SpaceX, Rakibinin Devasa Uydularıyla Dünya Yörüngesini Kirletmesine Tepkili!

Alçak dünya yörüngesinde bulunan uyduların yarısından fazlasına sahip olan SpaceX, AST SpaceMobile’ın BlueBird uydu takımyıldızı nedeniyle ekstra riskler oluşacağı konusunda endişelerini dile getiriyor.

SpaceX, Federal İletişim Komisyonu’na (FCC) gönderdiği bir mektupta, AST SpaceMobile’ın alçak dünya yörüngesinin sürdürülebilirliğine tehdid oluşturduğunu öne sürdü. Elon Musk’ın uzay girişimi, Teksas merkezli bu girişimi, uzayda çarpışma risklerini hafife almak ve uydularının atmosferden yeniden girişi sırasında yeryüzündeki insanlara tehdit oluşturup oluşturmayacağı konularında yeterince önlem almamakla suçluyor. Bu endişeler yerinde olmasına rağmen, SpaceX tarafından yapılan bu suçlamalar ironik. Şirket, şu anda yörüngedeki uyduların %60’ından fazlası olan 7.800’den fazla uyduyu işletiyor ve diğer nesnelerle meydana gelen birden fazla yakın tehlike atlatmışlar.

Bir düdüklü tencerenin diğerine pot demesiyle eşdeğer olan bu durumda, SpaceX FCC’den AST’nin BlueBird uydu takımyıldızı planlarını dikkatlice incelemesini talep ediyor ki bu planların “uzay sürdürülebilirliği için kabul edilemez riskler” oluşturmadığı kesinleşsin. SpaceX, AST’nin yörünge enkazını azaltma planının “tutarsız ve gerçekçi olmayan varsayımlar kullanarak, uydu risklerini önemli ölçüde küçümsediğini” iddia ediyor.

AST SpaceMobile, cep telefonlarından doğrudan erişilebilecek ilk uzay tabanlı hücresel geniş bant ağını kurmayı hedefliyor, ancak uyduları oldukça büyük. Şirketin prototip uydusu, 2022’nin sonlarında devasa yelpazesini açtı ve gökyüzündeki Ay, Venüs, Jüpiter ve en parlak yedi yıldız haricindeki çoğu nesnelerle yarışıyor.

Bu tenis kortu büyüklüğündeki yelpazesini açmadan önce bile, uydu çıplak gözle görülebilecek bir ışık şiddetine sahipti (+3.5 parlaklık derecesi). Ancak, anten yelpazesinin açılmasının ardından parlaklığı yaklaşık 2 derece arttı. Yaklaşık iki sene sonra, AST yörüngeye prototip kadar büyük olan beş uydu daha fırlattı ve gelecekteki modeller daha da büyük boyutlarda olabilir. Şirket, 243 adet daha uydu fırlatmayı hedefliyor.

FCC’nin onayının ardından önümüzdeki haftalarda ikinci nesil BlueBird fırlatılacak. SpaceX, AST’nin önerilen takımyıldızının “kritik boşluklara ve çelişkilere” dolu olduğunu ve bunların uzaydaki diğer nesnelerle çarpışmaktan kaçınma ve enkazın Dünya’ya düşmesini önleme ile ilgili olduğunu iddia ediyor. SpaceX, AST’nin uydu lansmanını gerçekleştirmeden önce bu sorunların çözülmesi gerektiğini, aksi halde düşük dünya yörüngesindeki diğer tüm operatörlere gereksiz risk oluşturabileceğini söylüyor.

Her ne kadar SpaceX’in Starlink uydularının yörünge çarpışması yaşamamış olsa da birkaç kez yakın tehlike atlattılar. Eylül 2019’da Avrupa Uzay Ajansı’nın Aeolus uydusu bir Starlink uydusundan kaçmak için yörünge manevrası gerçekleştirmek zorunda kaldı. Çin de Tiangong uzay istasyonu ekibinin, uydu takımyıldızından kaçınmak için yörüngede hareket etmek zorunda kaldığını bildirdi. Uydu takımyıldızının sürtüşme ve uzay enkazı üretme potansiyelindeki risk, uzay izleme uzmanlarına göre alçak dünya yörüngesindeki yakın karşılaşmaların yarısından fazlasını oluşturduğu için artan bir endişe kaynağı.

Ancak SpaceX’in rakip AST hakkında yaptığı suçlamalarda daha fazla çelişki var. AST gibi, SpaceX uyduları da görsel olarak gökyüzünde sıkıntı yaratan unsurlar. Astronomlar, Starlink’lerin teleskop görüntülerinde parlak çizgiler olmasından ötürü gözlemlerini etkilediğini bildirdi. SpaceX ayrıca, diğer ağlarla çakışan spektrum bantlarının kullanımı konusunda birçok anlaşmazlığa karıştı; ana roket fırlatma sağlayıcısı olarak kendini kullanarak diğer şirketlere baskı yapmakla, örneğin OneWeb gibi şirketlerin kablosuz spektrum hakkını paylaşmaya zorlamakla suçlandı.

İki şirket, karşılıklı rekabet döngüsüne hapsolmuş halde, her ikisi de akıllı telefonlara uydularla bağlantı sağlama yarışında. AST, daha önce SpaceX’i rekabeti “korkutma ve sindirme” girişiminde bulunmakla suçladı ve Musk’ın uzay girişimi, geçen yıl FCC’ye gönderdiği önceki bir mektupta AST’nin çalışmalarını durdurmak amacıyla yanlış bilgi yaymaktan sorumlu tutulmuştu. SpaceX ve AST birbirine laf atmaya devam ederken, her iki şirket de alçak dünya yörüngesindeki artan tıkanıklığa katkıda bulunuyor.