James Webb Teleskobu’ndan Şaşırtan Keşif: Bu Ölmekte Olan Gezegen Hakkında Yanılmışız
NASA’nın James Webb Uzay Teleskobu’nu kullanan gökbilimciler, kozmik bir gizeme beklenmedik bir çözüm getirdiler.
Söz konusu olay, Dünya’dan yaklaşık 12.000 ışık yılı uzaklıktaki bir yıldızın aniden parlamasıydı. Başlangıçta, çevresindeki bir gezegeni yutarak kırmızı deve dönüşen bir yıldızın klasik hikayesi olarak düşünülmüştü.
Ancak bu sefer durum farklıydı. Webb’in MIRI ve NIRSpec enstrümanları sayesinde derinlemesine yapılan infrared gözlemler, olayın başka bir nedeni olduğunu ortaya çıkardı. Yıldız, ZTF SLRN-2020, balon gibi şişmekten ziyade sakin görünüyordu. Bu, gezegenin yıldızın patlayıcı davranışları sonucu yutulmadığını gösteriyordu. Bunun yerine, uzak dünyamız yavaş yavaş spiraller çizerek yıldızının etrafında dönerek bir ölüm yolculuğuna çıktı.
Bugün The Astrophysical Journal’da yayımlanan yeni araştırma, bahtsız ve Jüpiter boyutlarındaki gezegenin, yıldızına Merkür’ün Güneş’e olduğundan daha yakın bir yörüngede olduğunu ortaya çıkardı. Milyonlarca yıl içinde bu yörünge daralarak gezegenin yıldızın atmosferine yaklaşmasına yol açtı. Gezegenin malzemesi yıldıza “yayılıyor” ve bu, çalışmanın ortak yazarı ve Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi ile MIT’deki astrofizikçi Morgan MacLeod’a göre, gezegenin sonunu hazırlıyordu.
“Bu tür yeni bir olayla karşılaşmak, teleskobumuzu oraya yönlendirdiğimizde neyle karşılaşacağımızı kesin olarak bilmiyorduk,” diyor araştrma makalesinin baş yazarı ve Ulusal Bilim Vakfı NOIRLab astronomu Ryan Lau. “Yüksek çözünürlüklü infrared bakış açımız sayesinde, gezegen sistemlerinin, belki de bizimki de dahil, nihai kaderleri hakkında değerli bilgiler ediniyoruz.”
Gezegenin malzemesi ZTF SLRN-2020’ye yayıldığında, astronomların dikkatini çeken dramatik parlama muhtemelen böyle meydana geldi. Bu, bir yıldızın aktif bir şekilde gezegen yutmasına dair astronomların ilk anlatımını yeniden şekillendiriyor.
Bu ilginç gözlem, Webb’in fırsat hedeflerinden biriydi—süpernovalar gibi ani kozmik tuhaflıklar veya görünüşte bir gezegenin sonunu getiren spiraller için ayrılmış programlardan biri. Vera Rubin Gözlemevi ve Nancy Grace Roman Uzay Teleskobu gibi yeni nesil teleskoplarla hazırlık yaparken, muhtemelen bu tür olaylardan daha fazlasını göreceğiz.
