Popüler Bilim

Jura Döneminin ‘Dinozor Otoyolu’nda Yüzlerce Ayak İzi Keşfedildi

Altı ay önce, Oxfordshire, İngiltere’deki bir taş ocağında, zeminde tuhaf tümsekler bulunan bir bölgeyi paleontologlardan oluşan bir ekip inceledi. Bu tümseklerin aslında Jurassic Dönemi’nden kalma yaklaşık 200 dinozor ayak izi olduğunu ve bunların Birleşik Krallık’taki en büyük dinozor iz yolunu oluşturduğunu keşfettiler.

Bu izler, büyük otobur sauropodlar ve etobur theropodlar, özellikle de 18 metre uzunluğundaki Cetiosaurus ve 9 metre uzunluğundaki Megalosaurus tarafından bırakıldığına inanılan devasa hayvanlar tarafından yapılmış. Megalosaurus, 1824 yılında bilimsel olarak adlandırılan ilk dinozor oldu (evet, modern dinozor araştırmaları geçtiğimiz günlerde 200. yılını kutladı).

“Bilim insanları, dünyadaki diğer dinozorlardan daha uzun süredir Megalosaurus’u biliyor ve araştırıyorlar, ancak bu son keşifler bu hayvanlar hakkında hala keşfedilecek yeni kanıtlar olduğunu gösteriyor,” diyor Oxford Üniversitesi Doğa Tarihi Müzesi’nden omurgalı paleontolog Emma Nicholls, Birmingham Üniversitesi’nin bir bülteninde.

A paleoart reconstruction of the trackways being formed.
Dinozor ayak izlerinin oluşturulduğu bir paleoart rekonstrüksiyonu. İllüstrasyon: Mark Witton

Dinozor iz yolları, fosilleşmiş kalıntılar kemikleri içermese de paleontologlar için çok faydalıdır. Bu ayak izleri, o dönemde bir bölgeyi ne kadar çok farklı organizma ve bireyin işgal ettiğini, hangi tür bir ortamda dolaştıklarını ve bölgedeki canlıların çeşitli boyut ve yaşlarını gösterebilir.

Ayak izlerini inceleyen bir bilim dalı olan iknologik bulgular, eski dünyaya büyük bir pencere açıyor ve fosilleşmiş kemiklerden elde edilen kanıtlarla birleştiğinde, geçmişteki yaşam hakkında daha kapsamlı bir hikaye anlatmaya yardımcı oluyor.

Birmingham bültenine göre, bu ayak izi “yolu”, Oxfordshire’da keşfedilen ilk izler değil. 1997’de bölgede bir kireç taşı ocağında 40’tan fazla fosil ayak izi seti bulundu ve bu izler, Jurassic Dönemi’nde şimdi İngiltere olan bölgede yaşayan dinozorların bazı özelliklerini ortaya çıkardı.

Ancak, neredeyse 30 yılda teknolojik olarak çok şey değişti. Paleontologlar, izler hakkında daha fazla bilgi toplayabiliyor. Son kazı sırasında izlerin 20.000’den fazla fotoğrafını çeken ekip, izleri bırakan hayvanlar ve hayvanlar arasındaki olası etkileşimler hakkında bilgi sağlayabilir.

Yetkili bir bilim insanı olan Duncan Murdock, “Korunma o kadar detaylı ki, dinozorların ayakları çamura bastığında ve çıktığında çamurun nasıl deforme olduğunu görebiliyoruz,” diyor Oxford Üniversitesindeki müze bülteninde. “Tüneller, kabuklar ve bitkiler gibi diğer fosillerle birlikte, dinozorların yürüdüğü çamurlu lagün ortamını canlı hale getirebiliriz.”

Siteyi çaprazlayan Jura canlılarıyla ilgili daha fazla ayrıntı büyük olasılıkla daha fazla incelendiğinde ortaya çıkacak, ancak şimdilik izlerin ve onları yaratan hayvanların etkileyici ölçeği yetinmemiz gerekecek.

Bir yanıt yazın