Patateslerin Sırrı Çözüldü: Aslında Domateslerden Evrimleşmişler!
İşte bu kadar. Haber bu. Genom biyoloğu Sanwen Huang patatesler hakkında gerçekten bilgi sahibi. Ancak son patates keşfi belki de en şaşırtıcı olanı: Patatesler, domateslerden türemiş.
Bugün yayımlanan bir Cell makalesinde, Huang’ın ekibi modern patatesin muhtemelen 9 milyon yıl önce ortaya çıktığını bildiriyor. Bu, domates bitkilerinin Şili’ye özgü etuberosum adlı patates benzeri türle birleşmesinin sonucu. Modern patatesin kökeni uzun süredir bilim insanlarını meraklandırıyordu, ancak yeni sonuçlar bu bilmecenin çözülmesini sağladı. Bu bulgular, patateslerin sadece etuberosum’dan türediği yönündeki uzun süredir devam eden inancı sarsıyor.
Tarım genomisi profesörü Huang, bu bulguları Gizmodo’ya doğruladı: “Evet, domatesin patatesin annesi olduğunu ortaya çıkardık”.
Yabani bir patates türü olan etuberosum, market raflarında görebileceğiniz patatese çok benziyor. Fakat patates anatomisinin kilit bir ögesi olan yumrudan yoksun. Bu, patateslerin besin depolamasını ve çoğalmasını sağlayan kök ya da gövdenin uzamış bir yapısıdır. Buna karşın, genomik analizler patateslerin domateslerle birçok ortak noktası olduğunu öne sürüyor, diyor Huang.
Bu durum, bilim insanlarına patatesler, domatesler ve etuberosum arasındaki üçlünün ilişkili olduğunu düşündürdü, fakat bağlantı net değildi. Huang ve ekibi, patateslerin ve domateslerin gerçekten aile olabilir mi diye düşündü ve bunun peşine düştü.
Hipotezlerini test etmek için Huang ve ekibi, 450 kültür patatesin ve 56 yabani patates türünün genomlerini analiz etti, modern patates, domatesler ve etuberosum arasındaki genetik ilişkiyi göstermek üzere 3,000’den fazla aile ağacı oluşturdu. Bu aile ağaçlarının %50,66’sı domatesleri, yumruları olan yabani patates grubu petotanın kardeşi olarak listeliyordu. Sonra bu ağaçları genetik verilerle karşılaştırmak için kapsamlı bir istatistiksel analiz yaptılar. Ekip, patatesin, domatesler ve etuberosumun bir melezi olduğu, domateslerin patatesin genetik yapısına daha fazla katkıda bulunduğu sonucuna vardı.
En şaşırtıcı olan şey, patatesin anahtar yumru oluşturma genlerinin her iki ebeveynden aldığı genetik materyalin birleşimi olarak ortaya çıkması oldu. Domatesler, patatese bitkinin yumru yapmasını söyleyen geni verirken, etuberosum, yumruların büyümesini kontrol eden bir geni aktardı.
Bu benzersiz genetik yol, patateslerin zararlı mutasyonlar geliştirmemesini sağlamak için gelecekte tarımsal yeniliklere yol açabilir, diye ekliyor Huang. Ancak bu henüz geliştirilme aşamasında ve Huang, bu genetik ilişkiyi daha fazla keşfetmeyi umuyor.
“Bir dahaki sefere patates yediğinizde, bir domatese teşekkür edin—patatesin eski, belki de annesi olan domates,” diyor Huang. “DNA, onların aile olduğunu kanıtlıyor!”
