Dünya Tehlikeli Asteroitten Güvende ama Ayımız Tehdit Altında!

Bir asteroidin 22 Aralık 2032’de Dünya’ya yaklaşacağı öngörülüyor. Ancak endişelenmeyin, Webb Uzay Teleskopu, 2024 YR4 asteroidinin Dünya’ya çarpma olasılığının neredeyse %0 olduğunu yeniden doğruladı. Yine de, gökbilimciler, Ay’a olası bir çarpışmayı tamamen dışlayamıyorlar.

Asteroidi ilk olarak Şili’deki Asteroit Yeryüzü-Çarpışma Son Uyarı Sistemi (ATLAS) 27 Aralık 2024’te keşfetti. Kısa bir süre sonra, 2024 YR4 asteroidinin Dünya için potansiyel bir tehdit olarak değerlendirildi, çarpma olasılığı %3’e kadar ulaştı. Bu oranlar çok yüksek olmasa da, şehir yok edici bir asteroidin potansiyel tehdidi söz konusu olduğunda, ideal olarak bu olasılığın sıfıra daha yakın olması istenir. Şubat ayına gelindiğinde NASA, 2024 YR4 asteroidini kötü listeden çıkararak bu asteroidin Dünya’ya çarpma olasılığının neredeyse sıfır olduğunu açıkladı.

Oh! Haberin iyisi Webb’den geliyor—yeni gözlemler, asteroidin Dünya için bir tehdit oluşturmadığını tekrar tespit etti. Ay’a gelince, bu başka bir mesele.

Asteroit ilk kez gözlemlendiğinde, Dünya’dan 515,116 mil (829,000 kilometre) uzağındaydı. O zamandan beri bu uzay kayası bizden uzaklaştı ve bir daha yakın bir geçiş ancak Aralık 2028’de olacak. NASA’ya göre, Uluslararası Asteroid Uyarı Ağı’ndan yer tabanlı teleskoplar, asteroid izlemeye devam etti, ancak Haziran 2028’e kadar gözlemlenmeyecek kadar soluk kalacak. Bu nedenle, Webb asteroidin parlaklığını belirlemek için kullanıldı ve boyutunu daha iyi anlamak üzere kızılötesi dalga boylarında ölçüm yaptı.

Ocak ayının sonlarında, bilim insanlarından oluşan bir ekip, Webb’in orta kızılötesi enstrümanını kullanarak asteroidin hasar potansiyelini daha iyi anlamak istedi. Ekip, yakın zamanda Webb’in 2024 YR4 asteroidine dair gözlemlerinin ön sonuçlarını yayımladı ve asteroidin öncekilerden daha büyük ve kayaç yapıda olduğunu öne sürdü. Yine de, bu geçiş sırasında Dünya’ya çarpma olasılığının neredeyse %0 olduğu tahmin ediliyor. Ancak bu sonuçlar henüz hakem değerlendirmesinden geçmedi ve yayımlanmadı.

Webb, asteroidi ilk olarak 26 Mart’ta tespit etti ve 5 saatlik bir süre boyunca 20 dakikada bir dönerken gözlemledi. Webb’in gözlemleri, araştırmacılara asteroidin öncekilerden biraz daha büyük olduğunu gösterdi. İlk tahminler, asteroidin yansıttığı ışığa göre 130 ile 300 feet (40-90 metre) genişliğinde olabileceğini gösterirken; Webb’in gözlemleri, asteroidin 200 feet (60 metre) genişliğinde olduğunu belirledi.

Son gözlemler ayrıca asteroidin yüzeyinin, benzer boyut ve Güneş’e olan mesafeye sahip diğer asteroitlere kıyasla daha serin olduğunu öne sürüyor, bu, 2024 YR4 asteroidinin olağan dışı bir şekilde daha kayaç olmasından kaynaklanabilir. Ekip, Mayıs ayında Webb kullanarak asteroidin termal ve yörünge özelliklerini daha da geliştirmeyi hedefliyor.

Webb’in gözlemleri, 7 yıl içinde Dünya’ya çarpma ihtimalini ortadan kaldırmış olabilir, ancak sonuçlar asteroidin şu anda Ay’a çarpma olasılığının sıfır olmadığını gösteriyor, diye özetledi araştırmacılar. Ay, 4.5 milyar yıllık tarihinde muhtemelen binlerce asteroit çarpmasıyla karşılaştı, fakat 2024 YR4 asteroidinin doğal uydumuza çarpması halinde ne olacağı henüz belirgin değil. Mevcut boyut tahminine göre, asteroid çarpma sırasında yaklaşık 8 megaton enerji açığa çıkarabilir ki bu, 1945’te Hiroşima’ya atılan atom bombasından 500 kat daha fazla enerji ve 1908’deki Tunguska patlamasıyla karşılaştırılabilir, diye belirtmekte NASA.

Potansiyel Ay çarpması, bilim insanlarına bir ay kraterinin gözümüzün önünde oluşmasını gözlemleme ve güneş sisteminin şiddetli tarihini daha iyi anlama fırsatı sunacaktır.