Mars’ta İlk Kez Görülebilir Auroralar!
18 Mart 2024’te Güneş, Mars yönüne doğru büyük bir plazma balonu fırlattı. Bu güneş fırtınasının patlaması, Mars atmosferinde yeşilimsi bir parıltıyla parlayan bir aurora gösterisine neden oldu. Bir grup bilim insanı, Perseverance gezginini kullanarak bu Mart ayındaki ilk kez gözle görülebilir aurorayı yakalamayı başardı.
Bilim insanları, Perseverance’ın SuperCam spektrometresi ve Mastcam-Z kamerasını kullanarak Mars’ta gözle görülür aurorayı izledi. Bu gözlemler, yeşil emisyonun ortaya çıkmasına sebep olan kesin spektral çizgiyi tanımladı. Bilim insanları daha önce Mars’taki auroraları tespit etmiş olsalar da, bunlar ultraviyole dalga boylarında görüldü. Ancak bu yeni keşif, Mars’taki bir auroranın çıplak gözle görülebilecek dalga boylarında ilk kez görünür hale gelmesini sağlayarak önemli bir adım oldu.
“Üç başarısız denemeden sonra nihayet başardık. Beklediğimiz gibi her yöne yayılmış difüz bir yeşil sis olarak ortaya çıktı” diye belirtti Oslo Üniversitesi’nden araştırmacı ve bugün Science dergisinde yayımlanan yeni bir makalenin baş yazarı Elise Knutsen, Gizmodo’ya verdiği demeçte.
Auroralar, Güneş’ten gelen enerjik parçacıkların (bir koronal kütle atılımı formunda) bir gezegenin manyetik alanıyla ve atmosferiyle etkileşime girerek gökyüzünü aydınlatan ışık gösterileri oluşturmasıyla meydana gelir. Yeryüzünde, aurora gösterileri güneş fırtınaları ve yüklü parçacıkların atmosferi etkilemesi sonucunda görülür. Ancak, Yeryüzü’nde auroranın ne zaman görüneceğini tam olarak tahmin etmek zordur fakat Mars’ta bu daha da zordur.
“Mars’ta aurora tahmini, Yeryüzü’ndekinden bile daha zorlu,” dedi Knutsen. “Tam doğru enstrüman ayarlarını geliştirmek ve gözlemlerimizin zamanlamasını ince ayar yapmak için oldukça fazla zaman harcadık.”
Mart 2024’te, Mars’a doğru hareket eden bir koronal kütle atılımı (CME) gözlemlendi. Yeni çalışmanın arkasındaki ekip, NASA’nın Topluluk Koordinasyonlu Modelleme Merkezi tarafından yayımlanan çevrimiçi simülasyonları kullanarak bu CME’nin Perseverance’ın enstrümanlarının tespit edebileceği kadar parlak bir aurorayı tetikleyip tetiklemeyeceğini değerlendirdi. Dördüncü denemede başarılı olarak Mars’ın parıldayan gökyüzünü ilk kez yakaladılar. Bu gözlemler Mars’ta aurora tahmininin mümkün olduğunu ve bilim insanlarının ışık gösterisine hazırlanmak için doğru düzenlemeleri yapabileceğini kanıtladı.
Aurora, güneş fırtınasından üç gün sonra, 18 Mart 2024’te Mars’ta ortaya çıktı. “Auroralar, Güneş’in gezegen atmosferlerini nasıl etkilediğinin görülür belirtileridir,” dedi Knutsen. “Şu ana kadar bu yeşil emisyonun ilk tespitini bildirdik. Fakat aurora gözlemleri, Güneş’in parçacıklarının Mars’ın manyetosferi ve üst atmosferi ile nasıl etkileşime girdiği hakkında çok şey anlatabilir.”
