Amazon Nehri Neden Bir Zamanlar Tersine Akıyordu? Bu Ters Akışın Ardındaki Sebepler Nelerdi?
Amazon Nehri neden belirli bir süre boyunca ters yönde aktı? Böyle bir şey nasıl mümkün olabilir?
Kısaca bu durumun arkasında hangi sebepler var?
Amazon Nehri, drenaj havzası ve su hacmi açısından dünyanın en büyük drenaj sistemlerinden biridir.
Yaklaşık 6,400 kilometre uzunluğunda olan bu nehir, Peru’nun And Dağları’ndan başlayarak Güney Amerika’yı geçip Atlas Okyanusu’na dökülmektedir. Ancak 2006’da elde edilen şaşırtıcı bulgular ve ardından yürütülen jeolojik çalışmalar, durumun her zaman böyle olmadığını ortaya koymuştur.
Aslında Amazon Nehri milyonlarca yıl önce ters yönde akıyordu. Kuzey Carolina Üniversitesi’nde öğrenci olan Russell Mapes, And Dağları’ndan Atlas Okyanusu’na kadar olan nehir tortusunu araştırırken ilginç bir detayla karşılaştı.
Güney Amerika’nın merkezindeki tortul birikintiler incelendiğinde, yalnızca doğu yönünden geldiği tahmin edilen değerli taş zirkonun antik parçaları bulundu. Ayrıca havza boyunca bulunan mineral taşlar, Güney Amerika’nın orta ve doğusundaki belirli yerlere işaret ediyordu.
Peki, tüm bunlar ne anlama geliyor?
Ayrıca, nehrin ters yönde akmış olabileceğine dair tek kanıt bu değil. Deniz suyunu tercih eden deniz hayvanlarının fosilleri, olması gereken yerlerde değildi.
Araştırmalarını derinleştiren ekip, Amazon Nehri’nin gerçekten geçmişte ters yönde aktığını belirledi. Araştırmacılar, bu ters akışın, 65 ila 145 milyon yıl önceki Kretase Dönemi’nde meydana gelen kuzeydoğu Güney Amerika’daki bir yayla alanıyla bağlantılı olduğunu ortaya koydu.
Ekibe göre kuzeydoğudaki yüksek bölgeler aşındıkça su, ters yönde akmaya başlamıştır.
And Dağları genişledikçe, dağlar ve kemer arasında bir havza oluştu. Bu havza zamanla doldu ve sonuçta bugünkü akış yönünü oluşturdu.
Ayrıca araştırmacılar, bu değişimin son 5 ila 10 milyon yıl içinde gerçekleştiğini düşünüyor. Bu durum, jeolojik anlamda oldukça hızlı bir değişimdir ve aynı zamanda dünya yüzeyinin ne denli geçici olduğunu da gözler önüne seriyor.
Özetle, Amazon Nehri tüm bu sebeplerle bir zamanlar ters yönde akıyordu. Ancak zamanla akış yönü düzgün hale geldi ve bu anormal durum normale döndü.
