İki Ay Modülü Eski Çarpışma Alanlarına Yöneliyor: Bilmeniz Gerekenler

Şu anda Ay’a gitmek oldukça popüler. Ticari uzay araçları yakında Ay yüzeyine iniş yapacak ve farklı bölgeleri keşfetmek için bir dizi araç ve enstrüman açacak. Bu robot kâşiflerden ikisi, Ay’ın tarihini ve evrimini keşfederken aynı zamanda gelecekteki insan görevlerine de yol açacak benzersiz bir yol izleyerek Ay’a doğru yol alıyor.

Firefly Aerospace firmasının Blue Ghost iniş aracı ve ispace’in Resilience iniş aracı, SpaceX’in Falcon 9 roketiyle Ay’a yolculuk etmeye hazırlanıyor. Roketin Ocak ayının ortasında altı günlük bir pencerede fırlatılması planlanıyor. Bu iki iniş aracı, Ay’a düzenli yük teslim etmeyi amaçlayan ticari uzay endüstrisinin çabalarıyla birlikte Ay keşfi için yeni bir çağı başlatıyor.

Her iki iniş aracı da Ay’ın, antik çarpmalarla oluşmuş ve yıllar içinde lav ve diğer materyallerle dolmuş düz, karanlık alanlardan farklı ‘mare’ (deniz) bölgelerini hedefliyor. Firefly’ın Blue Ghost misyonu, NASA’nın Ticari Ay Kargo Hizmetleri (CLPS) girişiminin bir parçası olarak 10 bilimsel enstrüman taşıyor. İniş aracı, eski bir asteroid çarpma alanı olan ve bir zamanlar bazaltik lavla dolu olan Mare Crisium’u hedefliyor. NASA’ya göre, Mare Crisium’daki bazaltların yaşı 2.5 ila 3.3 milyar yıl arasında.

Blue Ghost, Mare Crisium’a iniş yaptıktan sonra bir tam Ay günü boyunca (Dünyada 14 güne eşdeğer) çalışacak, Ay’da bir gün batımı resmi çekecek ve Ay toprağının (regolit) güneş etkilerine nasıl tepki verdiğine dair veriler toplayacak. Teksas merkezli Firefly‘a göre, iniş aracı Ay’daki geceye yaklaşık yedi saat boyunca çalışmaya devam edecek.

Blue Ghost’un yükleri, Ay toprağı örnekleme, radyasyon toleransı testi, Ay tabanlı küresel navigasyon sistemi ve gelecekteki görevler için bilgi verecek diğer teknolojileri test etmek üzere tasarlandı.

Tokyo merkezli ispace girişimi de Ay’a yönelik kendi misyonu için hazırlanıyor. Resilience iniş aracı, Ay’ın uzak kuzey kesimlerinde bulunan Mare Frigoris adlı bir bölgeye Küçük Tenacious adlı bir rover taşıyacak. Araç ayrıca çoğunlukla Japonya’daki ticari uzay girişimlerinden gelen ve Ay yüzeyini keşfetmeye yönelik bilimsel enstrümanlarla dolu.

Bu, ispace’in Ay yüzeyine ikinci iniş denemesi olacak ve ilk denemesi pek de başarılı geçmiş sayılmaz. Nisan 2023’te, Hakuto-R Misyon 1 (M1) Ay İniş Aracı Ay’a düşerek yüzeyine çarptı. Hakuto-R M1 ticari ve hükümet tarafından sahiplenilen yükler taşıyordu, bunlar arasında Japon uzay ajansından iki tekerlekli küçük bir dönüşebilir robot da bulunuyordu.

İki misyon aynı roketle fırlatılacak olsa da, her biri Ay’a farklı bir yolla ulaşacak. Firefly’ın Blue Ghost’u ay yörüngesine giriş yapmadan önce yaklaşık 25 gün Dünya yörüngesinde kalacak ve Ay yüzeyine iniş denemesi yapmadan önce 16 gün Ay yörüngesinde geçirilecek, SpaceNews’e göre. Resilience ise, düşük enerji transfer yolu izlemek için Ay’ın etrafında bir flyby gerçekleştirecek ve ardından yumuşak iniş yapacak. Japon girişiminin ilk Ay misyonu, Ay yüzeyine ulaşması yaklaşık dört buçuk ay sürmüştü.

Bu bir Ay’a ilk ulaşma yarışı olmasa da, Ay yüzeyine daha fazla ziyaretçinin Ay’ın tozlu arazisine yük bıraktığını görmeyi bekleyebiliriz. NASA ve diğer uzay ajansları, Dünya’nın uydusunda sürdürülebilir bir insan varlığı için planlar yapıyor.