Yeni Alzheimer Tedavisi: Anestezi Gazı Çığır Açabilir!

Sonraki Alzheimer tedavisi beklenmedik bir yerden gelebilir. Bu hafta yayınlanan yeni araştırmalarda, bilim insanları farelerde ksenon gazının nörodejeneratif hastalığın tedavisine yardımcı olabileceğine dair kanıtlar buldular.

Brigham ve Kadın Hastanesi ile Washington Üniversitesi’ndeki bilim insanları tarafından yürütülen araştırma, Çarşamba günüScience Translational Medicine dergisinde yayınlandı. Alzheimer benzeri hastalığı olan farelerde, ksenon gazının iltihaplanmayı ve beynin küçülmesini azalttığı gösterildi. Araştırmacılar şu anda bu tedavinin potansiyelini daha fazla test etmek için insan denemelerine başlamayı planlıyor.

Ksenon gazı, halihazırda tıbbi bir anestezik ve görüntüleme ajanı olarak kullanılıyor. Araştırmalar, ksenonun beyni koruyabileceğini de öne sürüyor ve bazı çalışmalar depresyon gibi beyinle ilgili bozuklukların tedavisinde kullanılmasını denedi (ne yazık ki, depresyon araştırmaları şimdiye kadar karışık sonuçlar verdi). Ksenon, kan-beyin bariyerini kolayca aşabildiğinden — beyini enfeksiyonlardan koruyan fakat aynı zamanda çoğu ilacın buraya ulaşmasını engelleyen bir kalkan — bilim insanları ksenonun Alzheimer hastalarının beynini de koruyup koruyamayacağı konusunda meraklandılar.

Araştırmacılar, iki tür farede inhalasyon yoluyla ksenon gazını test ettiler; bu fareler Alzheimer’da görülen beyin harabiyetini geliştirmek üzere tasarlanmışlardı. Bu farelerde gaz, beynin özgün bağışıklık hücrelerinden biri olan mikroglia’nın koruyu bir tepkisini harekete geçiriyor gibiydi ve bu aktivasyon, Alzheimer ile ilişkilendirilen zarar verici değişikliklere karşı beyni korumalarına yardımcı oldu. Farelerde beyin iltihabı ve atrofi seviyelerinde azalma görüldü. Araştırmacılar ayrıca Alzheimer’ın gelişimiyle güçlü bir şekilde bağlantılı olan amiloid plak seviyelerinde azalma işaretleri de gözlemlediler.

“Sadece inert bir gazı inhale etmenin bu kadar derin bir nöroprotektif etkiye sahip olabileceğini gösteren çok yenilikçi bir keşif,” dedi Baş Araştırmacı Oleg Butovsky, Brigham ve Kadın Hastanesi ile Harvard Tıp Okulu’ndan bir nörolog, Mass General Brigham’dan yaptığı açıklamada. “Alzheimer hastalığı araştırma ve tedavi alanındaki temel sınırlamalardan biri, kan-beyin bariyerini geçebilecek ilaçlar tasarlamanın aşırı derecede zor olmasıdır—ama ksenon gazı bunu yapabiliyor.”

Bu bulgular sadece fareler üzerinde olsa da, araştırmacıları bir adım daha ileriye götürecek kadar cezbedici. Ekip, önümüzdeki birkaç ay içinde sağlıklı insan denekler üzerinde ksenon gazının güvenliliğini ve bağışıklık etkilerini test edecek bir Faz I denemesi başlatacak. Geleceğe baktığımızda, bu keşif, ksenonun beyin iyileştirme potansiyelinden faydalanma konusundaki yeni olanakların önünü açabilir.

“Eğer klinik deneme iyi giderse, ksenon gazının kullanımı için büyük fırsatlar var,” dedi Ann Romney Nörolojik Hastalıklar Merkezi’nde Brigham ve Kadın Hastanesi’nin kodirektörü ve yeni denemenin baş araştırmacısı Howard Weiner, yaptığı açıklamada. “Nörolojik hastalıklara sahip hastalara yardım etmede yeni tedavilerin kapısını açabilir.”

Yıllar içinde Alzheimer tedavisinde bazı önemli ilerlemeler kaydedilmiş olsa da, günümüzdeki en iyi ilaçlar hala hastalığın ilerleyişini yavaşlatmada sadece mütevazı bir etki gösteriyor. Bu yüzden Alzheimer’a farklı bir açıdan saldırabilecek yeni tedaviler çok memnuniyetle karşılanır. Şu anda yaklaşık 7 milyon Amerikalının Alzheimer’la yaşadığı düşünülüyor – bu rakam 2050 yılına kadar neredeyse iki katına çıkabilir.