Yanlış Testler Dünyada Neden NASA’nın Mars Araçlarının Sıkıştığını Açıklayabilir?

2019 baharında, altı tekerlekli Spirit gezgini çalışmayan ön sağ tekerleğini sürüklemek için geri geri giderken Mars’ın kumsal yüzeyinde sıkışıp kaldı. NASA aylarca uğraştıktan sonra Spirit’i kurtaramadı. Ancak, Wisconsin-Madison Üniversitesi’nden mühendisler, NASA’nın robotlarını gezegen dışı ortamlara daha iyi hazırlamanın yolunu bulmuş olabilir.

Journal of Field Robotics‘te yayımlanan bir makalede, mühendis ekibi bilgisayar simülasyonları kullanarak NASA’nın gezginlerini test etme şekillerinde eksik bir elemana dikkat çekti. Yalnızca yeryüzündeki gezgin prototiplerin üzerindeki yerçekimi etkisini dikkate almak yerine, araştırmalarına göre NASA, kumun kendisine etki eden yerçekimi çekimini göz ardı etmiş olabilir.

Mars’taki yerçekimi Dünya’dakinden önemli ölçüde daha zayıf. Mars ve Dünya arasındaki yerçekimi farkını dengelemek için NASA mühendisleri, Kızıl Gezegene gönderilen robotların kütlesinin yaklaşık altıda biri ağırlığında hafif prototipler test ediyor. Ancak son simülasyonlar, Dünya’nın yerçekiminin kumları Ay veya Mars’tan çok daha güçlü çektiğini ortaya koydu. Bu nedenle, Dünya’daki kum çok daha katı ve gezginin tekerlekleri altında kayma ihtimali daha düşükken, Ay’da kumlar daha yumuşak oluyor.

“Gezgini etkileyen yerçekimi çekimini değil, kum üzerindeki yerçekimi etkisini de dikkate almalıyız ki gezginin Ay’da nasıl performans göstereceğine dair daha iyi bir fikir edinelim,” diyor UW-Madison’da mekanik mühendislik profesörü ve makalenin baş yazarı Dan Negrut, yaptığı açıklamada.

Çalışmanın arkasındaki ekip, NASA’nın bu yıl Ay’a gönderilmesi planlanan ancak görevi iptal edilen VIPER ya da Uçucu Araştıran Polar Keşif Gezgini’ni simüle ederken bu eksik parçayı fark etti. VIPER’in görevini simüle ederken mühendisler, gezgin prototipinin Dünya’daki testleri ile Ay’daki dört tekerlekli robotun fizik temelli simülasyonları arasında farklılıklar fark etti.

Yeni bulgular, Ay ya da Mars gibi başka gezegenlerdeki kumlu arazilerde gezginlerin teker leklerinin sıkışma ihtimalinin daha yüksek olduğunu öneriyor. Bu durum yalnızca Spirit’e değil, 2005 yılında haftalarca kumda sıkışan NASA’nın Opportunity gezginine ve 2014 yılında yumuşak bir zeminde takılan Curiosity’e de olmuş olabilir. Kumun diğer dünyalardaki zayıf yerçekimi etkisi altında nasıl davrandığını anlamak, NASA’nın robotlarını zorlu arazilere daha iyi hazırlamasını sağlayabilir.