Veri: Yapay Zeka’nın Altın Madeni
Yapay zeka, firmaların rekabet gücünü belirleyen kritik bir faktör haline geldi. Bu teknolojinin yayılmasının ivme kazandırdığı gelişmeler, Galaksiya CEO’su ve Türkiye’nin ilk veri pazaryeri deepin‘in kurucusu Erdem Eser Ekinci tarafından şöyle değerlendiriliyor: “Yapay zeka çözümleri için en önemli ihtiyaç, hatta temel yakıt, veri. Bu alanda daha etkili olabilmemiz için ulusal veri pazarlarının kurulması şart. Türkiye, veri odaklı iş modelleri ve veri platformları ile dijital dünyadaki yerini sağlamlaştırabilir. Avrupa Birliği bunun farkında, veri ekonomisinin önemini anlayarak gerekli yasal düzenlemeleri yapıyor ve veri pazaryerlerini hayata geçiriyor. Biz de bu çerçevede Türkiye’nin ilk veri pazaryerini, deepin’i kurduk. Türkiye’deki önemli veri sağlayıcılarını bir araya getirerek, sektöre özel yapay zeka çözümlerinin dünya çapında rekabet edebilirliğini artıracağız.” diyor.
“Çeşitli sektörlerde yerli girişimlerin ve kurumsal firmaların varlıklarını sürdürebilmeleri ve güçlü pozisyonlar elde edebilmeleri için veri pazaryerleri kaçınılmaz hale geldi. Yapay zeka, veri odaklı iş modelleri ve veri pazaryerlerinin oluşturulmasıyla Türkiye’nin dijital dünyada etkili aktörler arasında yer almasına katkı sağlayabilir.”
Türkiye’de 365 milyon dolarlık büyüme bekleniyor
Veri ekonomisi dünya genelinde hızla büyüyen bir sektöre dönüştü. Avrupa Komisyonu’na göre, AB’nin veri ekonomisinin 2025 yılında 829 milyar Euro değerine ulaşması ve bu değerin Avrupa’nın GSYİH’sının %2 ila %6’sını oluşturması bekleniyor. Bu da datanın ekonomideki büyüklüğünü ortaya koyuyor.
Ayrıca, Avrupa Veri Pazarı Raporu’na göre veri pazaryerlerinin 2025 yılına kadar küresel ekonomiye 150 milyar dolarlık katkı sağlaması öngörülüyor. Türkiye’de de veri ekonomisi hızla gelişiyor. Ülkemizdeki veri pazarlarının, veri odaklı iş modellerinin yaygınlaşmasıyla daha da hızlanacağı düşünülüyor. 2022-2027 yılları arasında Türkiye’de veri merkezlerine yapılan yatırımların 365 milyon doları geçmesi bekleniyor.
Veriden para kazanma oranı 2023’te 25,4 milyar Euro
Veri ekonomisinin yapay zeka ile birlikte iş modellerini nasıl şekillendirdiği görülüyor. IDC raporuna göre, üretici yapay zekanın 2027 yılına kadar tüm yapay zekanın %30’unu kapsayacağı öngörülüyor, bu da veri ekonomisine olan etkinin artacağını gösteriyor. 2023 yılında veriden para kazanma oranı %20,6 artarak 25,4 milyar Euro’ya ulaştı. Bu artış veri pastasının kendi büyümesinden daha hızlı gerçekleşti. 2025 yılından itibaren yıllık %4,1 birleşik büyüme oranıyla bu rakamın 2030’da 42,3 milyar Euro’ya ulaşacağı tahmin ediliyor.
270 milyar Euro ek GSYİH yaratması bekleniyor
Avrupa Birliği, veri ekonomisinin güvenli ve adil büyümesini hedefleyen Data Act ve AI Act gibi düzenlemeler getirdi. Ayrıca, IDSA adı altında bir birlik kurarak, kurumlar arasında güvenli ve etkili veri paylaşımının teknik kurallarını belirledi. AB’nin bu adımlarla veri ticaretine güveni artırmayı ve veri ekonomisinin büyümesini hızlandırmayı amaçladığı belirtiliyor. Avrupa Komisyonu, Avrupalı sanayi verilerinin yaklaşık %80’inin kullanılmadığını ve bu düzenlemeyle 2028’e kadar 270 milyar Euro ek GSYİH yaratılacağını öngörüyor.
Erdem Eser Ekinci konuyu şu şekilde değerlendiriyor:
“AB, verisine sahip çıkma konusunda öncelik tanıdı ve veri yasaları ile geleceğini teminat altına almayı amaçlıyor. Makine öğrenmesi tekniklerinde uzmanlaşmak için yapay zeka fabrikaları kuruyorlar. Kurumsal firmalar ise her yıl kendi verilerini satarak duran veriden gelir elde ediyor. Biz de küresel yapay zeka firmalarına tüm ulusal pazarımızı kaptırmamak için verimize sahip çıkmalıyız. Veri ekonomisine yatırım yapmak zorundayız.”
Küresel rekabet için Türkiye’nin veri haritası çıkarılmalı
Ülkemizin ilk veri pazaryerini kurarak bu alanda öncülük eden Galaksiya, şirketlerin veri odaklı stratejiler gelişimine katkıda bulunuyor. Erdem Eser Ekinci bu girişimi şöyle anlatıyor: “Türkiye’nin ilk veri pazaryerini deepin’i kurduk ve herkesi iş birliğine çağırıyoruz. Veri ekonomisinin hızla büyüdüğü bu süreçte, yapay zeka fabrikalarının ve veri pazaryerlerinin önemi her geçen gün artıyor. Veri odaklı iş modellerine yapılacak yatırımlar son derece önemli. Türkiye’nin bir veri haritası çıkarılmalı, verinin hareketi ve erişimi kontrol altına alınmalı ki kendi verimize sahip çıkabilelim. Böylece küresel yapay zeka firmalarıyla rekabet edebilir ve ulusal güvenliğimizi sağlayabiliriz.”
