Astronomlar Şüpheleniyor: Milky Way’in Etrafında Yüzlerce ‘Hayalet Galaksi’ Geziyor!

Lambda Soğuk Karanlık Madde (LCDM) teorisi, çoğu galaksinin düşük kütleli cüce galaksiler olduğunu ve bunların birçoğunun Samanyolu gibi daha büyük galaksilerin yörüngesinde döndüğünü öne sürüyor. Daha geniş bir çerçevede, LCDM evrenin nasıl işlediğine dair en iyi anlayışımızı temsil ediyor. Fakat bir problem var. Teoriye göre, Samanyolu’nun bilim insanlarının teleskoplarla gözlemleyip bilgisayar simülasyonlarıyla tahmin ettiklerinden çok daha fazla uydu galaksiye sahip olması gerekiyor.

İngiltere’deki Durham Üniversitesi’nden kozmologlar, şimdiye kadarki en yüksek çözünürlüklü süper bilgisayar simülasyonlarını yeni matematiksel modellemelerle birleştirerek, Samanyolu’nun etrafında dolanan 100’e kadar daha önce tanımlanmamış galaksi olabileceğini öne sürüyor. Gelecekteki teleskoplar bu galaksileri doğrudan tespit ederse, bu LCDM teorisinin güvenilirliğini daha da pekiştirecek, ki bu teori geniş çaplı kozmolojinin en yaygın kabul gören standart modeli.

Durham Üniversitesi’nden kozmolog Carlos Frenk, üniversitenin açıklamasında “Eğer bizlerin öngördüğü çok soluk uydular yeni verilerle keşfedilirse, bu, galaksi oluşumunda LCDM teorisinin olağanüstü bir başarısı olurdu,” dedi. “Fizik yasalarını kullanarak büyük bir süper bilgisayarda çözümler ve astronomlar, yeni, güçlü teleskoplarla bu tahminleri test edebilirler. Bundan daha iyi olmaz.”

LCDM teorisine göre, evrenin %5’i atomlardan, %25’i soğuk karanlık maddeden (CDM) ve %70’i karanlık enerjiden oluşuyor. Ayrıca galaksiler, karanlık madde kümeleri olan halolar içinde doğar. Bu yeni yaklaşımdan önce, araştırmacılar en iyi kozmolojik simülasyonların bile çok soluk galaksileri veya karanlık madde halolarının milyarlarca yıl boyunca nasıl evrildiğini inceleyemediğini iddia ediyor. Simülasyonlar, dolayısıyla “öksüz” kalan galaksilerin halolarını kaybediyordu.

Bu ay başında Kraliyet Astronomi Derneği Ulusal Astronomi Toplantısı’nda sunulan araştırmaya göre, Frenk ve ekip arkadaşlarının yenilikçi tekniği, karanlık madde halolarının potansiyel olarak bu öksüz uydu galaksileri barındırdığına işaret ediyor. Bu “hayalet” galaksilerin bolluğunu, dağılımını ve özelliklerini tahmin ettiler ve Samanyolu’nun yerçekimi sayesinde bu galaksilerin neredeyse tamamen karanlık madde halolarından ve yıldız kütlelerinden yoksun bırakıldığını öne sürdüler.

Durham Üniversitesi’nden Isabel Santos-Santos, “Samanyolu’nun 60 kadar onaylanmış uydu galaksisi olduğunu biliyoruz, ancak bize göre çok daha soluk olan bu galaksiden Samanyolu etrafında yakın mesafelerde dolanan birkaç düzüne daha olmalı,” dedi. Frenk ile birlikte baş araştırmacı olan kozmolog, ayrıca “Gözlemsel astronomlar yeni verilerle bizim tahminlerimizi bir kıstas olarak kullanıyorlar. Bir gün, bu ‘kayıp’ galaksileri görebileceğiz belki ve bu, evrenin bugün gördüğümüz haliyle nasıl ortaya çıktığı hakkında daha fazla bilgi verebilir” ifadelerini kullandı.

Evren hâlâ sayısız gizemi barındırıyor, ancak bazen doğru yolda olduğumuzu hissediyoruz.