Bilim İnsanları Mars’ın Neden Kızıl Olduğuna Dair Uzun Süredir Kabul Edilen Teoriyi Sorguluyor!

Güneş’e dördüncü yakınlıkta olan bu kırmızı gezegeni uzun zamandır yanlış anlamışız. Bilim adamları, Mars’ın bu kendine has rengine nasıl kavuştuğuyla ilgili yeni bir teoriye sahipler.

Mars’ın karakteristik rengi, gezegenin tozunda bulunan demir minerallerinden geliyor; bu bilinen bir şey. Ancak ESA ve NASA’dan oluşan bir araştırma ekibi, Mars’ın paslanmasının düşündüğümüzden daha önce, yüzeyinde sıvı suyun geniş yayılım gösterdiği antik çağlarda gerçekleştiğine inanıyor.

Demir oksit, bugün Mars’ı kaplayan bu kırmızı-tozların sebebi. Bilim insanları daha önce Mars yüzeyindeki demir oksidin hematit olduğunu ve Mars yüzeyi kuru olduğu zaman gezegenin atmosferiyle etkileşimleri sonucu meydana geldiğini sanıyorlardı.

Ancak yeni analizler farklı bir oluşum sürecine işaret ediyor: Mars’ın belirgin kırmızısı, içeriğinde su bulunan demir oksitler, yani ferrihidritle daha fazla örtüşüyor. Ferrihidrit, oluşumu sırasında mevcut olan su kaybolduktan sonra bile suyun izlerini koruyabiliyor ve araştırma ekibi, gezegenin dört bir yanına yayılmış bu kırmızı tozda ferrihidrit izlerini saptadı.

Bugün Nature Communicationsdergisinde yayınlanan çalışmada, bilim insanları Mars tozunu uzay araçlarından gelen gözlemlerle eşleşen bir laboratuvar ortamında yeniden üretmeye çalıştı.

Brown Üniversitesi’nden araştırmacı ve çalışmanın baş yazarı Adomas Valantinas, ESA’nın duyurusunda şöyle diyor: “Farklı demir oksit türlerini kullanarak Mars tozunu laboratuvarda yeniden üretmeye çalışıyorduk. Ferrihidrit’in bazalt, yani volkanik kaya ile karışımının, Mars’ta uzay araçları tarafından görülen minerallere en iyi uyduğunu bulduk. Mars hâlâ Kızıl Gezegen. Sadece, Mars’ın neden kırmızı olduğuna dair anlayışımız dönüşmüş durumda.”

Önceki araştırmalar, Mars tozunda ferrihidrit varlığı önermişti fakat takımın laboratuvar deneyleri, bu düşünceyi doğrulamak için görevlerden gelen verileri ve doğrudan deneyimleri birleştirdi. Araştırmacılar, laboratuvar ortamında demiri, Mars tozuyla benzer boyutlara indirgedi ve laboratuvar tozlarını Kızıl Gezegen’in yörüngesinde dönen uzay araçlarının kullandığı tekniklerle analiz etti.

ESA’nın Trace Gas Orbiter (TGO) ve Mars Express proje bilimcisi Colin Wilson, aynı basın bülteninde “ESA’nın Rosalind Franklin rover’ı ve NASA-ESA Mars Örnek Dönüşü gibi gelecek görevlerden gelecek sonuçları sabırsızlıkla bekliyoruz; bu görevler, Mars’ın neden kırmızı olduğuna dair daha derin sorulara ışık tutacak.” şeklinde konuştu.

“NASA’nın Perseverance aracının topladığı ve Dünya’ya getirilmesi beklenen bazı örnekler toz içeriyor; bu değerli örnekleri laboratuvara getirdiğimizde, tozun ne kadar ferrihidrit içerdiğini ve bunun Mars’ın tarihçesi üzerindeki, hatta yaşam ihtimali hakkında ne anlama geldiğini daha net bilme şansına sahip olacağız.”

Mars’ın kesin bileşimini öğrenmemiz biraz zaman alabilir, ancak bilim insanlarının gezegenin üzerinde yaptığı gözlemler ve Dünya’daki laboratuvarlar ile gerçeğe her geçen gün biraz daha yaklaşıyoruz.