Ameliyatın Üzerinden 40 Yıl Geçti: Kadının Bademcikleri Yeniden Çıktı!

Çocukken bademcikleri alınanlar için tüyler ürpertici bir hikaye… Bu hafta CNN’de yayınlanan bir makalede, yıllar sonra bademcikleri yeniden çıkan ve ikinci bir ameliyat geçirmek zorunda kalan bir kadının hikayesi anlatılıyor.

CNN’e göre, Katy Golden henüz beş yaşındayken 1983’te bademciklerini aldırmış. Aradan kırk yıl geçmesine rağmen, doktoru yeniden oluşan bademciklerini fark etmiş ve bu durum Golden’ın şiddetli boğaz ağrısını daha da kötüleştirmiş. Neyse ki, Golden’ın ikinci ameliyatı sorunsuz geçmiş ve genel olarak bademciklerin yeniden çıkması oldukça nadir bir durum.

Bademcikler, boğazımızın arkasında bulunan yuvarlak ve etli iki kütledir. Lenf düğümlerimize benzer bir işlev görerek, ağız veya burun yoluyla giren mikroplara karşı beyaz kan hücreleri barındırırlar. Ancak bazen sorun çıkarabilirler. Örneğin, kronik bir şekilde iltihaplanıp enfekte olabilir veya doğal olarak o kadar büyüyebilirler ki, uyurken hava yollarımızı tıkayarak uyku apnesine neden olabilirler. Bu gibi durumlarda doktorlar bazen onları almayı tercih eder.

Bademciklerle ilgili problemler genellikle erken yaşlarda ortaya çıkar ve ameliyat çocuklarda daha kolaydır, bu yüzden genellikle çocukluk döneminde yapılır. Bazı doktorlar, yan etkilerin şiddetini hafifletmek ve iyileşme süresini kısaltmak amacıyla, kişinin tüm bademciklerini almak yerine (tam bademcik ameliyatı) kısmen çıkarmayı (kısmi veya kapsül içi bademcik ameliyatı) tercih eder. Bu yaklaşımın bazı avantajları olsa da, bademciklerin yeniden çıkma riskini artırır.

CNN’e göre, Golden, iç kulak sorunlarını hafifletmek için beş yaşındayken bademciklerini aldırmış ve sonrasında herhangi bir büyük sorun yaşamamış. Ancak bademciklerin ne zaman geri çıktığını tam olarak bilmiyor, sadece yıllar önce boğazında oluşan katlanmış dokuyu fark ettiğini ve sık sık “aşırı iltihaplandığını” anımsıyor. Geçtiğimiz sonbaharda, şiddetli bir boğaz ağrısı yaşadıktan sonra bir kulak, burun, boğaz uzmanına (otolaringolog) görünmeye karar vermiş ve işte o zaman doktoru şaşırtıcı bir keşif yapmış—Golden, ilk başta buna inanamamış.

“Böyle bir şeyin mümkün olduğunu düşünmemiştim. Bademciklerimin geri geldiğini ve acıma neden olduğunu öğrenince şok oldum,” dedi Golden, CNN’e. “Doktor bana ‘Sanırım geri büyümüş olmalılar’ dedi ve bu bana inanılmaz derecede tuhaf bir cevap gibi geldi.”

Kısmi bademcik ameliyatı sonrasında bademciklerin yeniden büyüme oranı yaklaşık %6 olarak tahmin edilmektedir. Bazı araştırmalar, yüksek sayıda solunum yolu enfeksiyonu geçirmek, çokça şekerli gıdalar tüketmek ve bademcik ameliyatını erken bir yaşta geçirmek gibi faktörlerin bademciklerin yeniden büyüme riskini artırabileceğini öne sürüyor. Golden’ın doktoru, otolaringolog Cynthia Hayes ise bademciklerin çıkarılmasında kullanılan ameliyat türünün de yeniden büyümeye katkı sağlayabileceğini savunuyor.

1980’lerde bademcikler genellikle sadece bir bisturi veya kesici aletler kullanılarak—soğuk tekniklerle—alınıyordu. Günümüzde doktorlar, genellikle “sıcak teknikler” olarak adlandırılan, yumuşak dokuyu çıkarmak için düşük dozda, düşük sıcaklıklı radyo frekans enerjisi kullanan, koblesyon gibi yöntemlere başvuruyorlar. Bazı araştırmalar, koblastonun geleneksel yöntemlere göre komplikasyon riskini azalttığını gösteriyor. Hayes, bu sefer Golden’ın bademciklerinin bir daha geri gelmemesini sağlamak için ekstra çaba sarf etti.

“Aslında bademcik kapsülüne kadar açtım ve tüm dokuyu çıkardım,” diyor Hayes CNN’e. “Elbette, elimde sihirli bir küre yok ama tekrar ortaya çıkmasını beklemiyorum.”

Yetişkinler için bademcik ameliyatı genellikle daha acılı bir iyileşme süreci sunar, ancak Golden, iyileşme sürecini hızlandırmak için çocukluğunda kullandığı aynı yönteme başvurdu: bol miktarda sakız çiğnemek. Şimdi artık çok daha az boğaz ağrısı çekmeyi umuyor.