DeepSeek, Çin siyasetiyle ilgili sorulara sınırlı veya sansürlü yanıtlar sağlıyor. Eğitim verilerim Ekim 2023’e kadar günceldir.

Çin merkezli yapay zeka girişimi DeepSeek, gelişmiş mantıksal akıl yürütme yetenekleriyle dikkat çeken yeni sohbet botunu tanıtarak teknoloji dünyasında büyük bir etki yarattı. Matematiksel analiz, kodlama ve mantık testlerinde yüksek performans gösteren bu model, birçok popüler rakibini geride bırakıyor. Ancak, yapay zekanın Çin’in politikası ve tarihi hakkında verdiği yanıtlar, sansür ve bilgi özgürlüğü konularında tartışmalara yol açıyor.

DeepSeek’in açık kaynaklı sohbet botu, kullanıcıların çeşitli sorular sormasına imkan tanıyor. Ancak, Çin’in siyaseti veya tarihi ile ilgili konular gündeme geldiğinde, modelin yanıtlarının belirgin bir biçimde kısıtlandığı dikkat çekiyor. Tiananmen Meydanı olayları, Tayvan’ın durumu veya Uygur Türkleri gibi hassas konular üzerinde bilgi almak isteyen kullanıcılar ya belirsiz yanıtlar alıyor ya da modelin resmi hükümet görüşlerini tekrar ettiğine tanık oluyor.

Çin hükümetinin yapay zeka teknolojileri üzerindeki sıkı düzenlemeleri, DeepSeek’in verdiği yanıtlara doğrudan etki ediyor. Çin Ulusal Siber Güvenlik Standartları Komitesi tarafından belirlenen kurallar gereği, üretken yapay zeka sistemleri “temel sosyalist değerlere” uygun olmalı, devlet güvenliğini tehdit edebilecek veya Çin’in uluslararası imajına zarar verebilecek içerikler üretememelidir. Bu kurallar, DeepSeek’in sohbet botunun bazı konularda ya kaçamak yanıtlar vermesine ya da hükümet politikalarını destekleyen ifadeler kullanmasına neden oluyor.

Örneğin, bir sosyal medya kullanıcısı DeepSeek’e “Mao’nun kıtlığını özetle” şeklinde bir soru yönelttiğinde, model, net bir yanıt vermek yerine, Çin Komünist Partisi’nin halkın refahını önceliklendirdiğini belirten genel ifadeler sundu. Aynı şekilde, Uygur Türkleriyle ilgili sorulara model, Çin hükümetinin sosyal istikrarı sağlamak amacıyla ekonomik ve güvenlik önlemleri aldığını belirten devlet destekli bir dille yanıt verdi.

Böyle yanıtlar, teknoloji dünyasında sansür ve bilgi manipülasyonu üzerine yeni tartışmaların başlamasına neden oldu. The Guardian tarafından gerçekleştirilen testlerde, modelin “4 Haziran 1989’da Tiananmen Meydanı’nda ne oldu?” veya “Hu Jintao’ya 2022’de ne oldu?” gibi sorulara “Üzgünüm, bu benim kapsamımın dışında. Başka bir konu hakkında konuşalım.” gibi yanıtlar verdiği tespit edildi. Ayrıca, Tayvan’ın siyasi statüsü, Güney Çin Denizi anlaşmazlıkları veya Dalai Lama gibi konularda modelin tamamen hükümet söylemleriyle uyumlu yanıtlar verdiği gözlemlendi.

DeepSeek üzerindeki sansür mekanizmasını aşmanın yolları var

DeepSeek sohbet botunun bu sınırlamaları, Çin’in internet üzerindeki katı sansür politikalarının yapay zeka teknolojilerine de uygulanmakta olduğunu gösteriyor. Ancak modelin API’si açık kaynak olarak MIT lisansı altında sunulmuş olduğundan, bağımsız geliştiriciler bu modeli indirerek kendi sunucularında çalıştırabiliyor. Bu durum, bazı kullanıcıların yapay zeka modelinin politik kısıtlamalarını aşmanın yollarını aramasına olanak tanıyor. Örneğin, kullanıcıların kelime ve rakamları değiştirerek ya da internet argosu kullanarak botun sansür mekanizmasını atlatan yöntemler geliştirdiği bildirilmekte.

Çin’in yapay zeka üzerindeki sıkı kontrolü, sansür ve bilgi özgürlüğü konusundaki tartışmaları daha da derinleştiriyor. Geliştiriciler ve kullanıcılar, yapay zeka teknolojilerinin tarafsız ve özgür bilgi akışı sağlaması gerektiğini savunmasına rağmen, Çin hükümetinin bu tür teknolojileri sıkı bir şekilde denetlemesi, modelin bağımsız çalışma kapasitesi hakkında soru işaretlerine yol açıyor. DeepSeek’in yüksek mantık yetenekleri ve programlama becerileri övgü alırken, politik konulardaki sınırlamalar, yapay zeka teknolojilerinin geleceği hakkında önemli bir tartışma başlatıyor.