SpaceX, Starlink Uydu Yörüngelerini Düşürerek Teleskop Görüntülerini Kurtarmaya Çalışıyor

SpaceX, Starlink uydu ağının gökyüzü görsellerinde yer almasını engellemek için yeni yöntemler deniyor. Şirket, internet uydularının bir kısmının parlaklığını azaltmak amacıyla yörünge yüksekliklerini düşürdü.

Federal İletişim Komisyonu’na (FCC) yazdığı mektupta SpaceX, 300 uydusunu daha düşük bir yörüngeye taşıdığını ve bunun optik astronomi üzerindeki etkilerini azaltmaya yönelik bir adım olduğunu açıkladı. Şirket, bu yaklaşımın başarılı olduğunu ve Şili’deki Vera Rubin Gözlemevi tarafından alınan görsellerde Güneş ışığıyla aydınlatılan uydu sayısında neredeyse %60 oranında bir düşüş sağladığını belirtti.

Dünya’’nın alçak yörüngesi gitgide daha fazla uydu ile doluyor ve bu uyduların büyük kısmı SpaceX’e ait. Şu anda 6,912 Starlink uydusu, gezegenimizden yaklaşık 342 mil (550 kilometre) yükseklikte yörüngede dönüyor. Bu uydular, yer tabanlı gözlemevleri tarafından yakalanan gece gökyüzü görüntülerine istenmeyen parazitler ekleyerek güneş ışığını yansıtıyor ve görüntülerde çizgiler şeklinde görünüyor. İlk nesil Starlink uyduları oldukça parlaktı ve çıplak gözle dahi görülebilir durumdaydı, teleskop lenslerini de doyuruyordu.

Aralık 2022’de, FCC SpaceX’e 7.500 yeni nesil Starlink uydusu fırlatma izni verdi. Bu uydular, öncüllerine göre daha büyük ve daha parlaklar. İlk nesil Starlinkler yaklaşık 260 kilogram (573 pound) ağırlığındaydı, gelecek versiyonlar ise 1,250 kg (2,755 pound) ve bu yüzden eski uydulara kıyasla yaklaşık bir büyüklük derecesi daha parlak olduğuna inanılıyor.

SpaceX, ulusal bilim vakfı ile işbirliği yaparak bu yeni nesil uyduların optik astronomiye etkisini azaltmak için çalışıyor. Demo Starlink’lerinin yer seviyesinden 217 mil (350 km) yukarıya indirilmesi, güneş ışığını yakalama ve yansıtma yeteneklerini azaltıyor.

“SpaceX’in analizi, 350 km’nin (217 mil) altına indiğinde uydu yüzeyinden yansıyan en parlak ışığın sadece küçük bir miktar arttığını gösteriyor,” diye yazdı şirket mektubunda. Yani, SpaceX uyduların daha düşük irtifalarda ışığı daha az yansıtacağını çünkü Dünya’nın gölgesinde daha fazla zaman geçirdiklerini ve gökyüzünde daha hızlı hareket ettiklerini öne sürüyor.

Bilim vakfı da bu stratejinin işe yarayabileceğini düşünüyor. Daha düşük yörüngeler, “bir teleskobun odak düzleminden daha hızlı geçmeleri ve daha az odaklanmış olmaları nedeniyle, uydu başına daha az parlaklık demek olabilir,” dedi vakıf sözcüsü. Bu durum, uyduların gecenin büyük bir kısmında çıplak gözle görülebilecek eşik olan yaklaşık 7. büyüklükten daha sönük kalmasına olanak tanıyor.

Daha önce de Starlink’in astronomik gözlemler üzerindeki etkisini azaltma çalışmaları yapılmıştı. SpaceX, Uluslararası Astronomi Birliği ve Uydu Takımyıldızı Girişimleri Doğal ve Sakin Gökyüzüne Koruma Merkez ile birlikte uydu parlamasına neden olan başlıca etmenleri belirlemeye ve azaltma stratejileri geliştirmeye çalıştı. Bu çabalar sonucunda, uydu ve güneş paneli yönlerini değiştirdiler ve parlaklık azaltıcı önlemler uyguladılar.

Uyduların yörünge modifikasyonu henüz değerlendirilmeye devam ediyor ve bazı yan etkileri olabilir. “Bu değişikliklerin, günbatımı gözlemlerine ihtiyaç duyan bilim projelerine etkileri olabilir,” diyor vakıf, önümüzdeki yıl boyunca SpaceX ile birlikte bu önlemlerin istenen sonucu verip vermediğini gözlemlemeye devam edeceklerini belirtiyor.

Sadece SpaceX değil birçok şirket yörüngeye uydu göndermekte ve bu kadar çok uzay donanımının birikmesi, astronomi için potansiyel sorunlar doğurabilir. Bu yüzden, daha fazla şirketin gökyüzünü temiz tutma çabalarına dahil olması gerekiyor.