Buz Çağı İnsanlarının Enerji Kaynağı: Mamut Etiydi! Yazı Etkileyici Bulgulara Dikkat Çekiyor

Hiç 13.000 yıl önceki tarih öncesi insanların ne yediğini merak ettiniz mi? ABD ve Kanada’daki araştırmacılar, Kuzey Amerika’nın ilk sakinlerinin mamut büyüklüğünde büyük etleri tercih ettiğine dair kanıtlar sundular.

McMaster Üniversitesi’nden James C. Chatters ve Alaska Fairbanks Üniversitesi’nden Ben A. Potter liderliğindeki bir bilim ekibi, Clovis insanlarının mamut gibi büyük hayvanları yiyecek olarak tükettiğinin ilk doğrudan kanıtını sundu. 4 Aralık’ta Science Advances dergisinde yayınlanan çalışmaları, erken insanların kıta boyunca hızlı yayılımını açıklamaya ve buz devrinin sonunda büyük memelilerin yok oluşundaki olası rollerine ışık tutabilir.

Clovis, Kuzey Amerika’da belirgin taş aletleriyle tanınan ve son Buzul Çağı’nın sonuna doğru ortaya çıkan bir tarih öncesi kültürü ifade eder. Clovis insanları geniş çapta bugün Amerika’nın Yerli halklarının ataları olarak kabul edilir, ancak beslenmeleri uzmanlar arasında tartışmalı bir konu haline gelmiştir. Bazı bilim insanları Clovis insanlarının toplayıcılık ve küçük avlarla hayatta kaldığını belirtirken, diğerleri onları “megafaunal uzmanları,” yani büyük avcılar olarak tanımlıyor. Bu çalışmanın sonuçları, ikinci teoriyi doğruluyor.

Ekip, örneklerdeki atomları ölçerek onların kökenlerini ve antik beslenme alışkanlıklarını açığa çıkarmak için izotopik verileri analiz etti. Montana’da daha önce keşfedilen bir Clovis bebeğinin 13.000 yıllık kalıntılarından gelen daha önceki izotopik verileri inceledi ve annesinin diyetini yeniden yapılandırdı. Ardından, bu tahmini diyeti o bölgedeki yiyeceklerin izotopik verileriyle karşılaştırdılar.

“İzotoplar, bir tüketicinin diyetinin kimyasal bir parmak izini sağlar ve potansiyel diyet maddelerinden gelen izotoplarla karşılaştırılabilir, böylece farklı diyet maddelerinin katkı payını tahmin etmek mümkün olabilir,” dedi Alaska Fairbanks Üniversitesi’nden Mat Wooller, bir üniversite açıklamasında. Wooller ve meslektaşları, kadının diyetindeki farklı yiyecek kaynaklarının oranlarını tahmin edebilmişlerdir.

Çalışmaya göre, Clovis kadınının tükettiği besinin %40’ı mamutlardan geliyor. Geri kalan kısmın çoğu geyik ve bizon gibi diğer büyük hayvanlardan, sadece küçük bir kısmı ise küçük memelilerden geliyor. Bu, Clovis insanlarının tercih ettikleri yemeklerin ilk doğrudan kanıtıdır—önceki araştırmalar sadece dolaylı kanıtlarla bu sonucu tahmin etmişti.

Bilim insanları bu sonuçları aynı dönemdeki diğer omnivor ve etoburların diyetiyle karşılaştırdı, ve kadının diyetinin, mamutları avlamasıyla ünlü büyük kedi scimitar kediye en çok benzediğini buldu. Tesadüf mü? Araştırmacılar (ve Edna Mode) böyle düşünmüyor.

“Beni etkileyen şey, bu durumun diğer sahalardan elde edilen birçok veriyi doğrulaması,” dedi Potter. “Örneğin, Clovis sitelerinde bulunan hayvan parçaları çoğunlukla megafauna [büyük hayvanlar], ve atılan mızraklara takılmış büyük mermiler olan büyük avcılar için etkili mesafeli silahlardır.” 

Megafauna teorisi ayrıca birkaç başka öğe ile tutarlıdır. Mamut gibi hayvanlar Amerika’nın her yerinde bulunduğundan, küçük yöresel hayvanların sağlayamayacağı şekilde göç eden insanlar için güvenilir bir yağlı protein kaynağı olurdu.

“Mamutlara odaklanmak, Clovis halkının yalnızca birkaç yüz yıl içinde Kuzey Amerika ve Güney Amerika’ya nasıl yayılabildiğini açıklamaya yardımcı oluyor,” dedi Chatters. Clovis insanlarının büyük av tercihleri, son buz devrinin sonunda gerçekleşen büyük hayvanların yok oluşunda da etkili olmuş olabilir.

“Eğer iklim, bu megafaunaların uygun yaşam alanlarını azaltacak şekilde değişiyorsa, bu onları insan avlanmasına karşı daha duyarlı hale getirebilir. Bu insanlar çok etkili avcılardı,” dedi Potter. Gerçekten de, son buz devri zayıflarken geniş tundralar yoğun ormanlara dönüştüğünde, mamutlar zaten zorlanıyordu—ve insanlar onları zayıflarken vurdu.

“Bu çalışma, Amerika’nın dört bir yanındaki Yerli halkların günün en tehlikeli ve baskın hayvanlarından biri olan mamutu avlayarak nasıl hayatta kaldıklarına dair anlayışımızı yeniden şekillendiriyor” dedi Yellowstone Peoples’ın icra direktörü Shane Doyle. Ekip, atalarının çalışmalarına dahil etmek için Montana, Wyoming ve Idaho’da yerli Amerikan kabile hükümetlerine ulaştı.