Devasa, Kadim Yaşam Formu: Bilinen Hiçbir Yaşam Ağacına Uymuyor

Yüz milyonlarca yıl önce, Prototaxites denen gizemli yaşam formları gökyüzüne doğru yükseldi. Kara üzerinde gelişen ilk dev organizmalar olduğuna inanılan bazı Prototaxites türleri, 8 metreye kadar uzayarak küçük, birbiriyle bağlantılı tüplerden oluşan ağaç gövdelerine benziyordu. Bu canlıların yaşam ağacındaki yeri bir buçuk asırdan fazla bir süredir tartışılıyor. Yeni araştırmalar, Prototaxites’in bildiğimiz yaşam ağacında bir yeri olmadığına, daha önce bilinmeyen bir dalına ait olduklarına işaret ediyor.

Birleşik Krallık’tan araştırmacılar, Prototaxites taiti adlı Prototaxites türünün fosil kalıntılarını inceledi ve Prototaxites’in artık soyu tükenmiş, çok hücreli karasal ökaryotlar (hücrelerinde çekirdek bulunan tüm hayvanlar ve bitkiler gibi organizmalar) soyuna ait olduğunu düşündüler. Bu çalışma, ön baskı sunucusu bioRxiv’te yayınlandı ve henüz hakem değerlendirmesinden geçmedi.

“P. taiti‘yi kapsamlı bir şekilde yeniden inceledik ve Prototaxites’in bir mantar olduğu yönündeki en yaygın kabul gören hipotezi reddettik” diye yazdı Edinburgh Üniversitesi Fizik ve Astronomi Okulu’ndan Corentin Loron ve ekibi. Daha önce 2007 bir makalesi Prototaxites’in antik mantarlar olduğunu öne sürmüştü.

Loron ve ekibi, bu sonuca Prototaxites’in anatomisini ve moleküler bileşimini 407 milyon yıl öncesine ait Rhynie çörtündeki çağdaş mantarlarla karşılaştırarak ulaştı. İskoçya’daki Rhynie çörtü, Erken Devon dönemi (yaklaşık 408 ila 360 milyon yıl önce) fosil kalıntılarını önemli ölçüde koruyan bir tortul depozitodur.

Karşılaştırma, “Prototaxites taiti‘nin, Rhynie ekosistemindeki en büyük organizma olduğunu ve anatomisinin bilinen mevcut ya da soyu tükenmiş tüm mantarlardan temelde farklı olduğunu” ortaya çıkardı. Araştırmacılar ayrıca bilimde bilinen tüm soyu tükenmiş ve mevcut mantar gruplarının hücre duvarlarında kitin ya da kitosin moleküllerine dair kanıt bulamadı.

Daha geniş bir çerçevede, araştırmacılar Prototaxites’in üç belirleyici özelliğini belgelemiştir: farklı tüp benzeri bileşenlerden oluşan büyük yapılar, bitkilere sertlik kazandıran moleküllere benzer lignin (organizmaların gıda için diğer organizmaları tükettiği) ve bir heterotrofik yaşam tarzı.

“Bu araştırma temelinde Prototaxites’i mevcut hiçbir soy ile ilişkilendiremiyoruz, bu da benzersizliğini pekiştiriyor” dedi araştırmacılar. “P. taiti‘nin morfolojisi ve moleküler parmak izi, Rhynie çörtünde korunan mantarlardan ve diğer organizmalardan belirgin bir şekilde farklı olduğunu gösteriyor ve bunun daha önce tanımlanmış, tamamen soyu tükenmiş bir ökaryot gruba ait olması gerektiğini öneriyoruz.”

Dünya üzerindeki tüm yaşam formları üç aleme aittir: Bakteriler, Arkebakteriler veya Ökaryotlar (aynı zamanda Eukarya olarak da bilinir). Bakteriler ve Arkebakteriler, çekirdeği olmayan tek hücreli mikroorganizmalardır, oysa tüm çok hücreli organizmalar Ökaryotlar olarak sınıflandırılır. Ökaryotlar genellikle dört krallığa ayrılır: hayvanlar, bitkiler, mantarlar ve protistler (esasen, hayvan, bitki ya da mantar olmayan tüm ökaryotlar için kullanılan genel bir kategori). Araştırmacıların ulaştığı sonuç, yeni bir yaşam krallığının varlığını öne sürer gibi görünse de, bu sınıflandırmayı açıkça belirtmiyorlar.

Başka bir deyişle, uzun zamandır unutulmuş krallıklar sadece fantezi romanların ürünü olmayabilir.