Avustralya’da 16 yaş altındaki bireyler için sosyal medya yasakları uygulanmaya başlandı.
Avustralya Parlamentosu, 16 yaş altındaki çocukların sosyal medya platformlarına erişimini yasaklayan önemli bir yasayı onayladı. Bu yasanın amacı, çocukların zihinsel sağlığını korumak ve çevrimiçi ortamda karşılaşabilecekleri riskleri azaltmaktır. Facebook, Instagram, TikTok ve Snapchat gibi platformları kapsayan bu düzenleme, teknoloji şirketlerine büyük yükümlülükler getiriyor. Şirketlerin, 12 ay içinde bu düzenlemelere uyması zorunlu; aksi takdirde milyonlarca dolarlık para cezalarıyla karşı karşıya kalabilecekler. Yeni yasa, 2025’in başında yürürlüğe girecek.
Yasanın getirdiği düzenlemeler, sosyal medya platformlarının 16 yaş altındaki çocukların hesap açmasını engellemek için “makul adımlar” atmalarını şart koşuyor. Bu yükümlülükleri yerine getirmeyen şirketler, 50 milyon Avustralya doları (yaklaşık 32.4 milyon ABD doları) para cezasına çarptırılacak. Ancak, çocuklar veya ebeveynlerinin bu yasaklar nedeniyle herhangi bir ceza almayacağı ve sorumluluğun tamamen platform sağlayıcılarına ait olduğu belirtiliyor.
Başbakan Anthony Albanese, bu düzenlemenin Avustralya’nın çevrimiçi güvenlik konusundaki liderliğini pekiştirdiğini ifade etti. Albanese, “Avustralyalı çocukların çocukluklarını yaşamalarını istiyoruz. Ebeveynlerin hükümetin yanlarında olduğunu bilmelerini istiyoruz,” dedi. Bunun yanı sıra, bazı çocukların kuralları aşma yolları bulabileceğini kabul etse de ana hedefin sosyal medya şirketlerini düzenlemelere uymaya zorlamak olduğunu vurguladı.
Etkilenen platformlar ve uygulamalar
Yasa özellikle Facebook, Instagram, Snapchat ve TikTok gibi popüler sosyal medya platformlarını kapsıyor. Ancak eğitim amaçlı kullanılan YouTube gibi siteler ve WhatsApp gibi mesajlaşma uygulamaları bu düzenlemeden muaf tutuldu. Böylece, çocukların eğitici içeriklere ve güvenli iletişim araçlarına erişimini engellememe hedefleniyor. Ancak düzenlemenin uygulanma yöntemi konusunda hâlâ belirsizlik var.
Hükümet, kullanıcıların kimlik doğrulaması veya resmi belgeler istenmeyeceğini açıkladı. Ancak sosyal medya şirketlerinin yaş doğrulama sistemlerini nasıl kuracaklarına dair detaylar hâlâ net değil. Eleştirmenler, şirketlerin bu yükümlülüğü yerine getirmekte zorlanacaklarını savunuyor.
YouGov tarafından yapılan bir ankete göre, Avustralyalıların %77’si bu yasayı destekliyor. Kamuoyu, çocukların çevrimiçi ortamda zorbalık, uygunsuz içerikler ve diğer tehlikelerden daha fazla korunması gerektiği görüşünde. Ancak teknoloji şirketleri, bu yasaların uygulanabilirliği konusunda endişelerini dile getiriyor.
Meta, yasayı “tutarsız ve etkisiz” olarak değerlendirdi ve hükümeti düzenlemeyi ertelemeye çağırdı. Ayrıca, “makul adımlar” ifadesinin ne anlama geldiğine dair belirsizlik olduğunu vurguladı. X (eski adıyla Twitter) sahibi Elon Musk, bu yasayı, “Tüm Avustralyalıların internet erişimini kontrol etmenin arka kapısı gibi görünüyor” şeklinde eleştirdi.
Avustralya’nın bu kararı, dünya genelinde çocukların çevrimiçi güvenliği ile ilgili yeni tartışmaları tetikledi. Norveç ve ABD’nin Florida eyaleti gibi yerlerde de benzer sosyal medya yaş sınırlamaları üzerinde çalışmalar sürüyor. Ancak bu tür düzenlemeler, özgürlük ile güvenlik arasındaki dengeyi nasıl sağlayacağı konusunda karmaşık soru işaretleri barındırıyor. Örneğin, Florida’daki düzenleme, ifade özgürlüğü endişeleri nedeniyle hâlâ mahkemelerde tartışılmakta.
Güvenlik mi, mahremiyet mi?
Eleştirmenler, bu düzenlemelerin çocukların çevrimiçi dünyada daha fazla izolasyona yol açabileceği uyarısında bulunuyor. Ayrıca, yaş doğrulama sistemlerinin gizlilik ihlalleri oluşturabileceği kaygısı sıkça gündeme geliyor. Diğer yandan, bu yasayı destekleyenler, çocukların çevrimiçi zorbalık, istismar ve sosyal medyanın olumsuz etkilerine karşı korunmaları gerektiğini savunuyor.
Avustralya’nın sosyal medya yasağı, çevrimiçi güvenlik konusunda uluslararası alanda bir örnek teşkil edebilme potansiyeline sahip. Ancak, düzenlemenin uygulanabilirliği, teknoloji şirketlerinin bu kurallara nasıl uyum sağladığı ve yasağın uzun vadeli etkileri zamanla daha net hale gelecektir.
