Dünya’nın ‘Yeni’ Yarı Ayı 60 Yıldır Gözden Kaçmış

Bilim insanları, Dünya’nın yörüngesini onlarca yıldır fark edilmeden takip eden ve birkaç on yıl daha orada kalması muhtemel olan daha önce bilinmeyen bir yarı-ay keşfettiler. 2025 PN7 adını verdikleri bu yarı-ay, Dünya’nın Güneş etrafındaki yörüngesini paylaşan yaklaşık yedi yarı-uydudan biri.

Hawaii’deki Pan-STARRS gözlemevi, 2 Ağustos’ta bu yarı-ayı tespit etti. Araştırma Notları adlı dergide yayınlanan bir makaleye göre bu keşif, bilim insanlarını 2025 PN7’nin daha önceki izlerine dair arşiv verilerini incelemeye sevk etti ve 2014’e ait görüntülerde bu Dünya’ya yakın asteroidi buldular.

Veriler, bu uzay taşının 60 yıl boyunca istikrarlı bir yörüngede olduğunu ve Güneş etrafında Dünyamızın yörüngesiyle uyumunu kaybetmeden önce 60 yıl daha benzer bir yol izleyeceğini öne sürüyor.

2025 PN7 ile Tanışın

2025-PN7, yaklaşık 19 metre genişliğinde ve Dünya’dan 4,5 milyon kilometre ile 60 milyon kilometre arasında değişen bir uzaklıkta. Güney Yarımküre gökyüzünde görülen Piscis Austrinus takımyıldızında bulundu. Yeni keşfedilen bu uzay taşı, Dünya’ya yakın elit bir asteroid grubuna ait.

Dünya’nın sadece bir doğal uydusu var—bunu Ay diye biliyor olabilirsiniz—ancak gezegenimize benzer yörüngelere sahip asteroitler onun kütle çekimi tarafından etkileniyor. Bu nedenle, bu yarı-uydular, aslında gezegenin etrafında dolanmadan Dünya’yı Güneş etrafında takip ediyormuş gibi görünürler. Yani, Dünya’nın kütle çekimi tarafından yakalanmazlar; sadece gezegenimizin yıldız etrafında hareketi sırasında onunla birlikte tempoya uyum sağlarlar. Dolayısıyla, onlar daha çok geçici seyahat arkadaşları gibidir, gerçek aylar değil.

Yarı aylar, mini aylarla karıştırılmamalı. Mini aylar, geçici olarak Dünya’nın kütle çekimi tarafından yakalanır ve gezegenimizin yörüngesinde birkaç hafta ile birkaç ay arasında geçici bir süre dolaşır, sonra bu yörüngesel çekimden kurtulurlar. Geçen yıl, küçük bir Dünya’ya yakın asteroid kısa bir süre için Dünya’nın kütle çekimi tarafından yakalanarak gezegenin mini ayı olmuştu, bu etkileyici fakat kısa süreli bir deneyimdi.

Mini aylar, belki de yarı aylardan daha yaygındır. En ünlü yarı ay, 2016 HO3 olarak da bilinen Kamoʻoalewa’dır. 27 Nisan 2016’da keşfedilen bu uzun şekilli Dünya’ya yakın nesne, 40 ile 100 metre arasında bir genişliğe sahiptir. Çin’in Mayıs ayında fırlatılan Tianwen-2 misyonu, Kamoʻoalewa ile buluşup, yarı aydan numuneler toplayarak onları 2027 yılında Dünya’ya geri getirmeyi ve güneş sisteminin kökenine dair ipuçları aramayı amaçlıyor.