Uzun Ara Sonrası Astronotlar Yine Görevde: Hatalı Uzay Kıyafetleri Aşıldı, NASA’nın Yeni ISS Uzay Yürüyüşleri Başlıyor!

Bu ay, Uluslararası Uzay İstasyonu’nun (ISS) dışına yerleştirilen bilimsel deneyleri servis etmek için iki uzay yürüyüşü planlanıyor. Bu, NASA astronotlarının, su sızıntısı olayları nedeniyle dış faaliyetlerin durdurulmasından sonra ilk kez yörüngedeki laboratuvardan dışarı çıkacakları anlamına geliyor.

NASA, uzun bir aradan sonra, 4 astronotun Ocak 16 ve 23’te ISS dışında iki ayrı görev için hazırlandığını açıkladı. Bu, neredeyse yedi aydır sorunlu olan uzay giysileri nedeniyle risk altında kalan mürettebatın ilk çıkışı olacak. Rus ekipleri ise bu durumdan etkilenmedi ve Aralık ayında iki kozmonot istasyonun dışında çalışmalar gerçekleştirdi.

NASA, korkutucu bir uzay giysisi sızıntısı nedeniyle dış faaliyetlerini durdurmak zorunda kalmıştı. Haziran 2024’te, iki NASA astronotu ISS dışında bir yürüyüşe hazırlanırken, Tracy Dyson’un uzay giysisi üzerindeki hizmet ve soğutma ünitesinde bir su hattı sızıntısı nedeni ile görev acilen iptal edilmişti. Dyson, canlı yayında “Her yerde su var” diyerek bildirimde bulunmuştu.

Birkaç ay sonrasında NASA, sızıntıyı, uzay giysisini ISS’ye bağlayan bir conta ve kabloyu değiştirip giysiyi tekrar basınçlandırarak çözdüğünü duyurdu.

NASA astronotları Suni Williams ve Nick Hague, 16 Ocak’ta sabah 7’de ISS dışında ilk hareketi gerçekleştirecek. Görevleri, bir hız jiroskopu montajını değiştirmek ve NICER X-ray teleskopunu servis etmektir. NICER, ISS’nin dışına monte edilmiş bir X-ray gözlemevidir ve nötron yıldızları, karadelikler ve diğer fenomenler üzerinde çalışır. İkili, ayrıca gelecekteki yükseltmeler için Alpha Magnetic Spectrometer’ü, bir parçacık fiziği deney modülünü de hazırlayacak.

Don Pettit ve Butch Wilmore adlı diğer iki astronot, 23 Ocak’ta ikinci uzay yürüyüşünü gerçekleştirecek. Williams ve Wilmore, sorunlu Boeing Starliner uzay aracında Haziran 2024’te ISS’ye fırlatıldı ve dönüş yolunu beklemek durumunda kaldılar. Astronotların SpaceX Dragon uzay aracı ile Mart ayında Dünya’ya dönmeleri planlanıyor.

NASA’nın uzay giysileri acilen bir yeniliğe ihtiyaç duyuyor. Astronotların ISS dışında giydiği giysiler, 40 yıl öncesinin tasarımı ve ömürlerinin sonuna yaklaşıyor. NASA’nın dış hareketlilik birimleri, ilk olarak 1970’lerdeki uzay mekiği programı için tasarlanmıştı. Bu giysiler, son birkaç yılda pek de iyi bir sicil tutturmadı. Mayıs 2022’de, su sızıntısı nedeniyle uzay yürüyüşleri tehlikeli olarak nitelendirildi. 2013’teki bir olayda, ESA astronotu Luca Parmitano kaskının içinde su sızıntısı fark edip görevini acilen sonlandırmak zorunda kalmıştı.

NASA, yeni uzay giysileri geliştirmek için ticari ortaklarına güvendi ve 2022 Haziran ayında Axiom Space ve Collins Aerospace ile toplamı 3.5 milyar dolar değerinde sözleşmeler imzaladı. Umarız önümüzdeki uzay yürüyüşleri için uzay giysileri dayanıklı olur ve NASA yeni nesil giysilerini hazırlar.