NASA’nın Mars Gezgini, Dev Bir Toz Fırtınasını Arkadaşını Yutarken Yakaladı
Mars, adeta şeytanın şeytanı yediği bir yer. Perseverance gezegeni, Kızıl Gezegen’de korkunç bir manzaraya tanık oldu; bir toz şeytanı, daha küçük bir toz şeytanını içine çekerek biraz daha büyük bir hava ve toz sütununa dönüştü.
NASA’nın altı tekerlekli robotu, Mars atmosferini daha iyi anlamak için bir görüntüleme deneyi gerçekleştirirken, bu iki toz şeytanının oyununu yakaladı. Perseverance gezegeni, yönlendirme kamerasını kullanarak, Mars’ın Jezero Krateri’nin batı kenarında, Cadı Cevizi Tepesi olarak adlandırılan bir alanda, düzensiz bir şekilde dönen birkaç toz şeytanının görüntüsünü çekti.
Bu görüntüler, yaklaşık 65 metre genişliğindeki büyük toz şeytanını ve peşinden 5 metre genişliğinde daha küçük bir toz şeytanını takip ederken gösteren kısa bir videoda birleştirildi. Arka planda iki toz şeytanı daha görülebiliyor.
Küçük, iddiasız fırtına, doğrudan kendi sonuna doğru yürüdü ve daha büyük muadili tarafından yutuldu. “Konvektif girdaplar— yani toz şeytanları— oldukça tehlikeli olabilir,” diye açıklıyor Colorado, Boulder’daki Uzay Bilimleri Enstitüsü’nde Perseverance bilim insanı Mark Lemmon bir açıklamasında. “Bu mini hortumlar Mars yüzeyinde dolanır, geçerken toz alır ve bulundukları bölgede görünürlüğü azaltır. İki toz şeytanı birbirine rastlarsa, ya birbirlerini yok ederler ya da birleşirler, güçlüsü zayıfını yutar.”
Toz şeytanları ilk olarak 1970’lerde NASA’nın Viking misyonu tarafından, Mars yörüngesinden çekilen fotoğraflarla keşfedildi. İki on yıl sonra, Pathfinder misyonu Mars yüzeyinden bir toz şeytanının ilk görüntüsünü yakaladı ve bir tanesi hatta iniş aracının üstünden geçti. O zamandan beri, NASA’nın Mars gezginleri birçok toz şeytanını görüntüledi.
Dünyanın aksine, Mars’ın atmosferi kasırgaları destekleyecek kadar yoğun değil. Bunun yerine, gezegenin yüzeyine yakın hava ısındığında ve daha soğuk, yoğun hava katmanına yükseldiğinde, dönmeye başlar. Daha fazla hava sütuna katıldıkça, hız kazanır, toz toplar ve dönerek bir toz şeytanı oluşturur.
“Videomuzdaki küçük şeytan için üzülüyorsanız, daha büyük failin de muhtemelen birkaç dakika sonra kendi sonunu bulduğunu bilmek size biraz teselli verebilir,” diyor Lemmon. “Mars’taki toz şeytanları sadece yaklaşık 10 dakika sürer.”
