Suudi Arabistan’ın AI Şirketi Helal Sohbet Botunu Tanıttı
Yapay zeka chatbotlarına sahip şirketler, genellikle bu araçların dil çevirme yeteneklerini vurgular, ancak hala varsayılan olarak İngilizceyi temel alırlar, hem işleyişte hem de eğitildikleri bilgilerde. Buna dikkat çekerek, Suudi Arabistan merkezli yapay zeka şirketi Humain, Arapça’ya özgü bir chatbot olan Humain Chat’i piyasaya sürdü.
Humain Chat adını taşıyan bu bot, büyük dil modeli Allam’ı kullanıyor. Bloomberg’e göre, şirket bu modelin “şimdiye kadar bir araya getirilmiş en büyük Arapça veri setlerinden biri” üzerinde eğitildiğini ve “dünyanın en gelişmiş Arapça tabanlı AI modeli” olduğunu iddia ediyor. Şirket, botun sadece Arapça diline değil, aynı zamanda “İslami kültür, değerler ve mirasa” da hakim olduğunu belirtiyor. (Eğer Humain Chat’i kullanma konusunda dini endişeleriniz varsa, yerel imamınıza danışın.) İlk olarak Suudi Arabistan’da kullanıma sunulacak olan bu chatbot, Arapça ve İngilizce olmak üzere iki dilli konuşmaları destekliyor ve Mısır ile Lübnan lehçelerini içeriyor. Plan, uygulamanın Orta Doğu genelinde yayılması ve nihayetinde küresel çapta kullanılabilir hale gelmesi; amacı dünya genelindeki yaklaşık 500 milyon Arapça konuşan insana hizmet vermek.
Suudi Veri ve Yapay Zeka Otoritesi tarafından başlatılan proje sonrası Humain, Allam ve chatbot projesini ele aldı. Bu yüzden, Bloomberg, Humain Chat’in Suudi hükümetinin sansür taleplerine uyabileceği ve kullanıcılara sunulan bilgi türünü sınırlayabileceği ihtimalini gündeme getiriyor.
Bu da kesinlikle doğru görünüyor. Suudi Arabistan hükümeti düzenli olarak halkına sunulan içeriği kısıtlamaya çalışıyor. Ülke, Freedom House’un 2024 “İnternette Özgürlük” raporunda 100 üzerinden 25 puan aldı ve bu, sıkı çevrimiçi aktiviteleri kontrolü ve kısıtlayıcı konuşma yasalarına atfedildi. Örneğin, kadın hakları savunucusu bir kadının çevrimiçi ifadeleri nedeniyle on yılı aşkın süre hapsedilmesi de bu yasaklara bir örnek teşkil ediyor.
Ancak, muhtemelen Amerikan yapay zeka araçlarını da bu şekilde çerçevelemeye başlamamız gerekiyor. OpenAI, desteği belgeleri arasında, ChatGPT’nin “Batı görüşlerine eğilimli” olduğunu açıkça belirtiyor. Hatta Elon Musk’ın xAI’nin Grok’unun ideolojisini ince ayarlarken Twitter kullanıcılarının, botun fazla “woke” olduğunu düşünmesi üzerine, Grok’un kendisinden “MechaHitler” olarak bahsetmesine neden oluşunu izleyebilirsiniz.
Kurumsal ve hükümet kontrolü arasında kesinlikle bir fark var (ama giderek artan bir şekilde, gerçekten bu kadar büyük bir fark olup olmadığı sorgulanabilir), fakat bu yılın başlarında, Trump yönetimi, federal sözleşmeler isteyen büyük dil modellerinin ürettikleri üzerinde düzenleme yapmayı planladı. Bu, “radikal iklim dogmasını reddetme” ve “çeşitlilik, eşitlik ve kapsayıcılık” gibi “ideolojik önyargılardan” arınmış olma gerekliliklerini içeriyor. Zorla değil, ancak baskıcı bir yaklaşım bu—ve OpenAI, Anthropic ve Google, neredeyse ücretsiz şekilde chatbotlarını devlete verdikçe, baskıya boyun eğmeye ne kadar da istekli oldukları anlaşılıyor.
