göz sendromuna yol açabilirler.
Mezenter
Mezenter, bağırsakları karın duvarına bağlayarak yerinde tutan bir zar yapısıdır. Önceleri sadece bir bağ dokusu olarak kabul edilse de, son araştırmalar onun bağırsaklara kan akışı sağladığını ve bağışıklık sisteminde rol oynadığını göstermektedir. Bilim insanları mezenteri bağımsız bir organ olarak sınıflandırmaya başlamıştır.
Hiyoid Kemiği
Boynun üst kısmında, dilin hemen altında bulunan küçük, U şeklindeki hiyoid kemiği, doğrudan başka bir kemikle eklem yapmayan tek kemik özelliğini taşımaktadır.
Dil, yutkunma ve konuşma gibi fonksiyonlarda kritik bir role sahipken, boğulma vakalarında kırılması önemli bir bulgu olarak değerlendirilmektedir.
Fasya
Önemini yeterince takdir etmediğimiz bir diğer parçamız ise fasya. Vücudumuzda ikinci bir deri gibi yer alan fasya, ince fakat sağlam bir bağ dokusu olmasının yanı sıra, kaslarımızı sararak hareketimizi kolaylaştırır ve vücut yapısını destekler.
Anterolateral Bağ
Anterolateral bağ, diz ekleminde bulunan ve uyluk kemiği (femur) ile kaval kemiği (tibia) arasında yer alan bir bağdır. 2013’te yeniden keşfedilen bu yapı, dizin stabilitesine katkı sağlamaktadır ve özellikle ani dönüş hareketlerinde dizin aşırı dönmesini engellemektedir.
Nasal Konka
Burnumuzda gizli bir filtre bulunmaktadır; adı nasal konka. Burnumuzun iç kısmında yer alan bu kıvrımlı yapılar, havayı nemlendirme ve filtreleme görevini üstlenir. Alerji veya soğuk algınlığı durumlarında şişerek nefes almayı zorlaştırabilirler.
Peyer Plakları
Bağırsaklarımızda bulunan bu yapılar, bağışıklık sistemimizin bir parçası olan ve zararlı mikroplara karşı savaşan hücreler üretmektedir. Sindirim sistemimizin görünmez kahramanları arasında yer alırlar.
Sphenopalatin Ganglion
Bu küçük sinir düğümü, burundaki kan damarlarının genişlemesini veya daralmasını kontrol eder. Migren ağrılarına sebep olabiliyor.
Piramidalis Kası
Piramidalis kası; karın bölgesinde, rectus abdominis kasının önünde yer alan küçük, üçgen biçimli bir kas olup, görevi karın kaslarını gererek linea alba adlı orta hattaki bağ dokusunu gergin tutmaktır. Ancak bu fonksiyonu o kadar önemsizdir ki, insanların yaklaşık %20’sinde bu kas hiç bulunmuyor.
Limbus
Gözümüzün renkli kısmı (iris) ile beyaz kısmı (sklera) arasındaki sınırı belirleyen limbus, göz sağlığı açısından kritik öneme sahiptir.
Jacobson Organı
Bazı hayvanların koku alma yeteneklerini artıran Jacobson organı, insanlarda körelmiştir. Fetüs döneminde var olup daha sonra işlevsiz hale gelir.
Peki ya siz bu yapıların hangilerini biliyordunuz?
Vücudumuz hakkında daha pek çok şey var:
“`