SpaceX’in Sık Sık Fırlattığı Roketler Gece Yarısı Kasabaların Kâbusu Oldu

SpaceX, uzay yolculuğu için bir tür taksi hizmetine dönüşmüş durumda. Hem özel şirketler hem de hükümetler araştırma ve ticari amaçlar için uyduları uygun maliyetlerle yörüngeye gönderebiliyor. Ancak bu sık fırlatmalar, fırlatma alanlarının yakınında yaşayanlar için bir kabusa dönüşmüş durumda.

Business Insider, Kaliforniya’daki Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü yakınlarında yaşayanlarla konuştu. Bölge sakinleri, kimi zaman evleri sallayan, araba alarmlarını çalıştıran ve köpekleri gece yarısı havlatan bu fırlatmaların heyecandan hayal kırıklığına kadar uzanan duygulara neden olduğunu belirtti. Florida ve Teksas’taki diğer fırlatma alanlarının yakınındaki sakinler de benzer endişelerini dile getirdi.

Kaliforniya, Carpinteria’da yaşayan Inga Yater, Business Insider‘a, “Fırlatmalar sırasında büyük panik ataklar geçiriyorum,” dedi. “Ve bu gittikçe kötüleşiyor; bazen kalp krizi geçirdiğimi hissediyorum.” Carpinteria, fırlatma alanından 70 mil uzakta. Üste sadece on mil uzakta olan Lompoc’da, sakinler deprem gibi hissedilen sonik patlamalar bildirdi.

Daha önce SpaceX ve bu kadar sık fırlatmalar gerçekleşmemişti; 2024’te SpaceX, sadece Vandenberg’den 50 fırlatma gerçekleştirdi ve 2025’te bu sayıyı ikiye katlamayı hedefliyor. SpaceX, diğer şirketler için uydular fırlatmanın yanı sıra, Starlink uydu internet hizmetini de geliştiriyor ve yaklaşık beş yılda bir uydularını yenilemesi gerekiyor. Starlink, karasal bağlantıların kesildiği Ukrayna gibi yerlerde hayati bir iletişim altyapısı haline geldi.

Vandenberg, yerel halkın yaklaşan fırlatmaları duyurması için bir SMS uyarı sistemi sunuyor, ancak hizmete kayıtlı olanlar, bunun her zaman güvenilir olmadığını ve bir patlamanın ne kadar güçlü hissedileceği konusunda iyi bir fikir vermediğini söylüyor.

SpaceX’in fırlattığı roketler çoğunlukla Falcon serisinden ve şirketin gelecekte kullanmayı planladığı Starship roketlerinden daha küçük. Brigham Young Üniversitesi’nde fizik profesörü ve akustik mühendisi olan Kent Gee, Starship fırlatmalarını “fırlatma rampasında volkanik patlama” ile karşılaştırdı ve bir Boeing 747’nin kalkışı sırasında 200 fit uzaklıkta olmak kadar gürültülü olduklarını tahmin etti.

SpaceX’in, Starship roketlerini Vandenberg’den fırlatma planı bulunmuyor. Ancak, mevcut Vandenberg’den kalkan roketlerden daha büyük olan Falcon Heavy roketlerle fırlatma yapmak istiyor. Falcon Heavy, önce bir çevresel incelemeden geçmeli ve SpaceX, yerli halkın fırlatmalardan dolayı yapısal hasar bildirmesi durumunda sigorta sağlamalı.

Gürültü kirliliği ve yer sarsıntıları günlük yaşamı aksatabilir ve bu rahatsızlıklarla ilgili tam olarak ne yapılabileceği belirsizdir, launchpadlerin taşınması dışında. Florida ve Teksas’ta rahatsızlıklar daha az yaygındır çünkü bu yerlerdeki launchpad’ler yerleşim bölgelerinden daha uzaktadır. Genellikle launchpad’ler, yere düşen parçaların hayatları tehlikeye atmaması için bir su kütlesine yakın olmalıdır ve bu da nereye gidebileceklerini sınırlar.

SpaceX, Business Insider‘ın yorum taleplerine yanıt vermedi ve genellikle medya ile konuşmuyor. Şirket, Teksas’ta vahşi yaşamı tehdit ettiği gerekçesiyle eleştirilmişti, ancak Trump yönetimi, ABD’ye en az 1 milyar dolar yatırım yapan her şirketin çevresel engellerin üstesinden geleceği hızlı proje onayları alacağını belirtti. Şirketin fırlatma alanlarının yakınında yaşayanlar, yakın zamanda bir rahatlama beklememeli.