Rekor Kıran Deniz Yolculuğu: Bir Kambur Balina Tam 12,800 Kilometre Kat Etti!

2013 yılında, Kolombiya kıyılarında bir kambur balina fotoğraflandı. Dokuz yıl sonra, aynı balina oldukça uzak bir noktada tekrar görüntülendi.

Uluslararası bir araştırma ekibi, şimdiye kadar belgelenmiş en uzun bireysel kambur balina göçlerinden birini tespit etti. Bu dikkat çekici bulgu, 11 Aralık tarihli Royal Society Open Science dergisinde yayımlanan bir çalışmada detaylandırılmış olup, türün karmaşık davranışlarına ve bu uzun mesafe yolculuklarını tetikleyen çevresel faktörlere dair bilgiler sunuyor.

Macuáticos Colombia Vakfı’ndan bilim insanlarının da dahil olduğu araştırmacılar, kambur balinayı yetişkin bir erkek olarak tanımladı. İlk kez 10 Temmuz 2013’te Kolombiya açıklarında fotoğraflandı. Neredeyse on yıl sonra, 22 Ağustos 2022’de Tanzanya ile Zanzibar arasındaki kanalda aynı balina tekrar fotoğraflandı. Bu iki görüntüleme noktası arasında “kuş uçuşu” mesafe 8,106.4 mil (13,046 kilometre) olup, bu muhtemelen bir kambur balinanın şimdiye kadar kat ettiği en uzun mesafe olabilir, çalışmanın yazarlarından biri olan Tanzanya Balina Programı’ndan Ekaterina Kalashnikova, bunu BBC‘ye söyledi.

“Kuş uçuşu” mesafe, bir kürede iki nokta arasındaki en kısa mesafedir, fakat bu balinanın göç yolu tam olarak bilinmiyor. Araştırmacılar, balinanın muhtemelen düz bir hat üzerinde yüzmediğini ve aslında çok daha uzun bir mesafe kat etmiş olabileceğini belirtiyor.

Kambur balinalar, dünyanın en uzun göçlerini yapan hayvanlardan bazıları iken, bu balinanın yolculuğu yine de şaşırtıcı. Çalışmaya göre, kambur balinalar genellikle aynı boylam çizgilerini (kuzey-güney) izleyerek, genellikle aynı soğuk beslenme ve sıcak çiftleşme bölgelerini ziyaret eder. Ancak, bu balina çiftleşme yerlerini değiştirerek ve üç okyanusu enine (doğu-batı) geçerek Pasifik’ten Hint Okyanusu’na taşınan ilk kambur balina olarak kayıtlara geçti. Daha önce, bir dişi kambur balina Brezilya kıyısından Madagaskar’a 6,125 mil (9,800 kilometre) kadar yol alarak benzer bir istisna oluşturmuştu.

Bu uzun mesafeli hareketin olağan dışı olduğu ve bunun ardındaki nedenlerin neler olabileceği sorusunu gündeme getirdiği belirtiliyor, araştırma yazarları, “Bu nedenler arasında, üreme stratejileri gibi olasılıkların da yer alabileceğini” yazdı. Yani, balina okyanuslar arası bir yolculuğa çiftleşmek için çıkmış olabilir.

Araştırmacılar, bu olağan dışı yeni habitat araştırmasının arkasında küresel iklim değişiklikleri ile çevresel koşullar ve olayların da etkili olabileceğini yazmışlar. Güney Okyanusu’ndaki krill dağılımındaki değişiklikler söz konusu olabilir. Ayrıca, kambur balina popülasyonundaki artışın, bireylerin yiyecek ve çiftleşme alanlarını daha uzak yerlerde aramasına neden olan kaynak ve eş rekabetini artırıyor olabileceği öne sürüldü.

Araştırmacılar, “bu çiftleşme habitat kaymalarının kesin nedeni veya sürücüleri, kambur balina davranış ekolojisi hakkındaki mevcut sınırlı veri nedeniyle sadece speküle edilebilir,” dedi. Ancak, bu rekor göç, türün davranışsal esnekliğini vurguluyor ki bu da kambur balinaların çevresel değişikliklere uyum sağlamalarına veya böyle baskılara yanıt olarak evrimsel tepkiler göstermelerine yardım edebilir.

Araştırmacılar, bu rekor kırıcı yolculuğu, fotoğrafların Happywhale platformuna yüklenmesi sayesinde belirleyebilmişler. Cheeseman tarafından ortaklaşa kurulan bu web sitesi, balina gözlemcilerinin balina gözlemlerinin fotoğraflarını yüklemelerine olanak tanır. Platform, balinaları, kuyruklarındaki (fluke) benzersiz desenlerle tanımlamak için otomatik görüntü tanıma yazılımı kullanır.

Bu çalışma, karmaşık bir deniz hayvanının şaşırtıcı davranışlarını aydınlatıyor ve nihayetinde hem kambur balinalar hem de onların deniz ekosistemi hakkında bilgi sunabilir.