
Bir Fizikçi, Jüpiter’in En Büyük Uydusunu Devasa Bir Karanlık Madde Dedektörüne Dönüştürmek İstiyor
Bilinmeyeni ararken klasik fizik bilgeliği, daha büyük bir dedektörün keşif şansını artırdığını söyler. Bir fizikçi bu tavsiyeyi ciddiye alarak, engin bir planla Jüpiter’in en büyük uydusu Ganymede’i astronomik ölçekli bir karanlık madde dedektörü olarak kullanmayı öneriyor.
Karanlık madde, evrenin %85’ini oluşturduğu varsayılan “görünmez” kütleyi ifade eder. Karanlık maddenin var olduğuna dair kayda değer kanıtlar bulunmasına rağmen, ışığa yanıt vermez ve diğer maddelerle çok zayıf etkileşime girer. Karanlık madde arayışı, fizikçilerin yaratıcılığının sınırlarını zorladı, ancak Maryland Üniversitesi’nden fizikçi William DeRocco tarafından sunulan bir öneri şimdiye kadarki en sıradışı olabilir. arXiv‘e gönderilen bir ön baskıda, Ganymede’in kraterlerinin karanlık madde parçacıklarının kanıtlarını saklayabileceğini ve NASA’nın Europa Clipper veya ESA’nın JUICE gibi uzay araçlarının bunları gözlemleyebileceğini öne sürüyor.
Henüz hakem incelemesinden geçmemiş olan makale, büyük karanlık madde parçacıklarının Ganymede’in kalın buzlu yüzeyine çarpmış ve derin, geniş yarıklar bırakmış olabileceğini öneriyor. Yeryüzündeki dedektörlerin aradığı nispeten küçük karanlık madde adaylarıyla karşılaştırıldığında, bu parçacıklar çok daha büyük olacak. Bu ekstra büyük karanlık madde parçacıkları, Ganymede’in yüzeyinde ayın okyanuslarının derinliklerinden yüzeye çekilen farklı minerallerden oluşan “karanlık madde kraterleri” yaratacak.
“Yer radarı gibi bir şey kullanırsanız, bu erimiş buz sütununun buzu boydan boya delip geçtiğini görebilirsiniz,” dedi DeRocco bir New Scientist röportajında. Bu öneriyi göz önünde bulundurarak Ganymede yüzeyini incelemek, kozmik karanlık madde hakkında beklenmedik bilgiler ortaya çıkarabilir, çalışmaya göre.
İlkesi itibarıyla öneri umut verici gibi görünüyor, çalışmaya katılmamış olan İspanya’daki Cantabria Üniversitesi astrofizikçisi Bradley Kavanaugh da New Scientist ’e söyledi. Aynı zamanda —tüm karanlık madde deneylerinde olduğu gibi— bu tür ağır, büyük karanlık madde parçacıklarının gerçekten var olduğu konusunda hâlâ kesin bir kanıt yok.
Bunların hepsi çılgınca geliyorsa, sizi suçlamam. Ancak birçok fizikçinin belirttiği gibi, bir fizik bilmecesini çözmek genellikle cesur, sıra dışı fikirleri test etmek anlamına gelir. Ve bu özel önerinin doğru olduğuna dair kesin bir kanıt olmasa da, aksini gösterecek bir kanıt da yok. NASA veya ESA’nın DeRocco’nun fikrini hayata geçirip geçirmeyeceğini, ve eğer yaparlarsa Ganymede’nin gerçekten de karanlık madde kraterleriyle dolu bir yüzeye sahip olup olmadığını görmek için beklemek zorunda kalacağız.