Uranüs Hakkında Uzun Süredir Kabul Edilen Bir Gereklilik Altüst Oldu!
Hubble Uzay Teleskopu ile toplanan onlarca yıllık veriler, uluslararası bir astronom ekibine Uranüs’ün gizemleri hakkında yeni bilgiler sağladı. Nature Astronomy dergisinde yayımlanan yeni bir analiz, güneş sistemimizin en az incelenmiş gezegenlerinden birinin dönüş hızını eşi benzeri görülmemiş bir hassasiyetle hesaplıyor.
İnsan yapımı bir nesne, Güneş’ten yedinci gezegen olan Uranüs’ü sadece bir kez ziyaret etti. 24 Ocak 1986’da NASA’nın Voyager 2 uzay aracı, Dünya’nın uzak komşusu hakkında daha önceki en kapsamlı verileri toplayan bir uçuş gerçekleştirdi. Bu veriler arasında, Uranüs’ün manyetik alanının hem oldukça eğimli hem de merkezden kaymış olması gibi tuhaflıklar yer aldı. Astronomlar, bu manyetik alan ölçümlerini karşılaştırarak gezegenin dönüşünü 17 saat, 14 dakika ve 24 saniye olarak tahmin ettiler.
Voyager 2’nin 1986 Uranüs Uçuşu Sırasında Garip Bir Şey Oldu
Bununla birlikte, bu hesaplamada 36 saniyelik bir hata payı vardı, bu küçük gibi görünebilir, ancak astronomların yeni makalelerinde belirttiği gibi, Voyager 2’nin ziyaretinden iki yıl sonra gezegenin manyetik ekseni bulunamaz hale gelmişti.
Bu belirsizlik, Uranüs gibi dev gezegenlerin araştırılmasının bilim insanları için benzersiz zorluklar barındırmasından kaynaklanıyordu. Uranüs teknik olarak bir gaz devi olmasa da, çünkü katı bir çekirdeği var, güçlü rüzgârların kalın atmosferini delip geçtiğini görmek ve orada neler olup bittiğini anlamak zor.
2009’da Voyager 2’nin topladığı ultraviyole verilerini yeniden analiz etme girişimi, Uranüs’ün dönüş hızını anlamayı ilerletemedi. Bu bilmeceyi çözmek için astronomlar 2011’de gezegenin ultraviyole aurolarını çekmeye başlayan Hubble Uzay Teleskopu’na yöneldiler. Dünya’da bulunan kuzey ışıkları gibi Uranüs’ün auroları da atmosferle çarpışan parçacıklar ve manyetik alanın etkileşimi sonucu oluşuyor. Takip eden yıllarda daha fazla görüntü alındı ve farklı güneş rüzgarı ve manyetosferik koşullarda bu etkileyici ışık gösterilerinin gözlemi yapıldı.
Hubble görüntülerinin analizi, Voyager 2’den toplanan verilerle birleştirildi ve Uranüs’ün dönüş hızının daha kesin bir şekilde hesaplanmasını sağladı. Bulunan değer gerçekten de ilk hata payının içinde yer aldı: Hesaplamalarına göre Uranüs tam olarak 17 saat, 14 dakika ve 52 saniyede dönüyor. Hata payı hala var, ancak 0.036 saniyeye indi.
Voyager’i Canlı Tutmak: NASA’nın Proje Bilimcisi İkonik Görev Yaklaşırken Zor Kararlarla Karşı Karşıya
“Ölçümümüz, gezegen bilimi toplumu için temel bir referans sağlamanın yanı sıra uzun süredir devam eden bir sorunu da çözüyor: Önceki dönme sürelerine dayanan eski koordinat sistemleri hızla yanlış hale gelerek Uranüs’ün manyetik kutuplarını takip etmeyi imkansız hale getiriyordu,” diyor Fransa’nın Observatoire de Paris-PSL’inde çalışan ve araştırma ekibine liderlik eden astronom Laurent Lamy bir açıklamasında. “Bu yeni boylam sistemi ile, neredeyse 40 yıllık aurora gözlemlerini karşılaştırabilir ve önümüzdeki Uranüs görevi için bile plan yapabiliriz.”
Bahsedilen görev, 2022’de Ulusal Bilimler, Mühendislik ve Tıp Akademileri tarafından NASA için belirlenen öncelikli bir proje olan ve henüz takvimde olmayan bir uzay aracını içeriyor. Bu araç, Uranüs’ün yerçekimi ve manyetik alanlarını haritalamakla görevlendirilecek ve bu yeni keşifle bu görev daha kolay hale gelecek.
Ancak (ve Uranüs’ten bahsedince her zaman bir “ama” vardır), bu görev şimdilik sadece kağıt üstünde var. NASA ve birçok federal kurum belirsiz bir gelecekle karşı karşıya olduğu için, bir gün insanların yine o uzak gaz devini inceleme fırsatı bulup bulamayacakları belirsiz.
