NASA, Gezegenlerin Hizalanmasını Fırsata Çevirerek Uranüs’ü İnceliyor

7 Nisan’da Uranüs, 400 ışık yılı uzaklıktaki bir yıldızın önünden geçti ve bu nadir kozmik hizalanma, NASA bilim insanlarına bu uzak buz devi hakkında araştırma yapma fırsatı sundu.

Bir saat süren bu olay, yıldız örtülmesi olarak adlandırılır ve bu sırada Uranüs’ün atmosferi yıldızın ışığını kırarak önce solmasına, ardından tamamen kaybolmasına neden oldu. Garip gelebilir ama bu solan ışık, genellikle kolayca görülemeyen Uranüs’ün bazı yönlerini ortaya çıkarmak için bir fırsattı.

Kuzey Amerika’daki 18 gözlemevindeki 30 astronom örtülmeyi gözlemledi. Araştırmacılar daha sonra bu olaydan elde ettikleri verileri kullanarak, yıldız ışığının zaman içinde nasıl değiştiğini gösteren bir ışık eğrisi oluşturdular. Bu ışık eğrisinden, bilim insanları Uranüs’ün stratosferi hakkında, farklı yüksekliklerdeki sıcaklık, yoğunluk ve basınç gibi önemli bilgileri çıkarabilir.

 “NASA, Uranüs’ün gözlemleri sayesinde, enerji atmosferde nasıl dolaşıyor ve bu üst tabakaların anlaşılmaz şekilde neden sıcak olduğunu belirlemeyi hedefliyor,” dedi NASA gezegen bilimci William Saunders, bir ajans basın bülteninde. “Diğerleri, Uranüs’ün halkalarını, atmosferik türbülansını ve Güneş etrafındaki hassas yörüngesini ölçmek için verileri kullanacak.”

Güneş’ten neredeyse 2 milyar mil uzakta olmasına rağmen, Uranüs’ün üst atmosferi, fizikte beklenildiğinden daha sıcak. Işık eğrisi bazı açıklamalar sunabilir.

Bu, NASA’nın ilk kez böyle geniş kapsamlı bir işbirliği ile Uranüs örtülmesi gözlemi düzenlemesi oldu, ancak bültene göre. Ekip, Kasım 2024’te Asya’daki teleskoplarla daha zayıf bir Uranüs örtülmesi yakalayarak gözlemler için bir prova yapabildi.

Bu gözlemler, örtülmenin zamanlamasını hassaslaştırmaya yardımcı oldu ve Uranüs’ün konumunu yaklaşık 125 mil (202 kilometre) kadar güncelledi; bu, çok uzak bir hedefe birden fazla teleskobu odaklarken önemli bir fark yaratabilir.

Uranüs’ün garip ve türbülanslı atmosferinin ötesinde, bu olay aynı zamanda gezegenin halkaları ve Güneş etrafındaki kesin yörüngesi hakkında veri sağladı. Bu, düşünüldüğünden daha önemli: Uranüs’ün ilk ve tek kez bir uzay aracı Voyager 2 tarafından 1986’da uçulmuştu ve hala gezegenin uzaydaki konumunu yaklaşık 100 milden daha iyi bilmiyoruz.

Uranüs’ün bilinen 13 halkası, 27 uydusu ve pek çok bilinmeyeni var. Çoğunlukla hidrojen, helyum, su, amonyak ve metan’dan oluşuyor. Gezegen, iç yapısını oluşturan garip kimyasal karışım nedeniyle buz devi olarak sınıflandırılıyor. Soğuk, gazlı ve fırtınalı bir krallık hayal edin.

NASA, 2031’de daha parlak bir arka plan yıldızını içerecek olan bir sonraki büyük Uranüs örtülmesine şimdiden hazırlık yapıyor. Bu, bir dahaki sefere hava ya da uzay tabanlı gözlemler anlamına gelebilir ki bu da bilim insanlarının bu garip gezegen, eğimli bir gezegen, gizemli halkalar, Shakespearean aylar ve keşfedilecek daha pek çok sırrı hakkında daha fazla bilgi edinmelerine yardımcı olabilir.