macOS 16 ile Mac uygulamaları, pano verilerine izinsiz erişim sağlayamayacak.

Apple, macOS 16 ile birlikte pano erişimiyle ilgili önemli bir güvenlik değişikliğini hayata geçirmeye hazırlanıyor. Kullanıcının herhangi bir etkileşimi olmaksızın bir uygulama pano verilerine erişmeye çalıştığında, sistem kullanıcıyı bilgilendirecek. Bu yeni düzenleme, iPhone ve iPad’de uzun süredir uygulanan gizlilik önlemlerinin Mac sistemlerine de entegre edilmesini sağlayacak. Geliştiricilere sunulan bilgilere göre, bu uyarı yalnızca kullanıcıdan doğrudan bir kopyala-yapıştır komutu gelmediği durumlarda görünecek.

Artık pano arka planda kullanıcı farkında olmadan taranamayacak, bu durum özellikle şifreler, kimlik numaraları ve banka bilgileri gibi hassas verilerin güvenliğini artıracak. Kullanıcı metni kopyalayıp aynı uygulama içinde yapıştırdığında herhangi bir uyarı gösterilmeyecek, ancak uygulamanın kendi başına panoya erişmeye çalıştığı anlaşıldığında ekranda bir bildirim belirecek.

Yeni sistem, Apple’ın mobil platformlarda 2020’den bu yana uyguladığı yöntemlerin masaüstüne taşınmış bir versiyonudur. İlk olarak iOS 14 ile birlikte, iPhone’da uygulamaların pano verisine eriştiğinde kullanıcıya uyarı verilmişti. Ardından gelen iOS 15 sürümünde ise “güvenli yapıştır” adı verilen bir sistemle uygulamanın pano içeriğine doğrudan erişimi tamamen kısıtlanmıştı. Şimdi de benzer bir yaklaşımın macOS 16 ile Mac cihazlarına adapte edilmesi bekleniyor.

Apple, pano erişimini kontrol altına almak için yeni geliştirici araçları sunuyor

macOS 16 ile birlikte geliştiricilere sunulan yeni API’ler sayesinde, uygulamalar panoda hangi tür verilerin bulunduğunu okuyabilecek fakat içeriği göremeyecek. Bu sayede, geliştiricilerin ihtiyaç duyduğu veri işleme süreçleri devam ederken, kullanıcı gizliliği ihlal edilmeyecek. Apple, bu sistemin çalışması için NSPasteboard ve NSPasteboardItem sınıflarına yeni metotlar ekledi. Bu metotlar, geliştiriciye panodaki veri türünü bildiriyor, ancak verinin kendisini göstermiyor.

Ayrıca Apple, pano erişiminin izin durumuna göre nasıl davranacağını belirleyen accessBehavior adında yeni bir özellik tanıttı. Bu özellik, uygulamanın pano verisine doğrudan mı, kısıtlı mı yoksa kullanıcı izniyle mi ulaşabileceğini belirliyor. Geliştiriciler bu ayarlamayı yaparak uygulamalarının nasıl tepki vereceğini kontrol edebilecek, ayrıca sistem tercihleri üzerinden pano davranışını simüle edebilecekler.

Apple’ın yazılım mühendislerinden Jeff Nadeau’nun Mastodon üzerinden yaptığı açıklamaya göre, bazı Mac uygulamalarının pano içeriğini sürekli taradığı tespit edildi; bu uygulamalar arka planda çalışarak kullanıcının ne zaman ne kopyaladığını analiz edebiliyordu. Ancak bazı yazılımlar, pano işlemlerine bağımlı olarak çalışmak zorunda. Apple, bu nedenle kullanıcıyı yormadan ve veriyi koruyacak şekilde bir denge kurmayı hedefliyor.

Yeni düzenleme ile kullanıcıdan doğrudan bir kopyalama veya yapıştırma eylemi gelmedikçe uygulamanın pano verisine ulaşması sistem tarafından denetlenecek. Böylece uygulamaların sessizce veri çekmesi, artık sistemin kontrolünden kaçamayacak. Geliştiriciler, bu yeni düzene uyum sağlamak için Apple’ın sunduğu ön izleme araçlarını kullanabilir ve API’ler üzerinden pano davranışı üzerinde testler yaparak uygulamalarını güncelleyebilirler.

Geliştiricilerin macOS 16’da sunulacak bu sistemle uyumlu hale gelmeleri için Apple, gerekli tüm dökümantasyonu sağlayarak uygulama geliştiricilerinin pano erişim taleplerini kullanıcı dostu bir biçime sokmaları bekleniyor. Bu durum, özellikle gizlilik kaygısı taşıyan kullanıcılar için daha şeffaf bir dijital ortam sunacak; kullanıcılar hangi uygulamanın hangi veriye eriştiğini doğrudan sistem üzerinden takip edebilecekler.

Apple’ın masaüstü sistemde bu adımı atması, son yıllarda artan pano temelli veri sızdırma yöntemleri göz önüne alındığında dikkat çekici bir gelişme. Birçok güvenlik araştırmacısı, arka planda çalışan uygulamaların pano aracılığıyla hassas bilgileri topladığına dair analizler yayımlamıştı. Apple bu çalışmalardan sonra benzer sistemleri mobil cihazlarında uygulamış ve olumlu geri dönüşler almıştı. Şimdi bu sürecin Mac sisteminde de uygulanması bekleniyor.

macOS 16’nın genel kullanıcıya ne zaman sunulacağı henüz kesinlik kazanmış değil. Ancak geliştirici sürümleriyle birlikte bu yeni pano koruma yapısının denemeleri başlamış durumda. Geliştiricilerin bu geçiş esnasında Apple’ın sunduğu yeni araçları kullanarak sistemlerine uyarlama yapmaları gerekecek; aksi halde uygulamalar pano verilerine erişmek için kullanıcıdan izin almak zorunda kalacak.

Özetle, Apple pano sistemini daha güvenli, kontrollü ve kullanıcı odaklı hale getirmek için somut adımlar atıyor. Kullanıcının bilgisi olmadan gerçekleşen veri erişimleri, bu yeni düzenleme ile önemli ölçüde kısıtlanacak. Her ne kadar bazı uygulamalar için bu değişiklik uyum süreci gerektirse de, genel kullanıcı güvenliği açısından uzun vadede daha korunaklı bir sistem oluşturulması hedefleniyor.