Wyoming’de Bulunan 230 Milyon Yıllık Fosil: Dinozorların Kökenine Dair Teoriler Sarsılıyor!
Paleontologlar onlarca yıldır dinozorların kökeni ve yayılışı hakkında tartışıyor, ancak yaygın kabul gören teoriye göre dinozorların 200 milyon yıldan daha uzun bir süre önce Pangea’nın güneyinde ortaya çıktığı ve milyonlarca yıl sonra kuzeye yayıldığı düşünülüyordu. Yeni bir çalışma bu görüşü tamamen değiştirdi.
Wisconsin Üniversitesi-Madison’daki (UW–Madison) paleontologlar, dinozorların kökeni ve yayılışıyla ilgili geleneksel teoriyi tartışmaya açan yeni bir dinozor keşiflerini duyurdular. Tanımlanan fosillerin konumu ve yaşı, dinozorların Pangea’nın kuzey bölgelerinde daha önce düşünüldüğünden milyonlarca yıl önce dolandığını öne sürüyor. Bu bulgular, Zoological Journal of the Linnean Society‘de 8 Ocak’ta yayımlanan bir çalışmada detaylandırıldı.
“Bu hikayenin bazı parçalarını tamamlıyoruz ve uzun süredir desteklediğimiz, elimizdeki dağınık kanıtlarla desteklenen fikirlerin tam olarak doğru olmadığını gösteriyoruz” dedi çalışmayı ortak yürüten Wisconsin Üniversitesi Jeoloji Müzesi’nden Dave Lovelace, bir UW-Madison açıklamasında. “Şimdi dinozorların kuzey yarımkürede düşündüğümüzden çok daha önce bulunduğunu gösteren bu kanıtımız var.”
Paleontologlar 2013 yılında günümüz Wyoming’inde teoriyi alt üst eden fosilleri ortaya çıkardılar. Dünya’nın değişen tektonik plakaları nedeniyle, bu bölge 200 milyon yıl önce Pangea’nın kuzey yarısı olan Laurasia’da ekvatora yakın bir konumdaydı (güney yarısı Gondwana olarak adlandırılıyordu). Kalıntılar parçalanmış olmasına rağmen, paleontologlar fosilleri, muhtemelen erken bir sauropod akrabası olan yeni bir dinozor türüne atfetmeyi başardılar ve ona Ahvaytum bahndooiveche adını verdiler. Ancak, Ahvaytum ikonik uzun boyunlu otçullara çok farklı görünüyordu.
Fosilleşmiş Dinozor Kusmuğu ve Dışkısı Jurassic Devri’nden Şaşırtıcı Bir Atıştırmalığı Ortaya Çıkarıyor
“Temel olarak bir tavuğun büyüklüğündeydi ama çok uzun bir kuyruğu vardı,” dedi Lovelace. “Dinozorları bu dev yaratıklar olarak düşünüyoruz ama aslında bu şekilde başlamadılar.” Yetişkin numune sadece bir ayak boyunda (30,5 santimetre) ve yaklaşık üç fit uzunluğunda (91,4 cm) idi.
Ancak, belki de en çarpıcı olan, fosilin yaşıdır. Lovelace ve meslektaşları, radyoizotopik tarihleme (malzemelerin yaşını radyoaktif bozunmayı ölçerek belirleme yöntemi) kullanarak, Ahvaytum fosillerini buldukları kaya katmanlarının—dolayısıyla kabaca kalıntıların kendisinin—yaklaşık 230 milyon yıl önce oluştuğunu belirlediler. Bu, Ahvaytum‘u bilinen en eski Laurasian dinozoru yapıyor ve çalışmaya göre bilinen en erken Gondwanan dinozorlarıyla yaş olarak eşdeğer kılıyor. Dinozorlar ilk olarak Triyas döneminde, yaklaşık 230 milyon yıl önce ortaya çıktılar. Bu dönem, yaklaşık 252 ila 201 milyon yıl önce sürdü ve en erken dinozorların ortaya çıkışını gördü, ardından Jurassic döneminde daha hakim oldular.
“Bu fosillerle dünyanın en eski ekvatoral dinozoru elimizde — ayrıca Kuzey Amerika’nın en eski dinozoru,” diye ekledi Lovelace. Bilinen en eski Laurasian dinozorun bilinen en erken Gondwanan dinozorları kadar eski olması, dinozorların eski kıtanın güneyinde ortaya çıktığı ve ancak milyonlarca yıl sonra kuzeye yayıldığı teorisini sorgulatıyor.
Keşif alanı, Doğu Shoshone Kabilesi’nin ataları topraklarının içinde yer alıyor. Sonuç olarak, araştırmacılar çalışmalarını kabile üyeleriyle işbirliği içinde yürüttüler ve yeni dinozorun ismini seçerken Doğu Shoshone yaşlıları ve ortaokul öğrencilerini dahil ettiler. Ahvaytum bahndooiveche, Doğu Shoshone dilinde “uzun zaman önce dinozor” anlamına geliyor.
Bölge aynı zamanda başka keşiflere de olanak sağladı. Ekip daha yaşlı kaya tabakalarında erken bir dinozor benzeri ayak izi tanımladı ve bu da dinozorların veya dinozorlarla akraba canlıların Ahvaytum‘dan önce Laurasia’da yaşadığını gösteriyor. Paleontologlar ayrıca Doğu Shoshone dilinde adlandırılan yeni tanımlanan bir amfibi fosili de ortaya çıkardılar.
Kümes büyüklüğündeki Ahvaytum‘un keşfi, dinozorların Pangea boyunca nasıl yayıldıkları hakkındaki köklü teorileri sorgulayarak, milyonlarca yıl önce yeryüzünde yürüyen canlılar—ve nerede yaşadıkları—hakkında daha net bir tablo sunuyor.
