Yapay Zeka

Web İçin Savaş Başladı

İnternetin geleceği üzerine yüksek bahisli bir savaş patlak verdi. Bir köşede, web altyapısının devlerinden biri olan ve çevrimiçi trafiğin büyük bir bölümünün bekçiliğini üstlenen Cloudflare var. Diğer köşede ise Google’ın egemenliğini tehdit eden, yapay zeka dünyasının gözdesi Perplexity bulunuyor.

Suçlama oldukça sert: Cloudflare, Perplexity’yi, kendisinden uzak durmalarını açıkça belirten web sitelerinden gizlice veri kazıyan bir kötü oyuncu, dolandırıcı bir bot olmakla itham ediyor. Perplexity ise yanıt olarak oldukça ateşli: Cloudflare’ın ya tehlikeli derecede yetersiz olduğunu ya da modern yapay zekanın nasıl çalıştığını temelinden yanlış anladığını belirtiyor ve bunun bir halkla ilişkiler numarası olabileceğini iddia ediyor.

Bu çatışma, bir sonraki web dönemini şekillendirecek büyük bir savaşın ilk önemli aşaması: Çevrimiçi bilgilerin kimlerin erişimine açık olacak ve kuralları kim belirleyecek?

Suçlama: Gizlenmiş Bir Dolandırıcı Bot

İnternet yıllardır ‘gentleman’s agreement’ olarak bilinen bir prensip üzerinde çalışıyor, bu prensip robots.txt dosyası. Bu basit bir metin dosyası olup, web sitesi sahiplerinin otomatik web tarayıcılarına veya ‘bot’lara ‘Giriş Yapma’ işareti koyduğu yerdir. Google gibi saygın botlar bu işaretlere saygı gösterirler.

Kavgayı alevlendiren bir blog yazısında, Cloudflare Perplexity’nin bu kuralları hiçe saydığını iddia etti. Şirket, ‘PerplexityBot’ adlı botlarının engellendiğinde, AI arama motorunun görünmez hale gelerek genel tarayıcı kimliklerini ve döner IP adreslerini kullanarak veri kazımaya devam ettiğini söylüyor.

Cloudflare, bu iddialarını, yeni ve özel web siteleri oluşturarak ve buralara ‘botlar giremez’ kuralları koyarak test ettiğini belirtiyor. Buna rağmen, bu sitelere Perplexity’nin hala hassas içerik bilgileri sunduğunu bulduklarını iddia ediyor. Cloudflare, bu ‘gizli tarama davranışı’ nedeniyle Perplexity’yi doğrulanmış botlar listesinden çıkardığını ve tanımsız tarayıcılarını engellemeye başladığını açıkladı.

Cevap: “AI’nin Nasıl Çalıştığını Anlamıyorsunuz”

Perplexity’nin yanıtı hızlı oldu ve Cloudflare’ın modern yapay zeka asistanlarının nasıl çalıştığını anlamada “neredeyse her şeyi yanlış yaptığını” öne sürdü. Şirket, kendisinin geleneksel bir bot olmadığını ve Cloudflare’ın eski kuralları yeni teknolojiye yanlış uyguladığını savunuyor.

Argümanın özü bot ile kullanıcı ajanı arasındaki farkta yatıyor. Perplexity, geleneksel bir botun, milyonlarca sayfayı sistematik olarak tarayarak devasa bir veritabanı oluşturduğunu savunuyor. Bir kullanıcı ajanının ise, gerçek bir insan adına, gerçek zamanlı olarak hareket ettiğini belirtiyor. Siz Perplexity’e bir soru sorduğunuzda, AI ajanı o an webden gerekli bilgileri getirip yanıt verir. Yani veri biriktirmiyor, kişisel araştırma asistanınız olarak hareket ediyor.

“Bu, kimse o belirli bilgiyi istemese bile milyonlarca sayfayı sistematik olarak ziyaret eden geleneksel web taramalarından temelde farklıdır. Şirketler, bundan sonra e-posta istemcileri ve web tarayıcılarını bile suçlu ilan edebilir” diye detaylı bir yanıt verdi Perplexity.

Ardından bomba gibi bir karşı iddia geldi. Perplexity, Cloudflare’ın “3-6M günlük isteği” başka bir üçüncü taraf bulut tarayıcı hizmetinden kendisine yanlış bir şekilde atfettiğini, bunun “Cloudflare gibi web trafiğini anlamak ve kategorize etmekle görevli bir şirket için utanç verici bir temel trafik analizi hatası” olduğunu söyledi. Perplexity, bunun ya “akıllıca bir halkla ilişkiler anı” ya da Cloudflare’ın “AI’nın temelleri hakkında tehlikeli şekilde yanlış bilgilendirilmiş” olabileceğini öne sürdü.

Sosyal medyada kullanıcılar bölünmüştü. Teknoloji kurucusu Andrej Radonjic, “Perplexity, zaten herkesçe bilinen bir şeyi cevaplamak için bir vekil kullanıyor. Bunu bir saldırı olarak çerçevelemek saçma. Halk web halka açık olmalı,” diyerek Perplexity’ye sahip çıktı. Başka bir kullanıcı ise daha eleştireldi: “Perplexity, arama motoruymuş gibi yapıyor, yapay zekaymış gibi yapıyor, ama her ikisi de değil.”

Açık Web Kimin Elinde?

Bu kamuya açık kavga, AI çağının merkezindeki gerilimi gözler önüne seriyor. Perplexity gibi AI girişimleri, devlerle rekabet edebilmek ve gerçek zamanlı, doğru cevaplar sağlayabilmek için açık webdeki geniş veri okyanusuna erişime ihtiyaç duyuyorlar. Ancak web sitesi sahipleri, içeriklerinin izinsiz veya tazminatsız bir şekilde kazınarak bu yeni AI modellerini eğitmek ve güçlendirmek için kullanıldığını görmekten giderek daha fazla rahatsız oluyorlar.

Cloudflare, Perplexity’nin tanımsız tarayıcılarını bloklamayı seçerek, fiilen kendisini AI veri polisi olarak atamış, neyin “meşru” web trafiği olduğunu tanımlama görevini üstlenmiş gözüküyor. Perplexity, bunun sonunda “iki sınıflı internet”e yol açabileceği konusunda uyarıyor; burada erişim kullanıcıların ihtiyaçlarına değil, seçtikleri yapay zeka aracının “altyapı kontrolörleri tarafından kutsanmış” olup olmadığına bağlı olacak.

İnternetin kuralları gerçek zamanlı olarak yeniden yazılıyor. Eski beyefendi anlaşması çözülüyor ve kapı bekçileri ile yenilikçiler arasındaki savaş daha yeni başladı. Sonuç, sadece yapay zekanın değil, aynı zamanda açık internetin de geleceğini belirleyecek.

Bir yanıt yazın