H5N1 Kuş Gribinin İkinci Türü İneklerden İnsana Geçti!

H5N1 kuş gribi yayılıyor. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri’nden (CDC) gelen yeni veriler, ikinci bir H5N1 türünün muhtemelen süt ineklerinden insanlara yayıldığını göstermek için ortaya kondu.

CDC ve Nevada’daki sağlık yetkilileri, Pazartesi günü bu vakayla ilgili detaylı bir açıklama yaparak eyalette kaydedilen ilk yüksek patojenik kuş gribi H5N1 insan vakasını bildirdi. Etkilenen kişi, H5N1’in 2024’ten beri ineklerde en sık görülen türünden farklı olan D1.1 genotipi taşıyan ineklerle temasa geçmiş bir çiftlik çalışanı. Çalışanın yalnızca konjunktivit yaşadığı ve bugüne kadar ilgili başka bir insan vakasının belirlenmediği bildirildi.

Yıllarca vahşi kuşlar arasında dolaşmasının ardından, H5N1 2024’ün başlarında kuşlardan süt ineklerine tür bariyerini aştı. Virüs, geçtiğimiz yıldan bu yana 16 eyalette ineklerde salgınlara yol açtı ve ara sıra kediler ve insanlar gibi diğer memelilere de sıçradı. Ayrıca vahşi kuşlar ve kümes hayvanları arasında da toplu ölümlere neden olmaya devam etti.

Kuşlardan ineklere ilk sıçrayan H5N1 genotipi B3.13 olarak adlandırılıyor. Bu tür, ineklerde ve insanlarda nispeten hafif hastalıklarla ilişkilendirilmiş. Ancak bu ayın başında, federal ve yerel yetkililer D1.1 genotipinin Nevada’nın Churchill County’sindeki bir süt çiftliğinde inekler arasında görüldüğünü doğruladı. Son vakada, çiftlik çalışanı hastalanmadan önce hasta ineklere maruz kaldı ve enfeksiyonu D.1.1 olarak doğrulandı, yani ineklerden virüs kaptı. Bu, 2024’ten bu yana ABD’de bulunan toplam 68’nci H5N1 insan vakası.

D.1.1 şu an vahşi kuşlar arasında dolaşan en yaygın H5N1 türü haline geldi ve son aylarda kuşlarla bağlantılı olarak birkaç insan enfeksiyonu yaşandı. Ocak ayında, Louisiana sağlık yetkilileri H5N1 D.1.1 vakasını, enfekte olmuş arka bahçe tavukları ve vahşi kuşlarla temasa geçmiş bir yerleşikte bildirdi. Kişi sonunda enfeksiyondan öldü – bu, ABD’de bu salgın sırasında H5N1 ile bağlantılı ilk insan ölümü. Geçen Kasım ayında, Kanada ilk H5N1 insan vakasını rapor etti ki bu, muhtemelen vahşi kuşlardan D.1.1 kapmış olan bir genç kızı içeriyordu. Genç kız ağırlaşarak hastanede tedavi altına alındı ancak durumunun iyileştiği ve hayatta kaldığı görünüyor.

İneklerde ve bir insanda görülen bu yeni vakalar birkaç nedenden dolayı ayrıca kaygı verici. Bir kere, H5N1’in kuşlardan en az iki kez ineklere sıçradığını ve ardından D.1.1’in ineklerden insanlara yayıldığını gösteriyor. USDA yetkilileri de befinden D.1.1’in ineklerden türeyen türlerinde memeli adaptasyonuyla ilişkilendirilen bir mutasyon bulunduğunu belirtti ki bu, H5N1’in memeileri daha kolay enfekte etmesi ve hasta etmesi için bir değişiklik anlamına geliyor.

Şu anki iyi haber, D.1.1 veya başka bir H5N1 türünün henüz insandan insana geçmediğidir. Ama kendimizi hassas bir konumda buluyoruz. Bu grip virüsleri kuşlar, inekler, kediler, insanlar ve diğer memeliler arasında serbestçe dolaşmaya devam ettikçe, insanlara uyum sağlamış yepyeni bir türün ortaya çıkma riski o kadar artıyor. O noktadan sonra, bir sonraki büyük epidemi veya pandeminin çok uzağında olmayabiliriz.